(uit Kerk&Leven week 34)
Het nieuwe dekenaat Tongeren staat in de startblokken
Straks, vanaf 1 september zal het nieuwe dekenaat Tongeren in werking treden. We wilden hier in het parochieblad voor een eerste kennismaking zorgen en vroegen daarom alle lokale medewerkers van dit parochieblad uit het nieuwe dekenaat om een gezamenlijk tekst op te stellen. Het nieuwe dekenaat bestaat straks uit 9 Pastorale Eenheden/federaties en we kregen dus 9 keer een korte introductie. Misschien werken we in de toekomst nog vaker samen en kan iedere PE zich later nog wel eens in geuren en kleuren presenteren..
De verschillende stukjes hebben we volgens alfabetische orde gerangschikt per huidig dekenaat. Want we willen zeker geen voorkeursbehandelingen insinueren.
Het dekenaat Bilzen is de huidige thuisbasis van EH Eric Reynders die straks de nieuwe deken van het grotere dekenaat zal worden. Er zijn 3 pastorale eenheden.
P.E. Heilige Familie Bilzen
De zeven parochies, – Sint-Jozef Bilzen, O.L.V.-Geboorte Rijkhoven, Heilig Hart Merem, Sint-Gertrudis Beverst, Maagd der Armen Schoonbeek, O.L.V.-Tenhemelopneming Munsterbilzen en Sint-Mauritius Bilzen – vormen al meer dan 20 jaar de parochiefederatie Bilzen-Centrum.
Recent werd de parochiefederatie een pastorale eenheid. Bijna 500 parochianen brachten hun stem uit voor de nieuwe naam; zo werd de pastorale eenheid Heilige Familie Bilzen geboren. De samenwerking op het vlak van catechese, solidariteit en zorg voor de zwakken en gebed en viering willen wij nu nog versterken. Zo wordt de pastorale eenheid de motor terwijl de plaatselijke geloofskernen de brandstof leveren.
De pastorale eenheid staat in de kern van een eeuwenoude traditie met het klooster in Munsterbilzen, in de 7de eeuw gesticht door de Heilige Landrada, en met de uitstraling van Alden Biesen…
De familie rond Jezus, Maria en Jozef is het symbool van elk christelijk gezin.
De gelovige gemeenschap verlangt ernaar één familie te zijn waar wij lief en leed delen, waar jong en oud elkaar kan ontmoeten en waar een sterke verbondenheid en eenheid groeit. Als pastorale eenheid heilige Familie Bilzen willen wij Jezus onthalen in onze gezinnen. De pastorale eenheid wil een plek zijn waar God de Vader tot iedereen zegt, zoals in Nazareth: ”Hier ben je welkom. Ik hou van je”. Zo’n gemeenschap opbouwen is heilig. Pastoor-deken Eric Reynders is er pastoor- moderator en hij wordt bijgestaan door de diakens Guy Adriaensen, Theo Daenen, Vik Jehaes en de leden van het team van de PE en vele vrijwilligers in de verschillende parochies.
P.E. Sint-Helena Bilzen
De Pastorale Eenheid Sint-Helena Bilzen omvat negen kerkdorpen die deel uitmaken van het 'oostelijk deel' van de stad Bilzen:
Sint-Ursula Eigenbilzen - Sint-Lambertus Grote Spouwen - Sint-Quintinus Hees - Sint-Adrianus Hoelbeek - Sint-Aldegondis Kleine Spouwen - Sint-Martinus Martenslinde - Sint-Catharina Mopertingen - Sint-Pieter Rosmeer - Sint-Remigius Waltwilder.
Onze Pastorale Eenheid heeft sinds haar oprichting door de bisschop (op 27 mei 2018) een volwaardig Team van 9 personen: 1 pastoor-moderator, 1 diaken en 1 meewerkende priester en 6 vrijwilligers.
