Op weg naar het vormsel
‘EEN ENGAGEMENT OM TE LEVEN ALS EEN GOED MENS’
Na het doopsel en de eerste communie is het vormsel het derde van de initiatiesacramenten. Dit jaar worden de vormselvieringen in onze Pastorale Eenheid De Jordaan tijdens het Pinksterweekend op 22 en 23 mei gepland. De voorbereidingen zouden al vanaf volgende maand van start gaan en gedeeltelijk digitaal verlopen, gelet op de Corona-maatregelen. In Bavikhove nam vormselverantwoordelijke Aimé Goderis afscheid van het catecheseteam, na ruim 40 jaar inzet. We gingen met hem praten over hoe hij het vormselgebeuren zag evolueren.
Kon je de vormselvoorbereiding in het voorbije Coronajaar nog in goede banen leiden?
Aimé: ‘Voor een groot stuk wel. We hebben onze startdag gehad en 2 à 3 catechesebeurten tot in maart. Dan viel alles stil. Er was ook geen voorbereiding meer voor de vormselviering zelf. Het werd een gewone eenvoudige zondagsmis zonder aangeleerde liederen en zonder voorgelezen teksten door onze vormelingen. De vormheer was priester Marc Coudijzer. En de ouders zaten samen bij hun vormeling, wat nooit eerder gebeurd was. Maar het is eigenlijk zeer goed meegevallen. Het was anders, maar iedereen was tevreden’.
De vormselvoorbereiding is in de loop van de jaren veel veranderd. Hoe is dit in Bavikhove gegaan?
‘Toen ik in 1978 als catechist van start ging, was de aanpak vrij theoretisch. Ten huize van de catechisten werd aan groepjes van 4 à 6 vormelingen les gegeven aan de hand van de catechesemap ‘Samen op weg naar het licht’. Het was veel invullen en kleuren’.
Vond je die map dan niet goed?
‘Die map kwam van het liturgisch centrum De Wijngaard in Brugge en was indertijd veruit het beste wat bestond. Daarmee werd catechese gegeven tot in het jaar 2000, toen ik met pensioen ging. Ik kreeg toen de vraag van de pastoor of ik op onze parochie de organisatie van de vormselvoorbereiding in handen wilde nemen. De vormselcatechese mocht wat moderner worden en ik kreeg de vrijheid om één en ander te vernieuwen. Met een viertal catechisten hebben we dan vanuit Bavikhove een eigen aanpak uitgewerkt, waarbij de focus meer op beleving lag en minder op kennisoverdracht. We deden hiervoor opzoekingswerk in de bibliotheek van De Bron en lieten ons informeren bij het Catechesehuis in Brussel. Onze vernieuwde vormselvoorbereiding werd opgevat als spelend leren met o.a. gesprekken, doe-momenten, Bijbelverhalen, opdrachten, getuigenissen, enz. Zo gingen we bijvoorbeeld elk jaar naar Hoeve ter Kerst, het woonproject van Dominiek Savio in Gits, waar we kennis maakten met mensen met een beperking. We deden daar een soort rollenspel met de bewoners, zodat onze vormelingen beseften hoe het is om mindervalide te zijn. Al de activiteiten van onze vormselvoorbereiding werden ingedeeld in 7 thema’s, die samen een logo vormen:
Iemand roept mij,
samen met anderen,
voor een betere wereld,
die begint bij mezelf
en die de moeite loont,
omdat God het beloofd heeft
en de gemeenschap daarin gelooft’.
Vind je de vormselvoorbereiding nu beter?
‘Wel, je kunt maar iets evalueren aan het einde van de rit of zelfs nog veel later. Ik merk dat de mensen die ik 40 jaar geleden op schoolse manier catechese gaf, op zondag ook niet meer in de kerk zitten. En ik zie nu in alle geval meer betrokkenheid van de vormelingen. Vroeger moesten die in de kerk niets doen. Het was gewoon naar de mis gaan en luisteren. Nu betrekken we de vormelingen actief bij de liturgische vieringen in de parochie: de mis met de groep in mekaar steken, voorlezen, een dansje doen, enz. Ik vind dat een goede evolutie. In die zin is het beter dan vroeger’.
Is dat een verklaring voor het jaarlijkse grote aantal vormelingen?
‘Ik denk dat er toch nog altijd een sterke traditie bestaat. De grootouders zitten er nog achter. Maar voor het kind zelf betekent het ook nog altijd iets. Ik zie bij veel kinderen een echt verlangen om gevormd te worden. Ik heb het zelfs meegemaakt dat een kind de keuze voor het vormsel maakte, tegen de zin van de ouders in. Zelf de keuze maken, dat is belangrijk. Ik denk dat als je bewust het vormsel doet, je laat zien dat je een engagement wil aangaan. Dat er waarden zijn in het leven waarvoor je wil gaan. Voor mij is dat de echte betekenis van het vormsel: een engagement aangaan in een gemeenschap om te leven als een goed mens en zo mee het uiterlijk teken van een sacrament te zijn. En als we over de bezieling van de Geest spreken, komt dit veelal door andere mensen: door de pastoor, door de catechisten, door de leerkracht, enz.’
Van waar kwam de motivatie om je 40 jaar voor de vormselvoorbereiding in te zetten?
‘Ik denk dat het een soort roeping is geweest. Waarom ben ik leerkracht geworden? Waarom was ik jarenlang bij de KSA-leiding? Waarom werd ik catechist? Omdat er iemand op een bepaald moment zei: ah, misschien zal Aimé dat wel willen doen. En die motivatie is gebleven. Soms is het ook moeilijk om nee te zeggen. Omdat ik graag werk met kinderen. En natuurlijk omdat we altijd een goede groep hebben gehad van mensen die zich 200% inzetten voor de vormselcatechese. Ik wens hen veel enthousiasme en moed om verder te gaan met de vormelingen en vol te houden. Ik wil hen bedanken dat ik 40 jaar catechese met hen heb mogen geven. Ook de directie en leerkrachten van de school in Bavikhove wil ik speciaal bedanken voor de zeer goede samenwerking die ik altijd mocht ervaren. Ik hoop dat men nog vrijwilligers mag vinden die het werk van de vormselcatechese willen verderzetten. Maar wellicht zal het op een andere manier gebeuren…’
Dankjewel voor jouw getuigenis Aimé, maar vooral ook voor jouw jarenlange inzet. Dit is een vrijwillige inzet die voor velen vanzelfsprekend lijkt, maar het absoluut niet is.
Lieven Defour