Een leven op weg met kunstenaarshanden.
In Hulste ging ik op bezoek bij Paul Vanhee. De wieg van Paul stond in Meulebeke. Zijn moeder was fan van Permeke. In het huis hingen er dan ook reproducties van die kunstenaar. Dat moet in hem iets wakker gemaakt hebben waardoor hij nu zo bezig is met kunst. Nog voor je binnen gaat in het huis waar Paul met zijn vrouw Katrien woont zie je al dat daar kunstminnende mensen wonen. De deurklink is een pracht van een smeedwerk. Ik word hartelijk onthaald en hoor een heel boeiend verhaal waar kunst verweven wordt met een gezonde levensfilosofie.
Een missie: kunstenaar worden…
Ik laat Paul aan het woord: “Mijn moeders broer, Frans Claerhout, was missionaris oblaat in Zuid-Afrika. Hij was ook kunstenaar en werd gevraagd door zijn oversten om verder te schilderen en zijn werken te verkopen om met die opbrengst kerken te bouwen en mensen te helpen. In Zuid-Afrika was hij heel goed gekend. Er zijn minstens tien boeken over zijn werken daar uitgegeven. Alle tien jaar kwam hij naar België. Dat was al jongere een enorme figuur om naar op te kijken.”
Toen die oom op sterven lag belde de overste en die zei: “Hij wil familie zien. Wie kan er langsgaan?”. Uiteindelijk zijn Paul en zijn vrouw naar Zuid-Afrika geweest om de man in zijn ziekbed te bezoeken. Die man was zo gelukkig dat hij kirde net zoals de inheemse vrouwen.
“Zo hebben we een week bij zijn bed nabij geweest. Hij beterde en mocht opnieuw weg uit het ziekenhuis. Later zijn we nog eens op bezoek geweest en toen heb ik zijn schilderijen gezien. En hij gaf me de raad om zelf ook te gaan schilderen.”
-----------
F1080a12 – met bijschrift
------------
Foto van het schilderij van zijn oom
Hoe het leven voor ons de weg uittekent…
“Ik was zelfstandige en had daar niet veel tijd voor. Toen we eens naar Italië gingen op reis kreeg Katrien een MS-opstoot en ze kon niets meer doen. De zoon was toen 6 jaar. We hadden een doos wasco’s mee en die begon te tekenen in de volle zon. Ik ben er me gaan bijzetten en zo begon ik ook te tekenen op de achterzijde van gesneden oude affiches.”
“Terug thuis toonde ik die tekeningetjes en zowel mijn moeder als mijn broer wilden er eentje hebben. De tekeningen waren zo vlug verdeeld. Doordat ze zo gegeerd werden, begon ik thuis opnieuw te tekenen. Dit gebeurde ’s avonds en in de weekenden, want ik had nog een winkel van kantoorbenodigdheden. Een bankdirecteur zou een nieuwe bank openen en vroeg of ik mijn werken bij de opening wou tentoonstellen. En zo is alles gegroeid en heb ik er bijna een fulltime job van gemaakt…”
Een heel pallet…
Paul en Katrien wonen al 20 jaar in Hulste en hadden eerst hun stek in Kuurne. Heel die tijd heeft hij al meegedaan met “kunst in Hulste”. En ook op andere vlakken is hij heel bewogen voor de kunst. Zo gaat hij naar de lagere scholen en maakt schilderijtjes voor Vader- en Moederdag die zij kunnen inkleuren. Hij gaat ook voor sessies naar rust- en verzorgingstehuizen. Hij had tentoonstellingen en verkocht ook in de Bron en in de winkels van het bisdom. Hij schilderde ook de 7 sacramenten en liet die zien in het Mannahuis en in het bisdom. Hij geeft ook tentoonstellingen in enkele ziekenhuizen, onder andere ook in AZ Groeninge. Hij doet het niet altijd om te verkopen, erkenning doet ook deugd.
Wat hij niet verwoordde maar wat ik in hem zie is de gedrevenheid om zijn passie ook door te geven aan anderen en daarmee anderen te dienen. Hij werd ooit eens gevraagd naar een huwelijk om met allen een sessie te geven. Iedereen kreeg een vuilniszak over de mooie kledij en begon eraan. Het jaar erop mocht hij teruggaan naar die groep om het nog eens mee te maken. Als dit niet spreekt van het willen delen van een passie… Hij maakt wat hij zelf graag wil maken en amuseert zich daarin en krijgt ook daarbij veel bijval.
In zijn werk zie je zijn levenswijsheid…
“De cursus die ik geef heet “experimenteel schilderen”. Ik werk zonder schilderborstels. Ik vind het uitkuisen van de borstels te veel verloren tijd. Hij gebruikt altijd vodden. En met de vinger onder de vodden kun je dan schilderen. Ik hou van slordigheid, het mag niet te afgelekt zijn. Het mag niet te juist zijn.”
Intussen dragen Paul en Katrien samen het ziek zijn van Katrien al meer dan dertig jaar. Ik vroeg me af of net die slordigheid hem niet hielp om het nog te kunnen dragen, het antwoord was positief.
Omdat het met de vinger is zijn het steeds grote werken van Paul. Het moet ook wel eens buiten de lijntjes gaan. Achteraf zorgt hij dat het min of meer goed is door er een bruine eindlaag op te leggen zodat het wat ouder toont.. De doeken krijgen eerst een eerste laag met ruwe verf, daarna tekent hij de profielen met houtskool en dan kan het schilderen in vele lagen beginnen. Hij werkt altijd met 3 of 4 doeken met ongeveer hetzelfde erop. Daar komt dan één goed werk uit dat ook een tijd bij hem uithangt om met tijd het nog wat bij te werken. Het kan zelfs dat in het afwerken hij de boorden niet afwerkt: het is goed zo! Het is af! En inderdaad als je zijn werk ziet, is het goed zo…
Het is een blijven zoeken en eraan herwerken tot het goed is en tegelijk een slordig onaf willen hebben. Zo is voor mij (Wilfried) ook het leven: zoeken naar verbetering en toch verder kunnen met war onaf is.
“Ik schilder niet de juistheid, kan dat niet en wil dat niet omdat ik krachtig wil tekenen. De symboliek die eruit straalt is belangrijk. Aan een schilderij van een huis met bomen juist weergegeven sta je niet te lang stil. Het is mooi, maar het houd je niet vast. Ik ben altijd fan geweest van Permeke, en wel van die typische misvormde boerenmensen met grote handen. Die handen en silhouetten spreken.” Zelf schildert hij “lege” gezichten. Ze hebben voor mij iets religieus. Ze zetten aan om niet alleen te denken maar ook om er samen over te spreken. Het hoeft je dan ook niet te verwonderen dat we nadien nog een tijdje over het leven en geloven bezig zijn geweest.
Het werk dat nu in zijn huiskamer hangt om af te werken (zie foto) geeft hij de naam van “de uitverkorenen”. Ik vroeg waarom deze titel en hij zij dat ze vooraan staan, uitgekozen zijn uit de velen. Paul is voor mij één van die figuren die voor mij een gezicht gekregen heeft en ik sta ernaast, weliswaar buiten beeld. Hij is uitgekozen om te schilderen en te spreken met het werk van zijn handen over het leven zoals hij het ervaren mag. Ik ben vereerd geweest om die man beter te leren kennen.
© foto’s W. Pauwels.
Wilfried