De samenstelling van dit TPE gebeurde niet op basis van vertegenwoordiging vanuit de parochies. Niemand vertegenwoordigt of werkt immers voor één bepaalde parochie maar allen werken en vertegenwoordigen het geheel van de 9 parochies. Priesters en leken, vrijgestelden en vrijwilligers, hebben elk hun eigen achtergrond en hun eigen specifieke inbreng. Tot de oprichtingsdatum was de pastorale eenheid een samenwerkingsverband tussen de 9 parochies met elk hun eigen parochieherder onder de naam federatie Bilzen-Oost. In 2011 al werd er al stilaan geschakeld naar een gezamenlijk beleid. De samenkomsten met de parochieteams werden losgelaten en vervangen door maandelijks samenkomsten waar we alle medewerkers zien op een pastorale raad. Het ‘nieuwe wij’ werd al vrij vlug ervaren en is nu een feit.
De doelgerichtheid van ons werken werd aangestuurd door de kracht van ‘samen’. Anders gezegd: ‘We hebben ons lot aan elkaar verbonden!’ EH. Thieu Thielens wordt bijgestaan door meewerkend priester Bernard Jadoul en het volledige PE Team.
P.E H. Maria Magdalena Hoeselt
De zeven parochies van Hoeselt, – Sint-Brixius Schalkhoven, Sint-Hubertus Sint-Huibrechts-Hern, Sint-Domitianus Werm, Sint-Lambertus Alt-Hoeselt, Sint-Jan-Baptist Romershoven, O.L.V.-Maria Middelares Hoeselt en Sint-Stefanus Hoeselt – vormden al langer de parochiefederatie Hoeselt.
Samen met diaken Jos Roosen en de pastoor-moderator is er een klein maar enthousiast team van vrouwen en mannen actief om de pastoraal te dragen. De Sint-Stefanuskerk in Hoeselt is de zondagskerk en ook in de kerken te Romershoven en Alt-Hoeselt wordt de zondag wekelijks gevierd. Kort voor Kerstmis vorig jaar werd onze parochiefederatie de pastorale eenheid H. Maria Magdalena.
In het evangelie leren wij Maria Magdalena kennen als een volgeling van Jezus en de getuige van Jezus' lijden, kruisdood en opstanding. De verrezen Heer noemt haar bij haar naam en zij herkent Hem als haar “Meester”. Haar vreugde is groot. Maria Magdalena aarzelt niet en zij wordt de eerste verkondiger van het evangelie. Zo wordt zij genoemd de “apostel van de apostelen”.
Het is deze vreugde van het christen-zijn die wij willen (her)ontdekken. De Heer Jezus roept ieder van ons bij zijn naam en wij mogen groeien in geloof aan Hem. Zoals Maria Magdalena willen ook wij getuigen worden van de verrezen Heer. Ook wij mogen de vreugde van het evangelie, de blijde boodschap van het leven dat sterker is dan de dood, delen met alle mensen.
Het huidige dekenaat Tongeren bestaat uit 4 pastorale eenheden. Iedere eenheid heeft zijn eigen verantwoordelijke voor inzendingen van het parochieblad. We laten ze beurt om beurt aan het woord.
P.E. St Jacobus Tongeren
De pastorale eenheid Sint-Jacobus bestaat uit de geloofskernen Sint-Laurentius Overrepen, Sint-Ludgeris Neerrepen, Sint-Gertrudis Riksingen, Sint-Hubertus Henis, Sint-Stefanus ’s-Herenelderen en Sint-Martinus Berg.
In deze pastorale eenheid bevindt zich te Berg het algemeen ziekenhuis Vesalius. Het is ontstaan uit de samenvoeging van de O.L.Vrouw kliniek, het Sint-Jacobushospitaal en het Sint-Martinusziekenhuis van Bilzen. De volledige naam van het ziekenhuis is eigenlijk AZ Vesalius Tongeren campus Sint-Jacobus (want campus Sint-Martinus in Bilzen is ook nog actief als daghospitaal). Indertijd zorgde het latere Sint-Jacobushospitaal voor de opvang van pelgrims onderweg naar Compostela en later voor wie zorgen nodig had. Als je de pelgrimsroute ‘Via Limburgica ‘ stapt zie je in Berg Ketsingen het ziekenhuis liggen. Bovendien was ook de kluis in Vrijhern een rustpunt op die bedevaartweg. Vandaar de patroonskeuze van de pastorale eenheid Sint-Jacobus.
