Je hoort er meer en meer over: ruilen, weggeven, recyclage en zo meer. Zo heb je het project van Foodact13 die voedsel ophaalt om te herverdelen, zo zijn er voorbeelden van kleine kastjes met wat boeken die geruild kunnen worden. In de kerk van Sint Jozef heb je de deeltafel waar je mooie prentjes of boekjes gerust kan meenemen of er leggen. Ik ging eens luisteren naar iemand in Harelbeke die ook een tijdje en soms nog een kast heeft laten maken die precies past langs de straat waar je mooie zaken kon nalaten of die je ook zomaar kan meenemen. Ik ging op bezoek bij Melany De Bleeckere.
Dag Melany, hoe ben je op het idee gekomen en hoe ben je met dit project gestart?
Ik was er al een tijdje mee bezig en vond op facebook een VZW “bewust verbruiken”. Daarnaast was ik ook op zoek naar kledij die gemaakt wordt zonder uitbuiting. En zoekende las ik op die website over een “weggeefkast”. Dit vond ik tof en uiteindelijk ben ik er ook mee begonnen. Ik liet een kast maken die precies paste en niet in de weg van het voetpad stond. Ik ben ermee begonnen de week voor Kerst in 2016. Mensen hebben heel veel dingen die nog mooi zijn maar die ze niet meer nodig hebben. Zo staat er veel in kasten en bergingen waar iemand anders heel gelukkig mee kan zijn. Het idee was om wat nog te geven is als geschenk om dat in die kast te plaatsen voor anderen. Mensen konden er iets inleggen of iets meenemen. Zoiets begin je door de buurt op de hoogte te brengen, briefjes in de brievenbussen te stoppen, een persbericht te plaatsen en daarnaast door het aanmaken van een facebookpagina. Het werd: “@weggeefkastmelanie”. Ook de stadsdiensten werden op de hoogte gebracht. En veel van mijn vrienden heb ik uitgenodigd om er ook iets te plaatsen. Het was een succes en er kwamen echt mooie dingen in de kast terecht. Mensen waren wel terughoudend om er zelf iets uit te halen en wilden het overlaten aan wie echte nood heeft. Maar ik zag dit project ook als een delen met ieder, het sociale aspect was ook belangrijk.
En hoe hou je zoiets levendig zonder dat het verwatert?
Ik gaf het iedere maand een ander thema. Zo was er eens in februari “alles voor de tuin”. Zo werd er materiaal aangebracht maar ook plantjes, boekjes, zaden. De maand erop was het “speelgoed”, later eens “kinderboeken” en zo meer.
Daarnaast moet je ook de kast proper houden en zien of wat er staat ook mooi is. Zo mocht ik wel een aantal dingen verwijderen om het aantrekkelijk te houden.
Ging alles goed, waren er geen moeilijkheden?
Ja soms werden er dingen ingestopt om kwijt te raken, ook zaken die men niet meer aan een ander kwijt kon. Het laatste jaar was dat erger geworden. Eens was er iemand die stopte met de auto om alles in te laden om waarschijnlijk te verkopen. Of iemand die vier, vijf maal daags langs wandelde en systematisch meedeed. Toen werd het genoeg. Mijn man zei dat het een containerpark werd.
Maar er zijn ook heel mooie verhalen. Een vrouw die weinig had en glazen meedeed om uit te delen. Ze kon dan ook eens iets geven aan anderen. Die vrouw had nog een grote beer en heeft die dan ook in de kast gelegd uit dankbaarheid. De meeste ervaringen en de ontmoetingen die erbij kwamen waren heel aangenaam. Alleen enkelen maken het moeilijk.
Het laatste jaar had ik er ook een bordje bij geplaatst in vele talen, dit om het wat bij te sturen en om de bedoeling van de kast duidelijk te maken.
Na een tijd moet je een project evalueren en zien hoe het anders of beter kan. Nu merk ik dat het beter is als het in een omgeving staat waar het meer afgeschermd is. Niet zomaar langs de straat, en met een duidelijk afgebakend thema… Waarom niet in een school, een openbaar gebouw. Nu hebben we zo een kast in de muziekschool van Waregem met boeken in.
Hoe denk je over initiatieven waar een kleinigheid voor gevraagd wordt, denk aan bepaalde sociale projecten zoals de kringloopwinkel of andere?
Het is goed dat ze er zijn. Maar ik geef daarnaast meer de voorkeur aan weggeef. Het gaat niet enkel om ter beschikking te stellen maar ook om het sociale dat erbij komt. Rond de kast krijg je een buurt die meer gaat samenhangen, krijg je babbels, ontmoetingen. Het was de bedoeling om iets te doen die mensen gelukkig maakt, onvoorwaardelijk. Een glimlach van tof, een ja van ik zal meedoen… Niet alles draait om geld.
Na het project van de weggeefkast hebben we met de hele straat een paar keer samen aan tafel gezeten, de straat laten afzetten en gezellig bij elkaar zijn. Dit is één van de aangename uitlopers van het project geworden.
De kast staat er niet meer. Komt die nog naar buiten?
Eigenlijk zou ik liever meer zo een projecten zien, maar waar het mogelijk is. Liefst met zo weinig mogelijk regeltjes maar toch duidelijk genoeg dat het wat ordelijk kan verlopen. Je moet enkel zien dat het geen rommel is dat er staat.
Een project als de weggeefkast is werken tegen de afvalberg, is zorg dragen voor mensen die het moeilijker hebben, maar daarnaast ook het sociale contact, het ongedwongene, de verwondering die het meebrengt, de blijdschap, het gratuite en het bij elkaar zijn. Op dit ogenblik is Melany bezig met twee andere projecten, één waar een gedachtenis is aan mensen van vroeger; een tweede zit nog in de pijplijn. Meer zal volgen…
Dank, Melany.
Een vriend van me gaf me een lijstje met andere projecten via facebook: “Weggeefwinkel Kortrijk”, “alles gratis West-Vlaanderen”, “gratis spullen voor mensen in nood”, “weggeefhoekje Harelbeke en omstreken”, “ik zoek gratis West-Vlaanderen” en “gratis en kleine prijsjes groep”. Of wat denk je van het project “boekenjagers”?
Melany bij de “piano forté”. Piano wil zeggen stil, forté: luid of krachtig. Die herinnering draag ik ook met me mee na het gesprek: iemand stilweg die met haar projecten een krachtige oproep doet om anders met elkaar om te gaan.
