In het baanbrekende rapport Grenzen aan de groei voorspelde de Club van Rome 50 jaar geleden al de huidige grondstoftekorten en klimaatverandering door CO2-uitstoot. Ook de Amerikaanse theoloog Sallie McFague getuigt van een profetische blik. 40 jaar na het verschijnen van haar eerste boek is haar ecologische theologie relevanter dan ooit.
Toen de Club van Rome en Sallie McFague hun boodschap verkondigden, brachten ze weinig mensen op de been. Hoe anders is dat vandaag. Begin december 2021 bogen religieuze leiders zich op de COP 26-bijeenkomst in Glasgow over de vraag hoe de temperatuurstijging onder de 1,5 graad kan blijven. En in de encycliek Laudato Si’ roept paus Franciscus de wereld op tot een ecologisch bewustzijn. Het werk van McFague ligt daar volledig mee in lijn. De voormalige hoogleraar aan de Vanderbilt Divinity School in Nashville liet de wereld tien boeken na. Na Metaphorical Theology (1982) waarin ze dat we over God kunnen louter in metaforen kunnen spreken, zet ze de lijnen van haar planetaire en ecologische theologie verder uiteen. De laatste drie titels focussen specifiek op de thematiek van global warming.
Magische hand
“Voor een toenemend aandeel van de wereldbevolking is consumentisme de geaccepteerde en onbevraagde manier van een goed leven leiden”, stelt McFague in Life Abdundant (2000). Groei was lange tijd het codewoord; de markt leek de onzichtbare magische hand die alles zou oplossen. Het consumentisme vertoont alle kenmerken van een zingevingssysteem: het biedt een antwoord op de vraag naar het goede leven, een heldere ethiek, duidelijke waarden en opvattingen. Volgelingen betonen hun devotie door eindeloos te shoppen in de kathedralen van het kapitalisme – glimmende winkelcentra – en gezinstijd op te offeren aan winstmaximalisatie. Zouden we de consumentistische invulling van “het goede leven” tot een universeel geloof maken, dan botsen we onherroepelijk op de grenzen van de planeet. Een kind dat in de westerse wereld wordt geboren, consumeert en vervuilt meer dan 30-50 kinderen in ontwikkelingslanden, becijfert McFague in Life Abundant. De aarde is niet in staat een ecologische voetafdruk van westerse proporties te ondersteunen als die wordt verspreid over 7,75 miljard aardbewoners.
De wereld als lichaam
Life Abundant is een oproep tot bekering. “In plaats van de wereld voor te stellen als een machine die voor menselijk nut kan worden gebruikt, moeten we haar zien als een lichaam; als een complex organisme met miljoenen onderdelen, dat leeft als een gemeenschap”, stelt McFague, geïnspireerd door de apostel Paulus (1 Korintiërs 12, 12-30). Verantwoordelijk discipelschap vereist reflectie. Zonder serieuze bezinning over onze wereldvisie, betrekkingen en levensstijl, kunnen hedendaagse christenen “het goede leven” voor alle mensen en voor de planeet niet helpen garanderen. “Verandering begint bij het besef dat we een keuze hebben”, betoogt McFague in Life Abundant. Zoals God incarneerde in Jezus Christus, zo wil Hij zich ook in en door hedendaagse mensen manifesteren. Maar wie werkelijk wil wandelen in de voetsporen van Christus, moet offers brengen zodat het goede leven voor zoveel mogelijk mensen bereikbaar wordt.
Klik hier om het integrale artikel te lezen: https://shrtm.nu/KRgw
