DE LEVIET
“Wie van deze drie is volgens u de naaste geworden van het slachtoffer van de rovers?”
(Lc 10, 36)
Telkens ik met jongeren aan de slag ga met het verhaal van de barmhartige Samaritaan, ben ik bang een open deur in te trappen. Het lijkt me een verhaal te zijn dat in menige godsdienstlessen gebruikt wordt en dus aarzel ik altijd even. Onlangs waagde ik het er toch op, net omdat ik merk dat het verhaal ‘werkt’ bij jongeren, ook dat het hen anders naar de zaken doet kijken.
De jongeren waarover ik spreek, zijn jongeren tussen twaalf en achttien die door de jeugdrechter geplaatst zijn in de Gemeenschapsinstelling voor bijzondere jeugdbijstand De Kempen. Daar werk ik al ruim acht jaar als katholieke aalmoezenier en mag ik jongeren begeleiden die – om welke reden dan ook – even vastlopen in het leven. Mijn werk bestaat uit individuele gesprekken met de jongeren; op geregelde tijdstippen een groepsmoment rond een Bijbelverhaal en een duiding bij of het vieren van de belangrijkste katholieke feestdagen.
Sinds corona geraken de groepsmomenten niet meer echt op de agenda. Ik ervaar bij mezelf een drempel om ze terug in te richten. Niet dat er ooit iets is misgelopen, allesbehalve. Toch voel ik weerstand. In een groep gedragen jongeren zich vaak anders dan wanneer ik hen een-op-een spreek. Bovendien heb ik bij een groepsmoment nooit de zekerheid dat de jongens die uitgenodigd worden, ook effectief kunnen of willen deelnemen. Sommigen bedenken zich, anderen kunnen niet deelnemen wegens een sanctie, nog anderen hebben een contactverbod met een andere deelnemer waardoor ik dan moet kiezen wie van beiden mag deelnemen. En zo verschuiven de groepsmomenten steeds meer naar de achtergrond.
Tot een jongen onlangs uitdrukkelijk om zo’n moment vraagt: M. uit Campus De Hutten, de gesloten afdeling van onze gemeenschapsinstelling. Hij wil aan de slag met een Bijbelverhaal en wilde graag andere jongens hierbij betrekken. Ik ga in op zijn vraag en kies het verhaal van de barmhartige Samaritaan en bereid het groepsmoment voor.
Tijdens het groepsmoment worden we ons bewust van de vooroordelen in de tekst: de priester en leviet van wie men hulp verwacht en die zonder omzien doorlopen. De Samaritaan van wie men het slechtste denkt en die plots de held van het verhaal blijkt. Ook onze eigen vooroordelen komen aan bod: hoe de jongens zelf een beeld vormden van de opvoeders, nog voor ze hen goed en wel kenden, maar ook hun angst om na de jeugdinstelling voor eeuwig en altijd een stempel krijgen, waar men niet meer doorheen kan kijken.
Ik vraag de jongens zich in te leven in een personage. Elke jongen krijgt een rol toegewezen en beantwoordt vragen alsof hij dat personage is. M. kruipt in de rol van de leviet. Gevraagd waarom hij de gewonde man niet hielp, antwoordt M.: “Ik was bang dat men míj zou verdenken, dat omstaanders mij zouden zien en meteen zouden denken dat ik er wel voor iets tussen zou zitten.” Zijn antwoord treft me: het toont hoe weinig vertrouwen die jongeman heeft in de mensen rondom hem, en omgekeerd ook hoe hij in het verleden vanuit wantrouwen verkeerd behandeld werd.
Ondertussen heeft M. de jeugdinstelling verlaten. Naar huis gaan was geen optie. Hij is achttien geworden en gestart met volwassenonderwijs en een traject begeleid zelfstandig wonen. Zijn volwassen leven is begonnen. Hij is er klaar voor. Tegelijkertijd hou ik mijn hart vast: zo jong en al op eigen benen. Ik hoop dat hij mensen tegenkomt die niet in vooroordelen blijven hangen. Die – wanneer ze hem zien – niet meteen het slechtste denken. Die doorheen de stempel kunnen kijken en een jongen zien die zijn weg probeert te zoeken in het leven. Ik hoop dat hij veel barmhartige Samaritanen tegenkomt op zijn weg. En omgekeerd: dat hij de kans krijgt en grijpt om een barmhartige Samaritaan te zijn voor een ander. Het ga je goed!
Hanne Jacobs,
Katholiek aalmoezenier in de gemeenschapsinstelling voor bijzondere jeugdbijstand 'De Kempen' in Mol
Identiteitsbegeleider Katholiek Onderwijs Vlaanderen
Lees meer in ‘Relevant’.
Abonneren kan via abonnementen.relevant@kerknet.be.
Info op www.relevant-bisdomantwerpen.be.
Een abonnement kost 25 euro. Een los nummer kost 10 euro.
Info op 03 202 84 30.
