Sla een woordenboek open. Weinig woorden hebben zoveel samenstellingen, synoniemen of verbindingen als het woord ‘licht’. Tussen ‘morgenlicht’ en ‘avondlicht’ lopen duizend schakeringen en betekenissen.Geen wonder dat ‘licht’ ook in de Bijbel hoge ogen gooit. Het eerste wat God schept in het eerste Bijbelboek op de eerste dag is het licht. “‘Er moet licht zijn!’ En er was licht. En God zag dat het licht goed was” (Gen 1, 3-4). Wil je horen hoe een oerknal van licht kan klinken? Luister nog eens naar Die Schöpfung van Joseph Haydn. God wil niet dat enig schepsel – geen berg, geen boom, geen dier, geen mens – in duisternis moet leven. Eerst komt het licht, dan de schepselen. Hoe zouden we trouwens de ene berg van de andere kunnen onderscheiden, de ene boom van de andere, het ene dier van het andere, of de ene mens van de andere, als er geen licht was om klaar te zien. Onderscheid maken: wat God kan, kunnen ook wij. Omdat Hij met het leven eerst het licht meegeeft.
Onder alle schepselen hebben mensen iets bijzonders. Ze hebben dubbel licht nodig. Licht van buiten en licht van binnen. Aan zonlicht alleen hebben mensen niet genoeg om hun weg door het leven te banen. Ze hebben innerlijk licht nodig om hun gedachten en gevoelens te ordenen, om keuzes te maken en vol te houden, om gemeenschap te vormen en samen de aarde te beheren. Dat zonlicht alleen daarvoor onvoldoende is, heeft de geschiedenis helaas al vaak bewezen. Er is een ander licht nodig, dat ook van God komt. Van dat licht – voor de mens bedoeld – is de zon slechts de aanzet of het symbool. De Bijbel staat er vol van. “De Heer is mijn licht en mijn leidsman, wie zou ik vrezen? De Heer is de schuts van mijn leven, voor wie zou ik bang zijn?”: zo begint psalm 27 (Ps 27, 1). Leven in het licht dat God zelf is: gelovigen van alle tijden hebben ernaar verlangd, eraan gewerkt, ervoor geleden, erover gezongen, ermee geworsteld, erin geloofd.
Bij de geboorte van Jezus kan het licht niet ontbreken. Er staat een ster aan de hemel. Als een licht en een richtpunt voor zoekende mensen. Zodra Simeon het kind in de handen neemt, weet hij met wie hij te maken heeft: “een licht dat een openbaring zal zijn voor de volkeren, en een glorie voor uw volk Israël’”(Lc 2, 32). Of zoals Jezus later van zichzelf zegt: “Ik ben licht van de wereld. Wie Mij volgt, gaat zijn weg niet in de duisternis, maar zal het ware levenslicht bezitten” (Lc 8, 12). Op Pasen breekt zijn licht door de gesloten steen van het graf. Op Pinksteren daalt zijn licht als vurige tongen over de apostelen. Na Pinksteren dragen de apostelen zijn licht uit, van stad naar stad, steeds verder. Ze brengen het zowel naar het joodse volk als naar de niet-joodse volken. Elke ontmoeting, elk gesprek benutten ze om de fakkel van het licht van de verrijzenis door te geven. Het licht is vertrokken als een lopend vuur. Het levende licht doorgeven, als in een lange estafette: daarvoor bestaat de Kerk.
Ook ons bisdom heeft met Kerstmis 2020 een kaarslicht ontvangen, rechtstreeks uit Betlehem. Met dank aan de internationale scoutsbeweging om dat technisch mogelijk te maken. Dat licht zal ons na Kerstmis verder meenemen: eerst naar Pasen 2021, dan naar Pinksteren en zo naar ons derde en laatste werkjaar met Handelingen van de Apostelen. Geen andere opdracht hebben we ontvangen dan het licht van Jezus vandaag te laten schijnen in heel ons bisdom. Of zoals Jezus zegde: “jullie zijn het licht van de wereld. (…) Je steekt een lamp niet aan om haar onder de korenmaat te zetten, maar je zet haar op de kandelaar, en dan schijnt ze voor allen in huis” (Mt 5, 14-15).
+ Johan Bonny
