23 augustus 2015 – Dit jaar kwam er in mei de omstreden documentairefilm Amy uit, waarin nooit eerder vertoonde beelden en opnamen te zien zijn. De regisseur probeert het leven van de Britse Jazz- en soulzangeres Amy Winehouse (1983-2011) in een notendop samen te vatten. Ondanks haar korte bestaan, werd ze toch in geen tijd een grote wereldster. Met haar eerste album Frank kon ze het Britse publiek veroveren. Later werd ze, dankzij haar volgende album Back to Black met hitsingels als Rehab en Back to Black een wereldster.
Amy Winehouse mocht als eerste Britse zangeres ooit, maar liefst vijf Grammy Awards op haar naam schrijven. Toch was haar korte zangcarrière niet louter rozengeur en maneschijn. Al op jonge leeftijd kreeg ze te kampen met drugs- en alcoholproblemen. Amy was een heel kwetsbaar en fragiel persoon. Een onderliggende oorzaak hiervan, hoewel het niet expliciet in de documentaire werd verwoord, was de moeilijke thuissituatie waarin de zangeres opgroeide. Van een warm nest was er helemaal geen sprake. Ze groeide op in het noorden van Londen in een joods gezin. Haar vader was altijd maar gaan werken, zodat ze zo goed als geen gezinswarmte en geborgenheid kende, wat nog erger werd toen haar ouders van elkaar scheidden. Op jonge leeftijd kreeg ze ook te maken met depressies en eetstoornissen. Opvallend, en dat doet zich met alleenstaande mama's nog wel eens voor, haar moeder was veel te zacht voor haar, veel te lief, en Amy bekent dat ze als kind daar handig gebruik, of liever, misbruik van maakte om haar eigen grilletjes door te drijven.
Van jongs af aan was ze geboeid door muziek. Ze had een ongehoord krachtig klinkende stem die zich leende als een uitlaatklep voor wat haar bezielde. Niet te verwonderen dat ze vrij vlug door de muziekwereld ontdekt werd als een zeldzaam talent. Met zo'n uitzonderlijk energiek vermogen kon ze werkelijk hele zalen betoveren. En toch was het niet haar bedoeling om een wereldster te worden. In het prille begin van haar optredens ging het om een heel bescheiden en miniem publiek. Was ook zo als ze begon te kiezen voor de Jazzmuziek. Maar al snel, door haar groeiend succes, moest ze optredens geven voor duizenden toeschouwers en hier was ze eigenlijk niet mee opgezet. Ze wou namelijk haar eigen ding doen. Vrijheid (in het zingen) droeg ze hoog in het vaandel. Toen begon ze te ontsnappen aan de verplichtingen waarin ze was terecht gekomen door haar toevlucht te nemen tot alcohol en drugs. Ze wilde vrijheid in haar zingen, geen dwang. In de documentaire zegt ze letterlijk dat het leven zo saai is zonder drugs. Zoals al eerder aangestipt: ze was er helemaal niet op uit om een succesvolle zangeres zijn. Beroemdheid was iets dat haar koud liet. Beroemdheid had voor haar geen waarde. Gewoon dat ze kon zingen was voor haar al meer dan voldoende. Haar grootste verlangen was zelfs gewoon op straat te kunnen wandelen zoals alle andere mensen. Dat er in de muziekwereld wel mensen waren die in haar talent brood zagen voor eigen belangen laat zich raden.
Verder geraakte ze ook smoorverliefd (zelfs geobsedeerd) op haar vriend Blake (zie foto). De liefde voor hem oversteeg alles. Deze had ook zeker een negatieve invloed op haar drankproblemen. Vanaf toen nam ze ook samen met hem drugs. Ze trouwde met Blake. Toch ging het alsmaar slechter met haar. Ze moest zelfs soms concerten annuleren, gewoon omdat ze te zat was. Schrijnend in de film is de scène waar ze echt waggelend achterover viel en moest gaan zitten. Meerdere keren werd ze in het ziekenhuis opgenomen. Uiteindelijk zal een alcoholvergiftiging tot haar dood leiden.
De media speelden echter gretig in om haar drugs- en alcoholverslaving aan de wereld te verkondigen. Ze kwam hierdoor vaak negatief in het nieuws. Haar geleidelijke aftakeling werd door de media zelfs bespot. Maar ook dat zette er haar niet toe aan om iets aan haar alcohol- en drugsproblemen te doen. Ze schreef zelfs een lied, genaamd Rehab, waarin ze ook expliciet zegt dat ze niet naar een ontwenningskliniek wou. Ze ontkende eigenlijk al haar alcoholproblemen. Het gaat hier om het levensverhaal van één iemand die aan alcohol- en drugsverslaving ten onder is gegaan maar er zijn er zo velen. Het dramatische had misschien nog feller en sensationeler in de verf kunnen gezet worden. Cinefielen zullen wellicht een meer specifieke filmtaal gemist hebben in plaats van een eerder nuchtere documentaire. Me dunkt echter dat we de waarde van deze prent mogen relativeren. Het verhaal van deze zangeres is niet uitzonderlijk. We kunnen, als we ons echt op pad begeven en mensen ontmoeten en met hen in gesprek gaan, heel wat getuigenissen aanhoren die schrijnend zijn, en daarnaast diegenen waarderen die zich inzetten om mensen van de ondergang te redden en hen te begeleiden bij het beginnen van een nieuw leven.
Tekst: Bieke Roose
