Veel bekende gezichten zijn de voorbije jaren de revue gepasseerd t.g.v. het jaarlijkse ‘’t Zomert in de Kerk’ in de Sint-Michielskerk in Roeselare, een initiatief van het decanaat Roeselare-Izegem. Op vrijdag 30 augustus mogen we mgr. Jozef De Kesel verwelkomen, die ons zeker allen bekend is! Hij was aanwezig in de bisschoppensynode in oktober 2023 en getuigt van de synode en het belang van het synodaal proces.
Een rijke levensgeschiedenis
Mgr. De Kesel werd in Gent geboren op 17 juni 1947. Hij was de zesde in de rij van maar liefst elf kinderen in het gezin van Albert De Kesel en Gabriëlla Boels. Zowel zijn vader als zijn grootvader waren burgemeester van Adegem, nu een deelgemeente van Maldegem in Oost-Vlaanderen. Zijn oom Leo (1903-2001) was hulpbisschop van Gent van 1961 tot 1990. Jozef De Kesel volgde lagere school in Adegem, nadien de humaniora in het Sint-Vincentiuscollege in Eeklo en vanaf 1965 studeerde hij aan het Sint-Paulusseminarie in Gent en de faculteit filosofie in Leuven. Van daaruit werd hij naar de Pauselijke Universiteit Gregoriana in Rome gestuurd (1968-1972), waar hij het baccalaureaat en het licenciaat in de theologie behaalde. Hij werd priester gewijd in zijn thuisdorp Adegem op 26 augustus 1972. Hij werd godsdienstleraar in zijn voormalige school in Eeklo (1974-1980) en werd docent aan de Sociale Hogeschool Gent (1977-1980). Vervolgens was hij professor en prefect aan het Grootseminarie Gent (1980-1996) en leraar aan het Hoger Instituut voor Godsdienstwetenschappen waar hij in 1992 voorzitter van werd. In de jaren tachtig was hij gastdocent aan het Grootseminarie in Brugge. Hij werd ook docent christologie aan de Katholieke Universiteit Leuven (1989-1992). Op 1 maart 1992 werd hij bisschoppelijk vicaris in het bisdom Gent, verantwoordelijk voor de opleiding en vorming van priesters, religieuzen, diakens en leken in het bisdom. Op 26 maart 1992 werd hij titulair kanunnik van het Sint-Baafskapittel in Gent. Op 20 maart 2002 werd hij benoemd tot titelvoerend bisschop van Bulna (Tunesië) en tot hulpbisschop van het Aartsbisdom Mechelen-Brussel. Op 26 mei 2002 werd hij in de Sint-Michiel en Sint-Goedelekathedraal in Brussel tot bisschop gewijd voor het vicariaat Brussel. Zijn bisschopsleuze luidt ‘Vobiscum Christianus’ (Met U ben ik christen). Op 16 maart 2010 benoemde aartsbisschop André Léonard hem tot hulpbisschop voor het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen.
Van bisschop van Brugge tot aartsbisschop
Op 25 juni 2010 werd hij benoemd tot bisschop van Brugge, in opvolging van Roger Vangheluwe. We weten allemaal nog welke schokgolf er toen door ons bisdom en heel de Kerk ging. Ik denk dat we ons niet kunnen voorstellen hoe moeilijk die opvolging moet geweest zijn voor mgr. De Kesel. Hij werd omschreven als een voorzichtig en beminnelijk man, weliswaar met een duidelijke visie. Met hem als bisschop kenden we de structurele hervorming van de parochies die evolueerden naar pastorale eenheden, ook al geen gemakkelijke opdracht. Amper vijf jaar later, op 12 december 2015 werd Jozef De Kesel de nieuwe aartsbisschop van Mechelen-Brussel, in opvolging van mgr. Léonard.
Zijn collega’s verkozen hem kort daarna tot voorzitter van de Bisschoppenconferentie van België. Tijdens het consistorie van 19 november 2016 werd hij door paus Franciscus in Rome tot kardinaal gecreëerd. Hij is titulair kardinaal-priester van de basiliek Santi Giovanni e Paolo. Zoals gebruikelijk op 75-jarige leeftijd vroeg hij zijn ontslag als aartsbisschop in 2022, dat hij uiteindelijk eervol kreeg op 22 juni 2023. De bisschopswijding en het in bezit nemen van de aartsbisschoppelijke zetel door zijn opvolger Luc Terlinden vond plaats op zondag 3 september 2023 in de Sint-Romboutskathedraal van Mechelen.
Het synodaal proces als hoopvolle evolutie
Mgr. De Kesel is auteur van verschillende boeken, waarvan de bekendste zijn: ‘Omwille van Zijn naam. Tegendraads pleidooi voor de Kerk’ (1993), ‘Hoe is Uw naam, waar zijt Gij te vinden’ (1988) en het meest recente ‘Geloof en godsdienst in een seculiere samenleving’ (2022). Een citaat uit het eerstgenoemde boek: ‘Het is voor de toekomst van de Kerk van onschatbare waarde dat wat er nog of reeds aan christelijk geloof en kerkelijk leven aanwezig is, goed wordt verzorgd en wordt aangepast aan de tijd en aan de moderne cultuur, zodat het niet zielloos ten onder gaat als een restant van een voorbije tijd.’ Paus Franciscus gaf met de start van een synodaal proces alvast een hoopvolle aanzet hiertoe. In oktober 2023 waren er 370 leden aanwezig tijdens de synode, waaronder maar liefst 80 niet-bisschoppen, waarvan minstens de helft ook vrouwen. We herinneren ons het beeld van ‘de ronde-tafel-gesprekken’. Eind oktober werd een slottekst geformuleerd waar er nu verder rond nagedacht en gewerkt wordt, overal ter wereld. In oktober 2024 is er een volgende synodesessie gepland, waarna er besluiten zullen volgen in een exhortatie van de paus. De schrijfruimte voor dit artikel is beperkt, maar het synodaal proces is samen te vatten als: samen in de Geest op weg gaan, volgens de werkwijze stilte en gebed – luisteren – opnieuw stilte en gebed – in dialoog gaan en uiteindelijk tot gezamenlijke conclusies komen. Dit proces – wat echt nog een leerproces is want we zijn dit niet gewoon – kan worden toegepast van aan de lokale basis, in al onze vergaderingen, tot in alle beleidsgroepen op het niveau van de pastorale eenheden, de decanaten en de bisdommen. Mgr. De Kesel zal getuigenis brengen over zijn ervaringen in de synode 2023 en over de hoopvolle kracht die in het synodaal proces schuilgaat voor de toekomst van de Kerk.
Erna Nevejant
