Op 4 mei wordt elk jaar de Internationale Dag van de Brandweer gevierd. Het is de feestdag van Sint-Florian, patroonheilige van de brandweermannen (en -vrouwen). In diverse landen loeien de brandweerkorpsen dan eerst gedurende een halve minuut de sirenes, om vervolgens een minuut stilte in acht te nemen voor collega’s die het leven lieten tijdens een interventie. In ons eigen land passeert deze dag meestal geruisloos. Toch is het voor iedereen een ideale gelegenheid om eens stil te staan bij het dappere werk van onze pompiers. De rol van een brandweerman is er één van toewijding, verbondenheid en opoffering. We gingen praten met Geert Ollevier, voorzitter van de Vereniging Vlaamse Brandweervrijwilligers. Geert is zelf vrijwilliger bij de brandweer in Harelbeke.
Mensen helpen en bijstaan, is de levensfilosofie van Geert Ollevier.
Hoe komt iemand eigenlijk bij de brandweer terecht?
Meestal gaat het om een roeping. Het is mensen willen helpen en bijstaan. Tegenwoordig heb je de jeugdbrandweer. Zo hebben we binnen het korps hier in Harelbeke een twaalftal ‘jeugdbrandweermannetjes’ die vanaf hun 14 jaar om de drie weken op zaterdagnamiddag samenkomen. We laten hen dan kennismaken met de wereld van de brandweer en van de hulpverlening in het algemeen. De bedoeling is dat ze op hun 18e weten hoe ze eventueel de stap kunnen zetten naar de ‘grote’ brandweer en er een toekomst kunnen uitbouwen.
Hoe lang ben je zelf al bij de brandweer?
Ik ben bij de brandweer gestart op mijn 18e. Van kindsbeen af was ik al zeer geboeid door alles wat er mee te maken had, want ik had twee buren die in het korps waren en waar ik naar opkeek. Momenteel ben ik onderofficier en dat is een bewuste keuze geweest. Voor mij is dat nog altijd de belangrijkste functie binnen de brandweer. Als onderofficier ben je altijd de eerste die in de brand binnengaat en die de brandbestrijding van binnenuit gaat sturen. Je draagt verantwoordelijkheid over een ploeg, maar er is ook nog steeds de actie. Zodra je hoger in het kader opklimt, krijg je meer een administratieve en een sturende rol, en valt de actie weg.
Wat is de motivatie om bij de brandweer te gaan?
Ik denk dat er twee zaken meespelen, zeker bij de vrijwilligers. Vooreerst is er de roeping om mensen te helpen in situaties die niet meer normaal zijn. En ten tweede is er de actie en de adrenaline die door je aderen stroomt op het moment dat je in die actie zit. De kick, zeg maar. Misschien is dat niet echt respectvol ten opzichte van de slachtoffers, maar voor mij persoonlijk geeft dat een zeer grote voldoening.
De mensen helpen, wat houdt dat allemaal in?
Uiteraard zijn er de traditionele zaken: brandbestrijding, wespenverdelging, wateroverlast, stormschades,… Daarnaast is er het medische luik, want binnen Harelbeke hebben wij ook de dienst 112: de gele wagen die ingezet wordt door de brandweermannen-ambulancier.
En dan zijn er nog tal van andere specialisaties. Zo is er in Harelbeke de Leie, het Kanaal en de Gavers. Dus hebben we ook een team dat gespecialiseerd is in duikopdrachten. We hebben ook de ‘riskers’. Die gaan mensen in de hoogte en diepte redden met touwen. We hebben ook mensen die gespecialiseerd zijn in chemische producten, die tussenkomen wanneer het in bedrijven misloopt met chemische producten. Dan hebben we natuurlijk ook de verkeersongevallen; slachtoffers die gekneld zitten in voertuigen; die onder een trein zitten, enz. Het komt er eigenlijk op neer dat wanneer mensen geen oplossing meer weten te vinden, dat ze bij ons terechtkomen.
Dikwijls gaat dat toch gepaard met zeer gevaarlijke situaties en riskeert u uw eigen leven?
Ja, maar de opleidingen worden ook alsmaar strenger en zwaarder. Die zorgen ervoor dat we redelijk goed een risicoanalyse kunnen maken vooraleer we een initiatief nemen. Natuurlijk, als je weet dat er mensen in gevaar zijn, dan wordt de druk wel heel groot om sowieso iets te ondernemen. Maar het blijft altijd een afwegen. Als onderofficier neem je dikwijls berekende risico’s, dat is een feit.
Welke eigenschappen moet je eigenlijk hebben om een goede brandweerman te zijn?
Ik blijf erbij: het is een echte roeping, een levensfilosofie. Zodra je thuis bent, moet je je beschikbaar maken. Bepaalde zaken die je gepland hebt, worden heel dikwijls in de war gestuurd door een interventie. Een leuke activiteit met het gezin bijvoorbeeld, houdt plots op als die zakontvanger afgaat en je opgeroepen wordt voor een interventie. Het is dus niet alleen de brandweerman, maar ook het hele gezin dat er moet voor openstaan. Anders hou je het gewoonweg niet vol.
Zijn er nog voldoende mensen die voor die roeping openstaan?
Het wordt steeds moeilijker. De voorwaarden zijn veel zwaarder geworden. Het wordt alsmaar technischer en complexer. De tijd is al lang voorbij dat een goed gesprek volstond om te kunnen beginnen bij de brandweer. Er is ondertussen een officiële opleiding, waarvoor je eerst federale geschiktheidsattesten moet behalen. Je moet uiteraard slagen in die opleiding. Dan volgt een aanwervingsexamen… Ook voor de vrijwilligers.
Wat is het ergste wat je hebt meegemaakt?
Het ergste wat ik heb meegemaakt, was een brand hier in Harelbeke in de Vlasstraat, waar een slachtoffer in gebleven is; voor wie we helaas niets meer hebben kunnen doen. Dat is de ergste brand die ik heb meegemaakt. Met de collega’s hebben we toen meerdere pogingen ondernomen om binnen te geraken, maar we werden steeds weer door de vlammenzee en de hitte terug naar buiten gedreven.
Maak je ook leuke dingen mee in de job?
Een van de leuke zaken is dat we regelmatig met de dienst 100 bij bevallingen betrokken geraken. Ik heb het geluk gehad om bevallingen mee te maken, waarbij we echt een baby op de wereld hebben helpen zetten. Op een bepaalde keer hebben de ouders naar de naam gevraagd van de twee ambulanciers. Mijn naam was volgens hen te oubollig, maar de baby kreeg wel de voornaam van mijn collega. Het is dus een Stijn geworden…
Bedankt Geert voor zoveel inzet en zovele jaren trouwe dienst. Ons respect voor de brandweer kan nooit groot genoeg zijn.
Lieven Defour
