Zr. Ann Domen

Zuster Ann Domen wil mensen thuisbrengen in Gods liefde

Zondag 4 september een heuglijke dag voor mijn volgende gastspreekster. Met haar familie, klooster- en parochiegemeenschap vierde ze feest naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van haar eerste geloften in het klooster. Neen, mijn fiets rijdt niet richting het klooster, maar naar het centrum van Beverst waar zuster Ann Domen - al meer dan twintig jaar - woont met twee medezusters. Ik stel me de vraag wat dit “kloosterleven” dan is, zo midden het dorp. Misschien krijg ik daar straks een antwoord op.

Eén druk op de bel en zuster Ann opent de deur van de oude pastorie en stelt me voor aan de kleine gemeenschap. Na een korte ontmoeting trekken we ons terug in haar bureau en daar begint haar verhaal.

Zuster Ann: leerkracht, directrice lagere school, overste klooster, pastorale zorg, …
Ze is geboren in Opitter – een Kempisch dorpje met de gekende brouwerij- in het jaar 1938. Ze kende er een zeer gelukkige jeugd, was leidster van de toenmalige BJB en was een jonge leerkracht.
In 1964, op zesentwintig jarige leeftijd (niet meer piepjong) trad ze in het klooster te Munsterbilzen. Haar tweejarig noviciaat bracht ze door in Clermont-Ferrand in Frankrijk, waar ze haar eerste kloostergelofte aflegde in 1966. Daarin beloofde ze trouw aan de gemeenschap en te leven in armoede, gehoorzaamheid en maagdelijkheid. Daarna volgde ze nog een jaar theologie in Toulouse bij de paters Dominicanen.
In 1967 keert ze terug naar haar vaderland en krijgt een opdracht van het Bestuur in het onderwijs. Ze wordt directrice van de lagere school van As. Geen gemakkelijke opdracht, omdat het onderwijs fel was geëvolueerd. Een nieuwe onderwijsopdracht volgde in het jaar 1971. Ze werd directrice van de lagere school in Munsterbilzen. In 1977 fusioneerde de school van Munsterbilzen met deze van de parochie Sint-Jozef.
In maart van 1986 werd ze gekozen tot overste van het nieuwe klooster. “Een mooi nieuw klooster waar we als zusters een onderkomen hadden. We waren altijd verspreid geweest over de afdelingen en boven de administratie van het ziekenhuis en plots hadden we al enkele jaren de luxe van te wonen onder een zelfde dak in een eigen gemeenschap. Maar ik heb toen ervaren hoe moeilijk het is om in gemeenschap te leven, hoe als groep samen te leven. We hadden toen een gemeenschap van vijftig medezusters. Niet gemakkelijk om die generaties te sturen die een eigen manier van leven zochten, te beluisteren, om leiding te geven. Van de andere kant liet ik de school niet graag los. Ik nam vrij als directrice en wilde deeltijds taakleraar worden. Dit heb ik maar een maand volgehouden. Voor de rest van dat schooljaar ben ik betrokken geweest met de schoolcatechese van het bisdom. Nadien ben ik niet meer teruggekeerd naar de school.

De liefde van God tot de mensen
is hoofdzaak

In je levensverhaal ben je erg actief, je doet het vanuit een bepaald energie, vanuit een bepaalde opdracht. Waar moeten we de oorsprong van uw energie zoeken? Heeft het iets met je religieus-zijn te maken?
In 1966 heb ik de kloostergelofte afgelegd. Ik was niet meer zo jong, maar toch moet ik toegeven dat ik de diepe draagwijdte van dat moment maar geleidelijk aan doorheen mijn leven heb erkend. Je belooft trouw aan God en de Congregatie. De bijbel word je houvast en alles wat je wil verwezenlijken doe je in dienst van Hem (God). De liefde van God tot ons mensen is primordiaal. Dit is het uitgangspunt van waaruit ik alles doe omdat God ons onvoorwaardelijk liefheeft. In de drukte van het dagelijks bestaan moet ik ook even bijtanken. Dit doe ik in een jaarlijkse retraite. Dan herontdek ik voortdurend de kracht van die liefde van God. En elk jaar herlees ik de homilie van mijn uitvaart die een regelrechte hulde is van Gods liefde. Bewust te zijn van Gods liefde doet me elke dag opnieuw beginnen, zelfs in een tijd dat jongeren zich niet meer geroepen voelen tot onze gemeenschap. Maar toch wil ik de jongeren waarmee ik vandaag in aanraking kom, laten proeven van die oneindige liefde die God is. Als ik daar een beetje in slaag, hoe kort ook, ben ik gelukkig.

Je leeft vanuit een religieuze motivatie maar wat houdt kloosterleven nu feitelijk in? Wat betekent jou geloften?
Als je het strikt beschouwt, leef ik nu niet tussen de muren van het klooster in Munsterbilzen dat in 1982 is gebouwd en bewoond door een 13-tal medezusters. Een deel van mijn leven als kloosterlinge heb ik binnen die muren doorgebracht. Vanuit die gemeenschap ging ik overdag werken aan de opdracht die ik had ontvangen en die lag meestal buiten de kloostermuren. In een groot klooster begeef je je soms alleen. Men weet niet veel van je dagelijkse beslommeringen, van je thuiskomst. In de kleine gemeenschap waar ik nu leef, is het thuiskomen veel sterker. Toch is Munsterbilzen in de verre toekomst mijn standplaats. Als mijn activiteiten buitenshuis zijn afgelopen, is dit mijn zekerheid dat ik daar word opgevangen. Ik hoop dat ik dit moment nog even voor mij uit kan schuiven.
Wat de geloften betreft, die spreken we duidelijk uit, en we vernieuwen ze van tijd tot tijd.
We beloven gehoorzaamheid aan God, maar ook aan de kloostergemeenschap. De projecten waaraan ik wilde deelnemen kregen in het verleden niet altijd de goedkeuring van het Bestuur. Maar door je geloften moet je dit aanvaarden. Ik heb geen spijt van hoe mijn leven en de werkopdrachten zich hebben ontwikkeld. Bepaalde keuzes niet kunnen verwezenlijken doet wel even pijn, maar in het achterhoofd behoud je het idee dat je werkt in opdracht van een congregatie.
Leven in armoede betekent voor mij constant te leren leven met de beperktheid van mijn eigen leven en dat van mijn medezusters. Dit is geen gemakkelijke opdracht. De deur open laten voor mensen die zorg vragen. De mensen vinden de weg naar onze deur. We helpen hen steeds verder. Ook kennen we een solidariteit binnen onze kloostergemeenschap. Een bepaald wisselend bedrag van onze financiële inkomsten wordt opgenomen in de grote kloostergemeenschap. Dit is solidair zijn met de medezusters.
De maagdelijkheid is voor mij leven vanuit de liefde van God en daarvan getuige zijn.