Te groot Mariabeeld?
Een aandachtige Bruggeling, stelde ons - in voorbereiding van een uit te stippelen geleide wandeling - de vraag of het beeld 'Maria lactans' ('Voedende madonna') boven de deur van het huis aan de Spinolarei 21 een beeld is dat oorspronkelijk voor die nis was bedoeld. Zijn twijfel hierover is ingegeven door enerzijds een stijlverschil ten opzichte van de flankerende figuren en anderzijds de grootte van het beeld, waarvan het hoofd zo goed als tegen de bovenkant van de nis stoot.
Benoit Kervyn, auteur van de publicatie ''t Onze Vrouwtjie an mien fasaade' (Brugge, 2020), stelt gerust: het beeld is het oorspronkelijke beeld voor die nis.
De geprofileerde deuromlijsting is bovenaan afgewerkt met twee figuren, zittend op de voluten die de rondboognis flankeren, en die een hoorn des overvloed vasthouden. Zij zijn in halfverheven reliëf omdat ze deel uitmaken van de deuromlijsting en het zou onlogisch zijn mochten ze meer geaccentueerd worden dan het overige van de architectuur.
Maria daarentegen, die als centrale figuur terecht meer in de kijker wordt gezet, is volledig plastisch of driedimensionaal uitgekapt, wat niet het geval is bij de twee decoratieve figuren met de hoorns des overvloeds, die duidelijk ondergeschikt zijn. Het onderscheid wordt nog benadrukt door een verschil in kleurtint in vergelijking met de deuromlijsting en nis. Er is geen reden om te denken dat het Mariabeeld te groot is voor de nis. Vanop straatniveau kan de voorbijganger die indruk krijgen, maar frontaal gezien vanop de hoogte van de nis, is er zichtbaar meer ruimte tussen de schelp en het hoofd van het beeld.
De schelp in het gewelf is typisch voor de barok en is een puur decoratief element eigen aan de 17de eeuw. Daarvan zijn in Brugge tientallen voorbeelden te vinden. De makelaar aan de poort van de Sint-Annakerk met de onderwijzende Anna is er zo een. Het beeld erboven is 17de-eeuws en samen met de deuromlijsting ontworpen. Zowel bij de makelaar als bij de nis komt Anna's hoofd dicht tegen de schelp. Het gaat in beide gevallen om beelden die gelijktijdig gemaakt zijn met de makelaar en de nis; ze werden zeker niet later geplaatst of vervangen.
Tot slot nog iets over het karakter van het beeld, dat een mooi geheel vormt met zijn omgeving: de kunstenaar stelt Maria niet langer afstandelijk voor als koningin, maar geeft haar weer als vrouw onder de mensen: een moeder die haar kind de borst geeft. Een duidelijke stijlbreuk.
Beeldbank Brugge heeft meerdere oude foto's waarop het beeld te herkennen is, zo o.m.
https://erfgoedbrugge.be/p/FO_B02015 (1948)
https://erfgoedbrugge.be/p/FO_B01452 (1916)
(juli 2025)