De eerste gezamenlijke eucharistieviering met 2 parochies was in augustus 1987. De Dashovenstraat is aan één kant Riksingen en de andere kant Henis. In deze straat is een kapel ter ere van ‘De Heilige Familie’. De toenmalige Pastoor E.H. Mulkers waarschuwde dat parochies in een niet zoverre periode zouden samenwerken.
In de Sint-Hubertuskerk te Henis is een beeld van Sint-Kristoffel aanwezig. Jaarlijks is er eind juni een bedevaart met zegening van voertuigen.
Bij de Sint-Gertrudis kerk te Riksingen hoort ook Vrij-Hern. Daar bevindt zich de kluis van Vrij-Hern met de kapel van O.L.V. van Loreto. Het is een bedevaartsplaats waar jaarlijks op 15 augustus Mariafeesten plaatsvinden die in het teken staan van het gezin. Pastoor-deken Rik Palmans is pastoor-moderator en heeft de assistentie van diaken Paul Gielen, parochieassistente (op rust) Marie-Louise Dieu, parochie-assistente Marlies Thys en het team van de pastorale eenheid.
P.E. St.-Benedictus Tongeren
Omvat de parochies: St.-Pieter – Lauw (zondagskerk), St.-Gertrudis – Piringen, St.-Servatius – Koninksem, St.-Pancratius – Widooie en St.-Jan-Baptist – Herstappe. Deze laatste is de kleinste parochie en meteen ook kleinste tweetalige gemeente in Belgïe met slechts 86 inwoners
In het zuiden en het westen grenst PE St.- Benedictus aan Wallonië. Voor de fietsers zijn er enkele pittige stukjes, o.a. tussen Widooie en Lauw.
De zondagskerk in Lauw hoort eigenlijk niet thuis in deze streek. Het is een 19de- eeuwse kopie van een Anglicaanse kathedraal waarvan de plannen op de kop werden getikt door de toenmalige pastoor (1851).
De binnenkant is versierd met zeer specifieke pilaren. Het was indertijd een van de eerste kerken waar men een metalen constructie gebruikte in plaats van een klassiek houten gebinte. De meeste kerken werden recent gerestaureerd of zijn goed onderhouden met uitzondering van Piringen. Hier koos men voor een dubbel gebruik zaal en kerk, maar de noodzakelijke werken worden van jaar tot jaar uitgesteld. Pastoor Tony Hayen is pastoor-moderator en Marleen Driessen is er parochieassistente. Vroeger noemde men deze cluster van parochies de Farwest…… Maar dat was wellicht gezien vanuit de stad.
P.E. St.-Marcus Tongeren
Bestaat uit de volgende geloofskernen: St.-Medardus – Vreren (zondagskerk), St.-Servatius – Sluizen, Kruisvinding – Mal, St.-Servatius – Nerem, St.-Martinus – Rutten en St.-Cunibertus – Diets-Heur,
De meeste parochies hebben mooie zeer oude, typisch Zuid-Limburgse kerkjes.
Laatst en het meest gerestaureerd is de kerk van Rutten. Wie Rutten zegt denk meteen aan de jaarlijkse viering op 1 mei van St.-Evermarus met een grote processie en het beroemde Evermarusspel.
Dan is heel het dorp op de been. Het zijn hoogdagen voor parochie en omstreken.
