Een Afrikaanse student over onze liturgische praktijk

Onderstaande tekst komt uit het eindverslag van een Afrikaanse priester die twee jaar kwam studeren in België. Hij was niet bedoeld voor publicatie. De tekst wil ook niet meer zeggen dan hij zegt: hij wil niet veroordelen, hij ziet licht en schaduw.  Hij geeft ons vanuit een Afrikaanse perceptie te denken over ons Kerk zijn en liturgie vieren. Net dat andere perspectief, dat onze evidenties even in vraag stelt, maakt hem interessant.

Grote kerken, weinig mensen

‘Ik heb de gelegenheid gehad om de Kerk hier een beetje te observeren, en te kijken hoe ze functioneert. Ik realiseer me dat hier goede dingen worden gedaan en worden verdergezet. Toen ik de grote kerken zag, zo goed gebouwd en mooi afgewerkt, en de weinige mensen die ze bezoeken, dacht ik bij mezelf: ach, konden we die kerken maar overplanten en in Afrika gaan neerzetten, wat zou dat interessant en profijtig zijn voor ons! Want bij ons hebben we een tekort aan kerken om het vele volk dat er komt onderdak te geven.

Geanimeerde liturgieën

Ik heb ondanks mezelf geprobeerd te wennen aan het ritme van de liturgie hier.

Het moet gezegd dat onze Afrikaanse ziel ons vaak aanzet tot blijheid, vreugde, lofzang, tot goed gezongen en geanimeerde liturgieën, waarin we ook dansen. Dat is hier niet vaak het geval. Wij voelen constant heimwee en zouden willen terugkeren naar ons land, om ons snel opnieuw onder te dompelen in de Afrikaanse liturgieën die zo levenslustig zijn, beter aangepast aan ons. We missen dit heel erg.

Tijdens mijn verblijf hier merkte ik dat alles in het werk wordt gesteld om de leken goed te betrekken bij het functioneren van de Kerk. Dat valt te waarderen. Er zijn er trouwens die taken vervullen tot grote tevredenheid. Anderen blijven op weg. Zo is het leven nu eenmaal.

Vernieuwing en creativiteit

Ik merk ook op dat een echt verlangen naar vernieuwing en creativiteit de geesten hier beroert. Dit heeft het voordeel dat het breekt met eentonigheid en het risico van ‘we hebben het hier altijd zo gedaan’. Op sommige vlakken schrijven deze vernieuwingen zich goed in in de geest van de wet, in de geest van de Kerk. Daarentegen zijn hier ook praktijken gangbaar die niet overeenkomen met de teksten van de kerk.

Ik merk dat men het soms doet om mensen te behagen of een groot aantal mensen te betrekken

... of om mensen te interesseren voor wat we doen. Het komt bijvoorbeeld regelmatig voor dat je mensen profane dingen in de liturgie ziet introduceren, die ze een beetje van overal erin hebben gesmokkeld. Dat geeft een ongemakkelijk gevoel en men stelt zich veel vragen. Zijn we nog wel in de katholieke Kerk? Dan voel je je ontheemd en buitenlander. Ik heb leken bijvoorbeeld delen van de misviering op zich zien nemen, die bedoeld zijn voor de priesters: de homilie, het openingsgebed, het gebed na het Onze Vader ..., en nog heel wat andere. Helemaal onthutst stond ik ooit achter het altaar toen een permanente diaken op een gegeven moment aan het altaar eiste dat ik hem de tekstdelen op zich liet nemen die aan concelebranten toekomen. Dit verbaasde me erg, en ik begreep dat hij de gewoonte had dit te doen, met een andere, Belgische collega.

Vernieuwingen zijn goed, maar ze zouden in het juiste kader moeten gebeuren. Anders riskeer je alles op te blazen.’

Voor abonnees valt in de komende dagen Zacheüs 33.1 in de bus.
Naast dit getuigenis vind je in het november-nummer ook nog dit:

• Op verkenning in de geloofsbelijdenis – Stijn Van den Bossche
• Hoe een kerkgebouw bezoeken? – Mgr. Jacques Perrier/Zacheüs-redactie
• Over de stem van de klok – Mark Delrue
• Uit de graven en spelonken, liedbespreking ZJ 933 – Alexis Werbrouck o.s.b.
• Maria, draagster van Gods Geest, in een beeld gevat – Mark Delrue