Wanneer we een artikel willen neerpennen rond het jaarthema ‘God gebeurt…’ dan zullen er in een brainstorming heel wat onderwerpen op tafel komen. Maar het jaarthema koppelen aan een gesprek met een 13-jarige… dat is misschien niet zo evident. Want we herkennen allemaal de opmerking: “Ja, de initiatiesacramenten zijn mooi en zinvol, de jongeren zijn ontvankelijk, maar na het vormsel zien we hen nooit meer terug.” Toen ik over het idee om Soria aan het woord te laten sprak met iemand uit onze geloofsgemeenschap kreeg ik spontaan de opmerking: “Zij is toch niet representatief voor dé jongeren.” Misschien is dat waar, maar betekent dit dat het niet de moeite waard zou zijn?...
Van het doopsel tot het vormsel
Het doopsel is in de meeste gevallen de keuze van de ouders. Daar begint alles natuurlijk. Zijn de ouders gelovig, hebben ze kennis van het geloof en van Kerk-zijn vandaag? In veel gevallen niet, wat toch wel een rem is in de mogelijke geloofsgroei van jongeren. We merken het zeer goed in de vormselcatechese: wanneer de ouders geen aandacht hebben voor de vormselcatechese en hun zoon of dochter niet steunen en stimuleren… dan wordt het moeilijk voor de jongeren. En toch… zien we elk jaar gezinnen die duidelijk geïnteresseerd en gemotiveerd zijn. In het geval van Soria was dit ook zo: ze werd gevormd op 13 september 2020 in de St.-Michielskerk, maar bleef ook daarna met haar mama naar de mis komen. Haar mama werd trouwens zelf vormselcatechist, is altijd bereid tot medewerking op de parochie, en Soria stelde zelf voor om misdienaar te worden. Ik laat haar vertellen: “ Ik ben gedoopt in de Sint-Bernarduskerk in Nieuwpoort door priester Albert Devloo. Elk jaar op 21 maart – mijn doopverjaardag – brengen mijn mama en ik witte amaryllissen naar dat kerkje. In de doopviering gaf mijn mama immers aan elke aanwezige vrouw een amaryllis. Het is voor ons elk jaar een bijzonder mooi moment. Ik liep lagere school in Torhout en deed er mijn eerste communie. Ik weet nog heel goed dat mijn eerste communie zeer speciaal was, ik mocht ook samen met een jongen vooraan in de kerk voorzingen. Omwille van corona ging het vormsel vorig jaar later door én op een andere manier. Voor mij is het belangrijk dat je kiest voor het vormsel omwille van je geloof en niet voor de cadeaus of het feestje. Daarom was het voor mij helemaal niet erg dat alleen mijn mama en papa in de viering mochten aanwezig zijn. Het moment van de zalving was hierdoor intiemer en bewuster. De vormselcatechese is een boeiende voorbereiding op het vormsel. Er werd ons o.a. gevraagd om een paar keer naar de mis te gaan. Door die ervaringen zijn mijn mama en ik blijven naar de mis gaan.”
Een parel van onschatbare waarde
Ondertussen volgt Soria de richting Latijn in het Klein Seminarie. Ze ervaart ademruimte in het middelbaar, ze kan zich ten volle ontplooien, ook al kreeg ze te maken met klierkoorts en moest ze lange tijd thuis onderwijs volgen op digitale wijze. Ze zegt: “Ik ben blij met waar ik nu sta en hoe ik door deze periode ben gegaan. Ik denk dat het belangrijkste is dat je zelf de situatie waarin je verkeert leert aanvaarden, hoe moeilijk het soms ook is. De steun van mensen om je heen is hierin belangrijk, maar ook het geloof want dat is voor mij van onschatbare waarde! Het is een steun wanneer ik mij triest voel, maar ook wanneer ik mij bang of net heel opgewekt en dankbaar voel. Altijd kan ik terecht bij God, bij Maria en bij Jezus. Meestal bid ik tot Maria, omdat ik erin geloof dat Maria mijn zorgen en dankbaarheid overbrengt aan God en Jezus. Ik vind dat je nooit mag verstoppen dat je gelooft, je moet er durven voor uitkomen. Niet iedereen begrijpt je hierin: meestal kijken de mensen heel verwonderd. Ik kan het best praten over het geloof met mijn mama, en met mijn meter en bompa: het geloof is soms wel eens een groot gespreksonderwerp aan tafel. Mijn geloof is voor mij heel belangrijk en dit kan niemand van mij afnemen. Want geloof draag je in je hart.”
