Als kerkbetrokkenen zeggen we vaak dat jongeren ‘de toekomst’ zijn, ook van de Kerk. Maar waar vinden ze vandaag hun plaats in onze Kerk?, vroeg het Interdiocesaan Pastoraal Beraad (IPB) zich op zijn forum van afgelopen zaterdag in Brussel luidop af. Hoe open staan we in de Vlaamse Kerk voor hun ideeën en inbreng? Welke drempels hebben we voor hen ingebouwd voor ze kunnen/willen ingaan op ons aanbod? Durven we kritisch kijken naar de wijze waarop we vandaag Kerk zijn, ook in ons engagement naar jongeren toe?
Zoekend gelovig zonder band met de Kerk
In de synthesetekst van de Belgische bisschoppen, die mgr. Patrick Hoogmartens voorstelde op onze bijeenkomst van 2 december kwamen vooral de gelovige jongeren en hun positieve verwachtingen in beeld, zegt Christa Damen, voorzitster van het IPB. Maar paus Franciscus vraagt ook naar een inbreng van hen die verder van ons af staan of zich niet gelovig noemen. Uit de bevraging van KLJ-KSA bij 274 jongeren leren we dat veel jongeren met zingeving en geloof bezig zijn, zich zoekend gelovig noemen (45 %), maar geen band hebben met de Kerk. Velen hebben moeite met de ethische standpunten van de Kerk en met de liederen en de teksten die gebruikt worden in de kerk. Ze vinden moeilijk aansluiting bij de lokale geloofsgemeenschap die vooral uit 60-plussers bestaat.
Oaseplekken in de woestijn
In haar toelichting stipte Annelien Boone, directrice van IJD – Jongerenpastoraal Vlaanderen, aan dat jongeren de Kerk vaak ervaren als een woestijn en zich afvragen waar ze een ‘oaseplek’ kunnen vinden, merkt Christa Damen op. Ze dagen ons uit om plekken te scheppen waar ze kunnen geraakt worden, die voor hen als een ‘warm bad’ zijn, en waar ze ruimte krijgen om op hun eigen wijze te participeren.
Authentieke en aanstekelijke getuigen
Christa Damen: Om te groeien in geloof zijn identificatiefiguren nodig. Bijbelverhalen, verhalen van gelovige mensen die met God op weg gaan, kunnen daarbij een hulp zijn. Maar vooral de getuigende aanwezigheid van volwassenen is kostbaar in hun ogen. Dan wordt het geloof op een authentieke manier binnengebracht in hun eigen levensverhaal. Deze (geestelijke) begeleiders worden uitgedaagd om echt te luisteren én met de jongeren op weg te gaan. Niet hun leeftijd is belangrijk maar de vreugde die ze uitstralen en de ruimte die ze geven aan de nieuwe ideeën van jongeren.
Christa Damen citeert paus Franciscus: In ‘De vreugde van het Evangelie’ schrijft hij: ‘Jongeren roepen ons op om wakker te zijn en de hoop te doen groeien, want zij zijn dragers van nieuwe vormen van menselijkheid en ze openen ons voor de toekomst zodat we niet blijven vastzitten in het heimwee naar structuren en gewoonten die geen leven brengen in de wereld van vandaag’ (EG 108).
Verwachtingen en uitdagingen
Het IPB geeft enkele concrete verwachtingen en uitdagingen mee
- dat wij als kerkgemeenschap zelf naar de jongeren gaan! Een belangrijke vindplaats voor jongeren zijn de jeugdbewegingen, de scholen en grotere activiteiten zoals de Wereldjongerendagen (WJD) bv, maar ook de pelgrimstochten naar Taizé, staptochten naar Santiago e.a.
- dat we jongeren appelleren om uit hun luie sofa te komen en met hen op stap gaan langs ongebaande wegen
- dat we ons kritisch afvragen in hoeverre we ons aanbod of onze werkwijze opdringen in de plaats van in de spelen op de vragen en verwachtingen van jongeren
- dat volwassen begeleiders zich enerzijds bescheiden opstellen en alle ruimte geven aan de jongeren en anderzijds durven getuigen vanuit de vreugde van hun geloof
- dat we wegen zoeken om ook digitaal aanwezig te zijn in de wereld van jongeren; websites als die van IJD – Jongerenpastoraal Vlaanderen en Kerknet zijn nog door vele jongeren te ontdekken
Lees ook het overzichtsartikel 'Conclusies enquête jongerensynode in primeur voor IPB'