St.-Evermarus heeft er trouwens ook nog een eigen kapel met restauratieplannen voor de toekomst.In Mal is er ook de jaarlijkse Marcusprocessie met de tractorenzegening waar meer dan 400 landbouwers met hun voertuigen aan deelnemen. Vandaar ook dat deze PE naar Marcus werd genoemd. In de verschillende kerkdorpen is er nog een actief verenigingsleven. In Diets-Heur is er ook de verering van de H. Donatus en een eigen processie maar die staat de laatste jaren wat onder druk van de omstandigheden. Pastoor-moderator is E. H. Tony Hayen en ook diaken Kris Buckinx is hier actief. En vanaf september gaat ook hier een parochieassistente aan het werk.
P.E. O.L.Vrouw Tongeren
Vroeger heette ze de federatie centrum en die benaming geeft meteen ook een idee over de geografische ligging. Deze P.E. bevat 6 vroegere parochies. Sint-Maternus wordt door de Tongenaren ook wel de ronde kerk van Paspoel genoemd. Sint Maternus was één van de eerste bisschoppen in de regio die destijds zijn zetel in Tongeren had voordat zijn opvolger Sint Servaas deze naar Maastricht verhuisde. Een volgende parochie is Sint-Lutgart, bij de Tongenaren bekend als aterêstoase (achter de statie). De Heilige Lutgart was uit deze regio afkomstig en ze is tegelijk ook de patrones van Vlaanderen. Weer een andere geloofskern is Sint-Jozef (arbeider). Het kerkje ligt langs de vroegere steenbakkerij waar ook nog steeds de Heilige Rita wordt vereerd. In de voorgaande parochiekerken is Pastoor Tony Hayen de pastoraal verantwoordelijke samen met de jonge priester Jeeva die uit Indië afkomstig is. In de richting van Hasselt ligt beneden aan Broekberg het gehucht Mulken met de oude kapel van Sint Gillis en meer terug naar het centrum de nieuwere parochiekerk aan de Hasseltsesteenweg. Verder is er de kerk van Sint-Jan de Doper tegenover de vroegere meisjesschool van de ‘Benedictinnen’. Tot slot staat op de grote markt van Tongeren natuurlijk de statige basiliek die gewijd is als O.L.Vrouw Geboorte. Binnen in de kerk kennen de meeste mensen ook het beeld van De Oorzaak Onzer Blijdschap dat om de 7 jaar in het middelpunt staat van de kroningsfeesten. Deken Rik Palmans is tot nader order de moderator. Verder is er ondersteuning van diaken Paul Gielen en gepensioneerd priester Robert Bollen. Er zijn ook 3 vrouwelijke benoemde parochieassistentes Marleen Driessen, Viviane Vossen en Marlies Thijs. Het enige cijfer dat we correct weten is dat van het aantal abonnees op kerk en leven. Dat staat dit jaar op 365.
Het dekenaat Vlijtingen-Voeren is met de komende fusie niet aan zijn proefstuk, want ze werden reeds in 2005 samengevoegd. De twee vroegere dekenaten zijn als 2 federaties binnen het nieuwe dekenaat blijven bestaan.
Federatie Vlijtingen
Op 19 juni 1849 werd het dekenaat Vlijtingen opgericht en op 13 april 1850 werd E.H. Johannes Henricus Martin tot Pastoor-Deken benoemd. In de loop der jaren waren er meerdere grenswijzigingen, vooral bij het ontstaan van de fusiegemeenten in de jaren ¹70 van de vorige eeuw.
In 1977 werd de VZW (Katholiek Onderwijs Dekenaat Vlijtingen) (K.O.D.V.) opgericht voor al de katholieke scholen van de nieuwe fusiegemeente Riemst.
Het verband van de twaalf parochies in het dekenaat Vlijtingen evolueerde in de loop der jaren van drie naar één federatie (2005). Niet toevallig viel dit samen met de oprichting van het nieuwe dekenaat Vlijtingen-Voeren. De federatie Vlijtingen heeft wel 2 edities van Kerk&Leven behouden omdat er iets teveel parochienieuws gegroepeerd moest worden.
