Seksualiteit prikkelt de zinnen en beroert de gemoederen. Daarom laten zowat alle religies hun licht schijnen over de seksuele praktijk, met richtlijnen en ethische reflecties. Door een verlies aan betekenis of kennis gingen sommige regels een eigen leven leiden of worden inbreuken met de mantel der liefde bedekt. Ook jodendom en islam tekenden elk hun eigen weg uit, met veel spirituele diepgang. Maar die weg bekopen ze vaak met onbegrip of misverstanden. Enig inzicht dringt zich op.
De seksuele ervaring van gelovigen wordt te vaak eenzijdig voorgesteld als een verhaal van beperking en verbod, stelt Eline Huygens (UGent, Onderzoekscentrum voor Cultuur en Gender) in haar doctoraatsonderzoek. “Dat klopt niet. Voor gelovigen behouden de religieuze normen en waarden hun betekenis, maar in de beleving staan institutionele voorschriften en de eigen lokale context in voortdurende dialoog. Religie en seksualiteit zijn containertermen: concepten waarin alles soms op een hoopje wordt gegooid. Maar gelovigen houden er heel verschillende standpunten op na naargelang hun specifieke situatie. En veelal verschilt de beleving van het standpunt van het religieus instituut.”
De liberaal-joodse rabbijn, spreker en schrijver Tamarah Benima ontdoet de joodse kijk op seksualiteit van alle taboes en komt zo bij oeroude betekenisgeving. Seksualiteit is een van de thema’s waarop de joodse beschaving uitvoerig reflecteerde. De rabbijnen uit de Oudheid legden een grote vrijmoedigheid aan de dag. In de Talmoed (commentaren van schriftgeleerden op de Tenach, het Oude Testament, nvdr) staan onverbloemde beschrijvingen en aanbevelingen over zowat alles, van seksualiteit tot ontlasting. “De joodse kijk op seksualiteit is niet preuts of afwijzend”, bevestigt Benima, “hij is integendeel positief en sterk egalitair. Al in de patriarchale tijden nam het jodendom de vrouw in bescherming tegen misbruik en de seksuele bevrediging (onah) van gehuwde vrouw wordt als een recht beschouwd. Seks valt niet onder de beperking van bewegingsvrijheid tijdens de sabbat. De voorschriften rond bewegingsvrijheid op sabbat houden hiermee verband: allerlei dingen doe je niet omdat ze je afleiden van het pure ‘zijn’. Seksualiteit hoort bij dat zijn, net zoals samenzijn of bidden. Aan mijn studenten zeg ik vaak: ‘God heeft ons deze oefening gegeven als voorbereiding op het hiernamaals: het totaal andere, het zijn in de aanwezigheid van God’.”
De seksuele kijk en beleving binnen de islam wordt door de westerse wereld graag met de vinger gewezen. “Maar het beeld dat we van de moslim koesteren, was lang niet altijd restrictief. Eeuwenlang associeerde het Westen de islam met losbandigheid”, zegt Kamel Essabane, een Rotterdamse islamdeskundige en docent aan de Thomas More hogeschool. “De blik op de islam is omgeslagen van decadent naar restrictief. Dat heeft weinig met de leer te maken maar alles met een spel van actie en reactie. In het Westen won de seksuele revolutie terrein, terwijl de islam golven van conservatisme kende als verzet tegen het Westen. De moslims zetten zich af tegen het opdringen van ideeën zoals tijdens de kolonisatie.”
Lees hier het volledige interview met Kamel Essabane: https://bit.ly/2RW9bTQ
