De Pastorale Eenheid HH. Jacobus & Antonius officieel van start

Op 11 september 2016 is het zover! Dan houden we onze nieuwe Pastorale Eenheid HH. Jacobus & Antonius boven de doopvont met een feestelijke Eucharistieviering in de St.-Antoniuskerk, Brasschaat-Centrum.

Bij de Evangelist Lucas, het tiende hoofdstuk om precies te zijn, lezen we hoe Jezus 72 leerlingen uitzendt om Gods blijde boodschap te verkondigen. En Jezus vraagt de 72 om geen beurs mee te nemen, geen reiszak en geen schoeisel. Wat een verschil met de middelen waarover wij vandaag beschikken om Gods blijde boodschap te verkondigen! In Jezus’ dagen bestond er nog geen Internet, geen televisie of radio, bestonden er ook geen snelle vervoersmiddelen… en toch, zo lezen we, leidt hun missie tot een onverhoopt succes.

Vanwaar dan die gevoelens van onmacht en ontmoediging die er vandaag de dag heersen, wanneer we stilstaan bij onze inspanningen om Jezus dichter bij de mensen te brengen, en de mensen dichter bij Jezus? Misschien omdat we in de Kerk vooral zien wat er niet meer is, in vergelijking met pakweg 50-60 jaar geleden. “Van een brede volkskerk zijn we een kleinere keuzekerk geworden”, schrijft onze bisschop Johan Bonny in zijn visietekst van en voor het bisdom van enkele jaren terug. Hij vervolgt: “Parochies lijken op een kostuum dat te groot is geworden voor wie het nu moet dragen. Toch blijven mensen hoge eisen stellen aan de dienstverlening van de Kerk, vooral ter plaatse. Medewerkers voelen zich overvraagd en ondergewaardeerd, soms door de Kerk zelf. Vaak zijn ze met weinigen en worden ze ouder. De geloofsoverdracht lijkt stil te vallen, alsof het Evangelie geen ‘blijde boodschap’ meer is.”

Maar in plaats van moedeloos en gefrustreerd te worden, moeten we, aldus onze bisschop, volgende vraag stellen: “Wat wil God ons zeggen door de veranderingen die wij meemaken in Kerk en samenleving? Welke kansen legt Hij open? Waartoe daagt Hij ons vandaag uit?” Immers, elke tijd is anders en daarom zijn de antwoorden die wij vandaag bieden andere dan die van de vorige generatie. Het Tweede Vaticaans Concilie noemde dit: ‘de tekenen van de tijd leren verstaan’.

In één van de documenten van het Concilie wordt de oorsprong van de Kerk als volgt omschreven: “De Heer Jezus heeft met de Kerk een begin gemaakt door het verkondigen van de Blijde Boodschap, de komst namelijk van het rijk Gods dat sedert eeuwen in de Schriften was beloofd: want ‘De tijd is vervuld en het rijk van God is nabij’. Dat rijk treedt in het licht door het woord, de werken en de aanwezigheid van Christus” (Lumen gentium, 5). De Nederlandse theoloog Erik Borgman wijst in dit verband op de noodzaak dat de Kerk ook ziet waar Christus vandaag aanwezig is en werkt, waar Hij haar voorgaat op de weg die zij te gaan heeft.

Het antwoord van onze Bisschop op die noodzaak is dan ook meer dan terecht: waarom geen oog hebben voor die verschillende plaatsen waar Christus vandaag aanwezig is en werkt, en deze plaatsen meer dan vroeger met elkaar verbinden, zodat een stevig netwerk ontstaat? Want naast het strikt parochiale leven zijn er nog zovele andere plaatsen van gelovig leven:

• in heel wat scholen is er een werkgroep schoolpastoraal actief 
• sommige woonzorgcentra hebben een pastorale dienst
• in Brasschaat is er de pastorale dienst in Klina
• er zijn de gebedsgroepen en ook de religieuze gemeenschappen
• de geestelijke verzorging bij Defensie…

Nieuwe vormen van netwerking en gemeenschapsopbouw dringen zich bijgevolg op. Bovendien nemen deze nieuwe vormen van samenwerking, van netwerking, van verbindingen leggen, de druk weg van de parochies om er te zijn ‘voor alles en voor allen’.

Vroeger kon in elke parochie iedereen met elke vraag terecht. Dat was dan ook de tijd dat de parochie nog de nodige medewerkers had om dit waar te maken. Vandaag kunnen de afzonderlijke parochies niet meer het gehele aanbod van liturgie, verkondiging en diaconie (dienstbaarheid) waarborgen. Het ontbreekt hen vaak aan gemeenschapsleven als ook aan voorgangers.

