Door jarenlang als monitor mee te gaan op kamp met personen met een mentale beperking, werd die wereld een groot stuk van zijn leven. Zo maakte hij zijn thesis in klassieke studies over personen met een mentale handicap in de oudheid. Later volgde een doctoraat over handicaps bij de Romeinse auteur Martialis. In Tertio nr. 1.005 van 15/5/’19 geeft hij een voorproefje van een voordracht daarover aan de Kulak.
“In de klassieke literatuur vind je een en ander over mensen die aan een psychiatrische stoornis lijden of dat veinzen. Denk aan Odysseus die niet wil deelnemen aan de Trojaanse oorlog en een mentale stoornis voorwendt om bij zijn vrouw en pasgeboren zoontje te kunnen blijven. Maar over mentale handicaps was nauwelijks iets voorhanden. De Grieken en Romeinen kenden het woord ‘gehandicapt’ niet eens”, steekt Bert Gevaert van wal. Een valkuil in het historisch onderzoek is het grote verschil in de maatschappelijke omgang met beperkingen. Het onderscheid dat huidige Disability Studies maken tussen impairment (beperking) en disability (handicap) vindt Gevaert op dat punt verhelderend: “Een beperking wordt pas echt een handicap wanneer ze je hindert in je sociaal functioneren. Trouwens, iedereen mankeert wel iets. Een kleine gestalte of overmatige acné kan ook ervaren worden als een sociale handicap”, merkt de classicus op. “Of kaalheid: Julius Caesar had het daar moeilijk mee en droeg daarom veel vaker dan nodig zijn lauwerkrans.”
Als het over mentale stoornissen in de oudheid gaat, komt algauw het beeld naar boven van gestoorde keizers met krankzinnige ideeën. “Dat is wat de geschiedschrijvers ervan hebben gemaakt”, pareert Gevaert. “Wat Caligula betreft, is onze enige bron Suetonius, maar hij is verre van de meest betrouwbare historiograaf van de oudheid. Hij heeft Caligula trouwens niet persoonlijk gekend. Zijn beeld van de keizer is overtrokken doordat hij een aversie had tegen wat hij diens luxuria noemt, zijn zucht naar weelde. Wanneer hij schrijft dat Caligula ‘zich vreemd gedroeg’, wat was dat dan? Of schreef hij dat vanuit zijn antipathie voor de keizer? We moeten oppassen met oordelen dat Caligula zwaar gestoord was.”
Abonneer of vraag een proefexemplaar via www.tertio.be