Vreemd… een jongere in de kerk
Hoe kijkt Soria aan tegen het feit dat veel jongeren niet meer met het geloof bezig zijn? “ Ik vind het natuurlijk heel jammer dat leeftijdsgenoten vaak niet meer geloven, dit houdt mij ook wel sterk bezig. Ik denk dat de opvoeding zeker al een grote rol speelt. Ik denk dat veel gezinnen er ook niet willen voor openstaan omdat ze de kerk bekijken vanuit negatieve berichten in de media, zonder te weten wat het geloof inhoudt. Bij de jongeren is het een cliché dat liturgie saai is. Maar waarom liturgie gevierd wordt en wat het echt inhoudt, daar is men zich niet van bewust. Ik denk dat er ook kerkgangers zijn die niet echt openstaan voor nieuw leven in de kerk. (Ik moet even slikken als ik dit hoor…) Ik voelde het toen ik in het begin naar de mis ging: ik werd raar aangekeken en kreeg het gevoel dat ik een indringer was, ook al bedoelden die mensen het misschien niet zo of gebeurde het onbewust. Gelukkig zijn er ook andere reacties: ik vind het fantastisch als ik in de kerk van mensen een goeiedag en een glimlach krijg. Ik voel mij dan meteen heel opgewekt!”
Diaconie als belangrijke toegangspoort
Een verregende dag in de paasvakantie: onverwacht een telefoontje van een ouder van een vormeling: “We hebben kleren en speelgoed, kunnen we dit ergens brengen bij jullie om arme mensen te helpen?” Eerder, in het krokusverlof: drie vormelingen boden zich aan om in het Mannahuis voedselpakketten te helpen klaar maken. We merken het als we initiatieven bezoeken waar Kerk-zijn vandaag gebeurt: inzet voor armen, vluchtelingen, mensen met een beperking… veel ouders en heel veel jongeren voelen er zich sterk door aangesproken. Jongeren in dergelijke initiatieven betrekken kan een belangrijke toegangspoort zijn om hen kansen te bieden te groeien in geloof. Als ik vraag aan Soria wat haar pijn doet in onze samenleving zegt ze meteen: “Wat mij het meeste pijn doet is dat mensen egoïstischer worden. In deze coronacrisis bv hoorde ik van 65-plussers dat ze niet begrepen waarom mensen met een beperking vlugger een vaccin kregen dan zij zelf. Waar is het gevoel van solidariteit en de zorg voor zij die het nodig hebben?” Bijzondere aandacht heeft Soria voor kinderen die nestwarmte moeten missen. Ze zou later graag een weeshuis oprichten of met kinderen willen werken die het moeilijk hebben. “Ik hoop dat de samenleving zo zal evolueren dat er veel meer aandacht zal zijn voor het helpen van mensen die het moeilijk hebben. Het geloof kan hier echt bij helpen: het steunt ons en schenkt ons vreugde. Ik ben gelukkig als ik mensen kan doen lachen. Ik hoop met heel mijn hart dat iedereen probeert een steentje te verleggen in de rivier, want als we dit allemaal doen, dan weet ik zeker dat we elkaar kunnen steunen en meer doen lachen.”
Tradities… maar ook nieuwe wegen zoeken
Een boodschap van Soria aan de volwassenen: “Blijf onze kerkelijke feestdagen en tradities in ere houden want dat maakt ons gelukkig én de mensen aan wie we het doorgeven. Denk nooit dat het niet meer zinvol is, want heel veel jongeren houden van tradities en staan daar echt nog voor open.”
Ik wil hieraan toevoegen: laat ons tevens nadenken over manieren om jongeren die nog geboeid zijn door het evangelie en ontvankelijk zijn voor het geloof, een hartelijk onthaal te geven. Laat ons signalen – al zijn ze misschien gering – opvangen en ermee aan de slag gaan. De Jeugddienst van het Bisdom werkt mooie initiatieven uit net zoals de dienst Gezinspastoraal, schoolpastoraal blijft belangrijk, een jongerenenquête organiseren n.a.v. Destination Pasen op O.L.-Vrouw biedt kansen in het zoeken naar meer initiatieven voor jongeren… het zijn hoopvolle stappen in de goede richting. Maar ze gewoon loslaten en vanuit moedeloosheid niets doen… dat kán niet het antwoord zijn dat we als christenen aan jongeren zoals Soria geven. Want jazeker: God gebeurt… ook in jongeren!
Erna Nevejant
