Veel meer dan een naamsverandering: de dienst Levensbeschouwing in AZ Klina is ontstaan uit de Pastorale Dienst, hanteert een heel andere manier van werken en staat voor diverse uitdagingen.
Als mensen in een ziekenhuis terechtkomen, worden ze met heel wat vragen geconfronteerd. Ziek zijn maakt mensen kwetsbaar. Het brengt veel onzekerheid, onmacht en angst mee. Niet alleen het lichaam is ziek, de hele persoon is uit evenwicht. Vragen als ‘Wat heb ik?’, ‘Hoe ziek ben ik?’ en ‘Waarom ik?’ komen aan de oppervlakte. Een zieke heeft heel veel tijd om na te denken, ligt soms nachtenlang wakker. Onzekerheid vreet aan een mens.
Het is belangrijk om in de totaalzorg voor de patiënt ook aandacht te hebben voor de betekenis die godsdienst en levensbeschouwing hebben voor de innerlijke rust en het genezingsproces van de patiënt. Tijdens het ziek-zijn komen zin- en geloofsvragen gemakkelijk naar boven. We ondervinden nog steeds dat het veel mensen deugd doet als ze hun verhaal kunnen vertellen aan iemand die met veel empathie en warmte naar hen luistert. Iemand die geen oordeel velt, maar met een liefdevolle blik meekijkt naar wat zij meemaken.
Een pastor zoekt mee naar wat mensen kracht en hoop geeft, kan desgevraagd bidden met mensen en kan de hoop die geloof biedt, verwoorden in een gesprek of gebed. Een pastor kan soms ook met onmacht en zonder woorden meeleven, ook als er niets meer ‘te doen’ valt. Dat is wat we deden, en dat doen we nog steeds. Ook al is de context waarbinnen we dat doen, de laatste jaren erg veranderd.
Een stukje geschiedenis
Sinds jaar en dag bestaan er pastorale diensten in onze ziekenhuizen, ook in AZ Klina.
Gegroeid vanuit drie ziekenhuizen, waarvan twee katholiek (Sint-Jozef, Kapellen en Sint-Lucas, Ekeren) en één niet katholiek (Vesalius, Brasschaat), bestond de Pastorale Dienst in AZ Klina uit drie katholieke pastores. Patiënten die iemand van een andere geloofsovertuiging wilden konden dat aanvragen.
De pastores werkten samen met een twintigtal geëngageerde vrijwilligers uit de verschillende parochies van Brasschaat, die elke zaterdag op elke ziekenkamer de bevraging deden of patiënten de communie wensten, dan wel naar de viering op zondag wilden komen. De vrijwilligers brachten de patiënten met de rolstoel of het bed naar de viering, en nadien weer naar hun kamer. Tot 2015 was er afwisselend een eucharistieviering en een gebedsdienst. Na de pensionering van pater Jan Havermans in oktober 2015 werden alle vieringen gebedsdiensten. Door de week werden deze patiënten dan bezocht door een van de pastores. Ook mensen die een formulier De Saegher invulden en een katholiek pastor vroegen, kregen bezoek van een van de pastores.
Recente veranderingen
Door allerlei omstandigheden, en na een lang en moeilijk proces, werd vorig jaar, samen met de directie, beslist om maximaal onze patiënten te ondersteunen in individuele gesprekken, indien nodig met rituelen. Dit had als rechtstreeks gevolg dat de vieringen en de communieronde op zondag niet meer georganiseerd worden. Omdat er dan ook geen bevraging meer moest gebeuren, bracht dit een heel andere manier van werken met zich mee.
Op dit moment mogen wij overal bij de patiënten komen, in samenspraak met het verplegend personeel. Zij geven aan welke patiënten het moeilijk hebben of wie bijvoorbeeld net een zware diagnose gekregen heeft en misschien wat ondersteuning kan gebruiken. Natuurlijk bezoeken we ook nog de ons gekende, gelovige mensen. Toch is het veel moeilijker geworden om hen te detecteren. Omwille van de privacy wordt bij opname de levensovertuiging niet gevraagd. Als mensen graag een pastor, een moreel consulent of iemand van een andere geloofsovertuiging aan hun bed wensen, kunnen zij ons altijd contacteren via de verpleging, via mail (pastoraal_medewerker@klina.be) of telefonisch (03 650 50 40, tijdens de werkuren). Voor de rituelen hebben we een wachtdienst. De patiënt of zijn familie kan ons daarvoor contacteren via de verpleging van de afdeling.
De fusie met De Mick
In 2014 kwam er een fusie met revalidatieziekenhuis De Mick, waar geen pastorale dienst bestaat, maar wel een moreel consulent werkzaam is. Tot voor enkele jaren deed pastoor Frans van Thillo daar zeer gewaardeerd pastoraal werk. Hij bezocht er trouw zijn parochianen en bracht er wekelijks de communie aan al wie dat vroeg. Toen zijn gezondheid dit niet meer toeliet, klopte De Mick bij ons aan voor pastorale zorg.
De levensbeschouwelijke zorg wordt in De Mick in de eerste plaats door de morele consulente opgenomen. Zij behoort nu tot ons team, dat voortaan ‘Levensbeschouwelijke dienst’ genoemd wordt. Bij een specifieke vraag naar een katholieke pastor worden wij door haar gecontacteerd. Enkele vrijwilligers brengen er wel wekelijks de communie. Daarvoor dient de patiënt zich op te geven via de verpleging van zijn of haar afdeling.
Uitdagingen en kansen
De nieuwe manier van werken, de uitbreiding van ons team met een moreel consulente, en de daaruit volgende naamsverandering, stelt ons voor nieuwe uitdagingen, maar biedt ook kansen.
Het is in ieder geval zo dat we moeilijker te bereiken zijn voor mensen die gelovig zijn, en een pastor aan hun bed verwachten, omdat ze dat zo gewend zijn van vroeger. Als mensen graag een pastor, een moreel consulent, of iemand van een andere geloofsovertuiging aan hun bed wensen, kunnen zij dat vragen, op de manieren zoals hierboven beschreven.
Anderzijds: waar we vroeger enkel de gelovige patiënten bezochten, mogen we nu allen die het moeilijk hebben bijstaan en met hen een stukje weg afleggen.
Ons aanbod
Een bezoek, een gesprek of een luisterend oor.
Communie in de week: op vraag van de patiënt kan dit enkele keren in de week. Je mag dit aan ons doorgeven.
Ziekenzalving – ziekenzegening:
Bij ernstige ziekte of voor een zware operatie is dit een zinvol moment en een warm ritueel om met gelovig vertrouwen de toekomst tegemoet te zien. Het is een gebed om steun en bemoediging, een teken van Gods zorgende nabijheid voor mensen.
Stervenswijding: is een moment waarbij de pastor samen met de familie de stervende gelovig uit handen geeft.
Gebed bij de overledene – afscheidsgebed: is een moment waarbij de pastor samen met de familie afscheid neemt van de pas overledene.
Voor een moment van stilte, bezinning of gebed is er de Stille Ruimte op de eerste verdieping, schuin links tegen de gele liftenblok A. Er ligt daar een intentieboek en kleurplaten voor de kinderen.
We hebben een wachtdienst voor de rituelen, 24 uur op 24 – 7 dagen op 7.