Noord: voor Herderen, Kanne, Lafelt, Riemst-Heukelom, Vlijtingen, Vroenhoven en
Zuid: voor Genoelselderen, Membruggen, Millen, Val-Meer, Zichen-Bolder en Zussen.
Komend jaar treedt in de federatie Vlijtingen de herschikking van de eerste communievieringen in werking. De vormselcatechese gebeurt in een viertal groepen. Catechisten ontmoeten elkaar op federatief niveau, voor overleg en samenwerking.
De werkgroep “rouwenden nabij” werd opgericht onder impuls van E.H. Harry Vrijens zaliger.
Leden van kerk- en parochie-raden en teams, alsmede afgevaardigden uit het onderwijs worden uitgenodigd voor een jaarlijks federatief beraad.
Het federatieteam groeit stilaan uit tot een kerngroep die het pastorale beleid in de federatie Vlijtingen vorm geeft.
E.H. pastoor- deken Joseph Lemmens is trots op een grote schare vrijwillige medewerkers die zich op vele manieren dienstbaar maken in zowel in de liturgie als diaconie of catechese.
Federatie Voeren
Bij de stichting van het nieuwe bisdom Hasselt in 1967 werd voor de 6 Voer-dorpen het nieuwe dekenaat Voeren opgericht.
‘s-Gravenvoeren en Moelingen, die voordien bij het dekenaat Visé hoorden en Sint-Martens-Voeren, Sint-Pieters-Voeren, Remersdaal en Teuven voordien dekenaat Aubel in de provincie Luik vormden aldus het nieuwe dekenaat Voeren in het jonge bisdom Hasselt. E.H. Pieter Hendriks, pastoor van Sint-Martens-Voeren werd zo de eerste deken van Voeren.
In 2005 vond er een herstructurering plaats. Voeren en Vlijtingen fusioneerden tot een nieuw dekenaat Vlijtingen-Voeren met E.H. Joseph Lemmens als deken en voor de federatie Voeren E.H. Louis Stassen als pastoor.
Nu zijn we klaar om in het grotere geheel van een nieuw dekenaat mee te werken.
Voeren is natuurlijk een gemeente met een uitzonderlijke status en een specifieke geografische ligging als een enclave in de provincie en het bisdom Luik.
Enkele feesten en gebruiken die in de rest van het nieuwe dekenaat misschien niet gekend zijn.
Op Drievuldigheidszondag wordt de processie samen gehouden voor de parochies Sint-Martinus van Sint-Martens-Voeren en Sint Petrus van Sint-Pieters-Voeren.
Deze beide parochies hebben de zondagsviering om de veertien dagen en werken op dat vlak samen.
Op Sacramentszondag heeft de processie plaats in de parochie Sint-Lambertus van ’s-Gravenvoeren.
Op de vooravond van Sacramentszondag heeft de avondprocessie plaats in de Parochie Sint-Petrus in Teuven.
In Remersdaal, parochie Sint- Heribertus, is er de 5de zondag van juli of de 1ste zondag van augustus processie die samen valt met de kermis in dat dorp.
De parochie Moelingen heeft haar jaarlijkse processie op 15 augustus feest van Onze Lieve Vrouw Hemelvaart en patrones van de parochie.
Op het feest van de Heilige Antonius met zijn varken wordt in Teuven tijdens de viering rond 17 januari broodjes gezegend waarna er verder gefeest wordt in het Dorpshuis. De traditie wil dat er naar het gewicht van een biggetje geraden wordt.
Op 11 november wordt ieder jaar het feest van de Heilige Martinus gevierd in Sint-Martens-Voeren. Dit wordt opgeluisterd door de schutterij H. Martinus die ook de processie opluisteren. Op dat schuttersfeest en de eeuwenoude geschiedenis hiervan willen we graag later nog eens terug komen want dat is in Voeren een traditie met internationale uitstraling om fier op te zijn.
