De ware bruidegom
---
Foto: Bruiloft van Kana - Icoon
Vermelding: geen
---
Vandaag begint in de liturgie de ‘tijd door het jaar’: een reeks ‘gewone’ zondagen die de periode tussen de kersttijd en de veertigdagentijd overbruggen.
Maar het is alsof de liturgie maar moeilijk afscheid kan nemen van de kersttijd.
De woorddienst van deze zondag sluit nog sterk aan bij het feest van Openbaring.
De eerste lezing is genomen uit Jesaja, de profeet bij uitstek van de Advent en de kersttijd.
De tekst komt uit hetzelfde geheel als de eerste lezing van het feest van Openbaring: een reeks vreugdevolle visioenen over het nieuwe Jeruzalem (Jesaja 60–62).
De profeet heeft goed nieuws voor Jeruzalem.
De ellende van de ballingschap is voorbij, de stad mag hopen op een stralende toekomst.
De veranderde toestand van de stad en het omringende land wordt in beeld gebracht door twee oude en twee nieuwe namen.
De stad zal niet langer ‘de Verlatene’ heten en het land niet langer ‘Woestenij’.
Voortaan heten zij ‘Gods Welbehagen’ en ‘Gehuwde’. Jeruzalem wordt Gods eigen bruid.
Zoals een jongen zijn meisje trouwt, zo is God trouw aan zijn volk.
Zoals een bruidegom zich verheugt in zijn bruid, zo vindt God vreugde in zijn stad en in de mensen die daar wonen.
De evangelielezing is op deze zondag nog niet genomen uit Lucas, wiens evangelie we vanaf volgende zondag doorlopend zullen lezen, maar uit Johannes.
Het is het bekende verhaal over de bruiloft van Kana.
Ook daarin vinden we het thema ‘Openbaring’ nog terug.
Op het einde van het verhaal horen we immers: “Zo maakte Jezus te Kana in Galilea een begin met de tekenen en openbaarde zijn heerlijkheid”.
Johannes noemt de wonderen van Jezus ‘tekenen’.
Daardoor vestigt hij onze aandacht op iets dat van belang is voor ieder wonderverhaal in de evangelies.
Elk wonder van Jezus is een teken.
Het verwijst naar een dieper liggende werkelijkheid.
Het laat zien wie Jezus werkelijk is.
Johannes maakt daarbij ruimschoots gebruik van Bijbelse symbolen.
Ik belicht er drie uit het Kanaverhaal.
(1) Jezus schenkt de beste wijn.
De profeten kondigden voor de messiaanse tijd een overvloed van wijn aan.
“De Heer richt op zijn berg een feestmaal aan met uitgelezen gerechten, een feestmaal met belegen wijnen” (Jesaja 25,6).
“De bergen zullen druipen van de wijn” (Amos 9,13).
Die messiaanse tijd is met Jezus aangebroken.
Alleen dank zij hem kan het feest doorgaan.
(2) De wijn wordt geschept uit zes kruiken met water, dat dienen moest voor de joodse reinigingsriten.
Wil Johannes hier de tegenstelling tussen jodendom en christendom aan de orde stellen, door te suggereren dat het ‘joodse’ water ‘christelijke’ wijn wordt?
Dat zou kunnen, maar het lijkt me niet de hoofdzaak.
De symboliek van het getal zes wijst eerder in de richting van een algemeen ‘uitzien naar voltooiing’.
Zeven is een volmaakt getal in de Bijbel; zes is bijna zeven.
Jezus brengt tot vervulling.
Het ‘water’ van ons menselijk leven en streven wordt door Jezus omgevormd tot feestelijke wijn.
(3) Johannes vertelt ons niet wie er op de bruiloft van Kana eigenlijk trouwde.
Anderzijds verdwijnt Jezus op het einde van het verhaal naar de achtergrond: de tafelmeester vraagt aan ‘de bruidegom’ waarom hij de beste wijn tot het laatst bewaard heeft.
Maar daardoor suggereert Johannes juist dat Jezus de ware bruidegom is.
De profeten vergeleken de verhouding tussen God en zijn volk met een huwelijk: God is de bruidegom van Israël – zie de eerste lezing.
In Jezus wordt het verbond tussen God en de mensen bezegeld.
Jezus stelt zijn eerste teken op het messiaanse bruiloftsfeest van Kana.
Hij openbaart zich als de ware bruidegom en gastheer, die de beste wijn schenkt.
Die openbaring heeft alles te maken met Jezus’ liefde tot het uiterste, die hem op het kruis bracht.
Dat blijkt uit de zinspeling op het kruis die Johannes in zijn verhaal heeft verwerkt: ‘Nog is mijn uur niet gekomen’.
Het ‘uur’ van Jezus, dat is in het Johannesevangelie zijn verheerlijking op het kruis.
De wijn is een voorteken van het bloed dat uit de zijde van de gekruisigde Jezus zal stromen (Johannes 19,34).
Dat is ‘de zevende kruik’, het ‘zevende teken’ in het Johannesevangelie: Jezus’ verheerlijking op het kruis.
Paul Kevers
