Sinds Pasen 2022 vieren de Poolse gelovigen uit de regio Turnhout elke zondag om 10.30 uur eucharistie in het Pools in de kerk Onze-Lieve-Vrouw Middelares. De Poolse broeder Przemysław Kryspin, kapucijn in Meersel-Dreef, gaat er geregeld voor, in een beurtrol met broeder Tomasz Kropidłowski. Behalve Polen mogen ze geregeld ook twee Slowaakse families verwelkomen. “De internationale viering, die hier op 6 juni plaatsvond als slotfeest van het project ‘Handelingen’ was voor tal van mijn landgenoten iets totaal nieuws”, vertelt hij. “We ervoeren het als een boeiende multiculturele gebeurtenis. Het was positief om samen te komen en te bidden. De ervaring van eenheid maakte indruk en blijft ons bij.”
Universele taal
Geloof is een universele taal wordt vaak gezegd, maar toch is het niet altijd vanzelfsprekend om samen te vieren: buitenlandse katholieken hebben vaak hun eigen rituelen die ze niet altijd terugvinden in de Vlaamse manier van vieren. Hoe hier vieren met vertrouwde rituelen en je toch integreren in de lokale geloofsgemeenschap? “In de zondagse liturgie lezen we de eerste lezing uit het Oude Testament, gevolgd door een gezongen psalm”, neemt de broeder ons mee in de Poolse liturgie. “De tweede lezing kiezen we uit het Nieuwe Testament. Voor aanvang van het Evangelie zingen we samen het halleluja of een gezang aangepast aan de liturgische tijd. Met die acclamatie begroeten we de Heer en belijden we ons geloof.” Hij vervolgt: “We zijn ook gewend aan liturgieën met dialoog: wanneer de priester het volk toespreekt met ‘De Heer is met u’, antwoordt iedereen: ‘En met uw geest’. Dat is voor ons een vorm van levende liturgie.”
Voor buitenlanders in België speelt natuurlijk ook de taal van het land, meteen ook die van de liturgie. “Wij, buitenlanders die in België wonen, leren Nederlands”, legt broeder Przemek uit. “Sommigen spreken vloeiend Nederlands, anderen net genoeg om zich verstaanbaar te maken, nog anderen communicatief, weer anderen kennen slechts enkele zinnen in het Nederlands. Bidden daarentegen is de taal van het hart.” Hij maakt een vergelijking: “Als Vlaming kan je bijvoorbeeld een mis in het Engels bijwonen, maar de viering in je moedertaal zal je meer aanspreken. Dat geldt in mijn beleving ook voor Poolse gelovigen.”
Tot slot geeft hij enkele tips om een internationale viering of een viering in de parochie met verschillende buitenlandse christenen uit te werken, om ze voor iedereen tot een deugddoende beleving te maken. “Het lijkt me goed dat de liturgie van het Woord in alle talen wordt gelezen”, meent de broeder. “Dat maakt de liturgie wel iets langer, maar de lezingen zijn wel voor iedereen verstaanbaar. Want terwijl de liturgische opbouw – de basis van de mis – doorgaans vastligt, zijn de Bijbellezingen bij elke mis anders. Het zou daarom de moeite waard zijn meer nadruk te leggen op een goede uitbreiding van de liturgie van het Woord. Bovendien kunnen andere delen van de viering dan grotendeels in het Nederlands verlopen. Het zingen van de liederen kan worden verdeeld over alle taalgroepen die aan de liturgie deelnemen.”
