“Ze dwongen een voorbijganger die net de stad binnenkwam, Simon van Cyrene, de vader van Alexander en Rufus, om het kruis te dragen.” (Mc.15:21)
We kennen hem allemaal wel, de Bijbelse figuur die het kruis van Jezus zou hebben helpen dragen. Veel meer is over hem niet terug te vinden in de Bijbel. Hij lijkt een gewone sterveling, maar is precies daarom iemand waarmee we ons makkelijk kunnen identificeren, iemand die ons kan inspireren ook!
Wie is HIJ?
Simon van Cyrene wordt door drie van de vier evangelisten (Mt.27, 32 – Mc.15, 21 – Lc.23,26) vernoemd.
Zijn Hebreeuwse voornaam betekent ‘die gehoord/geluisterd heeft’ en doet vermoeden dat hij van joodse afkomst was. Hij kwam bovendien uit ‘Cyrene’, een Romeinse kolonie in Noord-Afrika (in het huidige Libië) waar toen vele joden woonden.
Cyreneërs hadden zich in Jeruzalem apart georganiseerd in een eigen synagoge –het is waarschijnlijk dat Simon tot deze synagoge behoorde. Zij speelden een actieve rol in het godsdienstige leven in de hoofdstad en waren later ook lid van de christelijke gemeente. Op het Pinksterfeest vind je hen terug onder de feestgangers: Vervuld van de heilige Geest spraken de apostelen ook de taal van “mensen uit de omgeving van Cyrene in Libië” (Hand. 2:9). Ook verderop in het boek Handelingen komen we Cyreneërs tegen: “vanwege de vervolging in Judea weken ze uit naar Antiochië, waar ze “de Griekse bevolking bekend maken met het evangelie van de Heer Jezus” (Hand. 11:20).
De evangelist Marcus vertelt als enige dat Simon de vader is van Rufus en Alexander; zij waren blijkbaar bekenden in de gemeente waarvoor hij schrijft. Aan het einde van zijn brief aan de Romeinen laat Paulus de groeten doen aan “Rufus, die door de Heer is uitgekozen en zijn moeder, die ook voor mij een moeder is” (Rom. 16:13). Als het waar is, wat vele bijbelgeleerden aannemen, dat het hier om het huisgezin van Simon gaat, dan mogen we daaruit besluiten dat zij overgegaan zijn naar de christelijke gemeente. Dat het kruisdragen van Simon daarin een rol heeft gespeeld, is vrijwel zeker. De gebeurtenis op de lijdensweg van Jezus zou dan wel eens van beslissende betekenis kunnen geweest zijn in het leven van Simon en zijn ‘huis’.
Lucas vertelt dat de soldaten Simon aanhielden om Jezus’ kruis te dragen. Dat iemand daartoe gevorderd werd, was niet zo ongebruikelijk. Romeinse soldaten hadden het recht een lokale burger te dwingen om iets een mijl ver te dragen. Simon wordt voorgesteld als de ‘toevallige’ voorbijganger die, weliswaar gedwongen, Jezus een helpende hand toesteekt wanneer zijn krachten het begeven.
Het is een beeld dat aan de essentie van ons christen-zijn raakt; de lijdende mens nabij zijn.
Toch wordt Simon door geen enkele van de evangelisten omschreven als iemand die Jezus helpt en zijn lijden verlicht. Er is dus meer! Lucas zegt met nadruk dat de soldaten ‘het kruis op zijn rug legden en het hem achter Jezus aan lieten dragen”. Hij herinnert ons daarmee aan de woorden van Jezus: “Als iemand achter mij aan wil komen, moet hij zichzelf verloochenen, zijn kruis op zich nemen en mij volgen” of een ander woord van Jezus: “Wie zijn kruis niet draagt, en Mij navolgt, die kan mijn discipel niet zijn”.
Simon was een voorbijganger maar wordt door een ruwe soldatenhand (of is het Gods milde hand?) letterlijk 180 graden omgekeerd. Hij kwam de stad in, maar moest de stad weer uit. Van voorbijganger wordt hij kruisdrager en uiteindelijk een ware volgeling en discipel van Jezus.
(Bron: Wikipedia, Paul Verheijen, Bijbel in 1000 seconden, Digibron)
Van toevallige voorbijganger tot kruisdragende navolger
1. Afstand doen van een voorbijgangershouding
2. Groeien in dienende liefde, Jezus achterna
3. Verkondiging en geloofsoverdracht
Simon van Cyrene wordt gevierd op 1 december. Hij wordt afgebeeld met een kruis.