Nieuwe vormen van samenwerking en netwerking: dat is nu net wat de pastorale eenheid (PE) beoogt te bevorderen. De pastorale eenheden zullen in de plaats treden van de huidige parochiefederaties. Het voorbije jaar kon u hier verscheidene bijdragen over de toekomstige PE lezen. En vandaag melden we u, niet zonder enige trots, dat onze nieuwe pastorale eenheid feestelijk wordt ingeluid met een startviering op zondag 11 september 2016 om 11 uur, in de St.-Antoniuskerk in Brasschaat-Centrum, voorgegaan door Vicaris Wim Selderslaghs. Noteer deze datum alvast in uw agenda. Bovendien nodigen we u van harte uit op de receptie in aansluiting op de startviering.

Als naam voor onze PE kozen we ‘Pastorale Eenheid HH. Jacobus en Antonius’, verwijzend naar de 2 patroonheiligen van Kapellen en Brasschaat, want naast de parochies en andere geloofskernen van Brasschaat zullen ook die van de huidige federatie Kapellen tot deze nieuwe PE behoren.

Tijdens de startviering zal ook het Team van de Pastorale Eenheid worden aangesteld. Het Team staat in voor het beleid van de PE voor de 5 domeinen: verkondiging en catechese, liturgie en gebed, diaconie en solidariteit, financieel en materieel beheer, en gemeenschapsopbouw. Elk Teamlid zal met een bijzonder deelgebied belast zijn. Het Team staat gelukkig niet alleen: voor elk deelgebied laat het zich bijstaan door een werkgroep.

Het Team van onze Pastorale Eenheid zal bestaan uit 2 vrijgestelden en 4 leken (2 mannen en 2 vrouwen, mensen van Kapellen en Brasschaat). Pascale Van de Wiele (heden Federatiecoördinator van Kapellen) zal het Team leiden. Deken Michel Baert en Koen Janssen worden de pastoors voor het geheel van de PE. Mimi Smet, Jo Casaer en Robert De Loght vervolledigen het Team.

De PE betekent in geen geval centralisatie, maar wel de bestaande verscheidenheid in de verschillende parochie- en andere geloofskernen herkennen en actief bevorderen en ondersteunen. Parochies die af te rekenen hebben met een tekort in het aanbod, kunnen de handen in elkaar slaan, kunnen hun pastoraal aanbod verbreden en verbeteren, een sterker gemeenschapsleven ontwikkelen, dikwijls ook de beschikbare gebouwen doelmatiger gebruiken. In elk geval blijven de huidige parochies bestaan.

En wat met de zondagsviering in de PE? Voor de zondagse Eucharistieviering geven we de voorkeur aan het model van de zondagskerk: dit is een kerk waar elke zondag een Eucharistieviering plaatsvindt, telkens op hetzelfde uur. Zo wordt voor onze PE de St.-Antoniuskerk de zondagskerk. Dit betekent in geen geval dat er in de andere parochiekerken (en andere geloofskernen) geen Eucharistievieringen zullen plaatsvinden, maar voor de zondagskerk staan we garant dat er elke zondag op hetzelfde uur een Eucharistieviering is. Voor de andere parochies zal dit betekenen: ofwel een Eucharistie, indien haalbaar, of een gebedsdienst, al of niet met uitreiking van de communie. Zeker is dat het huidige aanbod van weekendvieringen in de verschillende parochies niet zal gegarandeerd kunnen worden, vanwege een tekort aan priesters, maar ook van gelovigen. De PE zal erover waken dat mensen die zich moeilijk kunnen verplaatsen in de mate van het mogelijke aan een Eucharistieviering of aan een gebedsdienst in het weekend kunnen deelnemen. Dit kan bijvoorbeeld door het mee organiseren van carpooling.

Zoals u merkt, zullen er in onze plaatselijke kerk een aantal dingen veranderen, zonder deze veranderingen echter te willen overwaarderen. Want onze basisbekommernis blijft dezelfde: namelijk hoe wij als Kerk een meerwaarde kunnen betekenen in de samenleving ter plaatse. Deze meerwaarde kunnen wij betekenen wanneer wij als kerkgemeenschap erin slagen een afspiegeling te zijn van het Evangelie. Wanneer wij een kerkgemeenschap zijn die, aldus nog onze bisschop, “dicht bij het leven staat, die werkt aan vrede en verzoening, die mensen van alle volken en talen samenbrengt als in een familie, die opkomt voor waarheid en gerechtigheid, die kan geven zonder terug te ontvangen, die vreugde en bezieling uitstraalt, die wonden helpt genezen, die bidt tot één en dezelfde Vader, die hoop biedt op leven voorbij de grenzen van lijden en dood, en die uitziet naar de voltooiing van alles en van allen in de eeuwigheid van Gods Liefde.” Vragen we om Gods zegen over onze PE om deze opdracht waar te maken en zo Gods rijk een stukje dichterbij te brengen.

Pastoor Koen Janssen, namens de Werkgroep Gemeenschapsopbouw