Achter de glimmende metropool Bejing schuilt een grimmige werkelijkheid. Sayragul Sauytbay behoort tot de vele Kazachen en Oeigoeren die in een Chinees heropvoedingskamp werden opgesloten. Met haar boek Kroongetuige wil ze de wereld de ogen openen. “Het doel van de Chinese veroveringsoorlog is politieke controle over de hele wereld”. Daarom raadt ze alle andere landen aan hun ogen niet af te wenden van Xinjiang.
Het voormalige Oost-Turkestan ligt zo’n 3.000 kilometer van Bejing. Het gebied is omringd door bergketens met toppen tot wel 7.000 meter. Oeigoeren, Tartaren, Kazachen, Kirgiezen en Mongolen wonen er al vele eeuwen samen. In 1949 slaat het noodlot toe. De Chinese leider Mao Zedong lijft de “poort naar het westen” met geweld in bij China. Voortaan heet de noordwestelijke provincie Xinjiang, wat “nieuwe grenzen” betekent. “Voor ons is het nog steeds Oost-Turkestan, het vaderland dat onze voorouders ons hebben nagelaten”, stelt Saraygul.
Grote plannen
Xi heeft grote plannen met de provincie. In augustus 2016 stelt hij een nieuwe president aan, Chen Quango, volgens hem een “getalenteerde leider” met 7 jaar ervaring in het aangrenzende Tibet. Sauytbay weet wel beter: “Monniken overgoten zich met benzine en staken zichzelf in het openbaar in brand vanwege zijn onmenselijke politiek”. Na de aanstelling van Quango volgt de ene krankzinnige maatregel na de andere. Interieurs worden gecheckt op de aanwezigheid van Chinese draken, slangen en portretten van Mao. Korans worden verscheurd, baarden onder dwang afgeschoren. Maar dat zijn de voorweeën. Als de regio wordt afgesloten, vreest Sauytbay dat de Chinese regering een omheining heeft gecreëerd waarbinnen een genocide kan plaatsvinden.
“Opleidingsinstituten”
Sinds 2016 is de provincie veranderd in de grootste controlestaat ter wereld”, getuigt Sauytbay. Het oppervlak, ongeveer zo groot als Duitsland, Frankrijk en Spanje samen, herbergt volgens de Kazachse een netwerk van ruim 1.200 bovengrondse strafkampen, waarin zo’n 3 miljoen mensen gevangen zitten. Dat is aanzienlijk meer dan de 380 kampen die het Australian Strategic Policy Institute (ASPI) vorig jaar in kaart bracht. Chinese promotiefilmpjes tonen keurige beroepsopleidingscentra met lachende en dansende studenten. Want volgens de Chinese overheid gaat het om “opleidingsinstituten”, bedoeld om “armoede in de regio te bestrijden en terrorisme tegen te gaan”. Een leugen, weet Sauytbay uit ervaring, want ooit was ze er zelf gevangene. “Het gaat niet alleen om systematische foltering, vernedering en hersenspoeling, maar om het doelbewust uitwissen van een compleet volk.”
Meer lezen?
Vraag een gratis proefnummer aan of neem een abonnement.
