Vasten, iets voor onze tijd?
Ik ben nu niet diegene - als je mijn figuur kent - die het als eerste over vasten moet hebben... En toch waag ik me er aan. De tijd van "30 dagen niet klagen" is net voorbij, niet dat ik me daaraan wil schuldig maken. Maar: Het is toch eigenaardig dat we lacherig zouden doen om het over vasten te hebben tijdens de vasten... Neem nu al die acties zoals "tournee minerale" en "40 dagen zonder vlees", die zijn hip maar over vasten spreken lijkt iets anders... Kijk maar hoe we in een andere periode van het jaar het hebben over "potje buur" en er tegelijk soms argwanend wordt gesproken over "broederlijk delen"...
Wat gebeurt er?
Meedoen met die tal van acties is een super idee. Maar tegelijk mogen we ook de waarden van onze eigen traditie niet verloren laten gaan. Laat ons eens samen kijken naar de beweegredenen van die vele acties om daarna ons eigen vasten eens te bevragen.
Een eerste reden om aan die acties mee te doen is denken aan de eigen gezondheid. Eens wat minder alcoholisch drinken of anders omgaan met voeding is een goede zaak. Ik voorspel nog de volgende acties: "een minder vet maand" en "de suikerarme weken"... Lijken dit geen goede voorstellen? Denk maar aan de nu ook jaarlijkse actie om te stoppen met roken... Of aan "start to..."
Onze gezondheid is belangrijk en als we er niet medisch mee geconfronteerd zijn, zijn we er te weinig mee bezig. Die acties zijn dus meer dan nodig. En ja, het is niet opgelost met die aandacht in een beperkte tijdspanne, maar als je geen dergelijke acties kent is de stimulans ook veel kleiner om er ook werkelijk iets aan te doen.
Een tweede reden is het leed van dieren verminderen.
Ook dit is iets heel nobels, aan meedoen! Inderdaad, wij eten te veel vlees! En dankzij acties en bewustmaking worden we daar als gemeenschap wakkerder voor.
Een volgende reden is de zorg voor onze planeet.
We hebben er ook maar één. En daarbij wordt dikwijls gesproken over onze kinderen. Het is dus naast een zorg voor het geheel ook een bekommerd zijn uit eigen belang...
Een andere reden is de solidariteit met wie met minder moet verder doen. Denk aan het succes van de warmste week... Een heel goede zaak, verder doen, zolang het echt om die mensen gaat en niet om te kunnen uitpakken met jezelf of het geweten te sussen...
Nog een reden: de waardering van een andere cultuur.
Daar zijn potje buur en de interesse voor het Suikerfeest opnieuw mooie voorbeelden van. Verder doen! Zolang je ook mag uitkomen met je eigenheid...
Nog een reden: positiever in het leven staan.
Daar is de oproep om niet te klagen een mooi voorbeeld van. Maar mag ik er ook een paar lanceren? Wat dacht je van de volgende? "dank-je dertigdaagse", "ken je buur week" of "sta-eens-in-die-andere-schoenen maand"...
Je ziet er zijn vele goede initiatieven die we alleen maar moeten toejuichen. We hebben nood aan acties die ons bewuster doen leven. En geen enkele van bovenstaande redenen zijn verkeerd. We moeten zowel denken aan onze eigen gezondheid, aan die van de dieren, de schepping en de medemens. We moeten meer mens worden!
En dit alles zit ook in onze vasten.
Denk maar aan de tradities om soms geen vlees te eten, om niet te snoepen, om te delen met broederlijk delen, met het meedoen aan de koffiestop en ga zomaar verder. Als dergelijke acties ook doorgaan in de maatschappij is dit een goed punt, maar laat niet toe om lacherig te doen over ons vasten!
Gelovig leven heeft ook alles te maken met de zorg voor Gods schepping en het opkomen voor de minste en de zwakste! En toch is het nog ietsje meer: Het is vanuit een besef dat dit alles ons gegund is, dat Iemand ons liefheeft en dat we die zorg mogen delen! Gelovig vasten is niet enkel vanuit een bekommernis om de andere en om het behoud van onze planeet maar vooral vanuit een geroepen zijn en een beantwoorden van Gods liefde.
En hier kom ik bij enkele belangrijke vragen. Vooreerst naar onze eigenheid in een veranderende cultuur en daarna naar ons eigen vastenbeleving.
Is het een "tournee totale" dat thema's als vasten eigentijds worden voorgesteld vanuit een niet kerkgebonden hoek? Dezelfde vraag hadden we ook in verband met de scholen en de ziekenhuizen: Als het niet exclusief vanuit een kerkelijke hoek komt... Nee, het is goed dat dit door een hele samenleving wordt belangrijk genoemd. Maar dat betekent niet dat wij daarom moeten ophouden met onze eigen goede tradities!
Meer nog, we kunnen meer dan vroeger, door mee te doen en tegelijk onze eigenheid te bewaren, een blijvend appèl zijn en soms ook een waakhond om oprechte beweegredenen te blijven voor ogen houden. Een oproep naar de anderen en naar onszelf om niet aan rages mee te doen uit gezelligheid of om even in het nieuws te komen en dan weer te vervallen in oude minder goede gewoontes. Een waakhond om niet te vervallen in platte commercie of acties uit enkel eigenbelang. Als gelovige moeten we blijven voor ogen houden dat alles gekregen is en wij slechts dienaars zijn en geen bezitters. God voor ogen houden is met liefde zien naar die medemens, naar dat stukje natuur, naar die wereldbol.
En dan die laatste vraag: Wat is voor ons vasten? Durven we versoberen, meer delen en dienen, meer tijd maken voor die God op weg naar Pasen? Is Pasen voor ons werkelijk het belangrijkste feest in een jaar, de moeite waard om daarvoor tijd te maken voor wat er echt toe doet? Wat is ons vasten? Of is het slappe soep? Ook ik moet me daar zelf over bezinnen, niet minder dan jullie. Daarom stop ik met dit artikel om zelf eens stil te staan. Doe jij ook mee?
Nog een goede vasten gewenst!
Wilfried Pauwels
