Leef je leven voluit, met de liefde als leidraad
“Dilige et quod vis fac”
(Aurelius Augustinus, Belijdenissen).
Hoe dikwijls krijgen we niet te horen dat het onderwijs in Vlaanderen er zienderogen op achteruitgaat? Er gaan zelfs stemmen op om het vak godsdienst te schrappen. Zo kan het onderwijsniveau opgekrikt worden. Want wat heeft godsdienst de hedendaagse jeugd nog te bieden? Hoeveel leerlingen beleven hun geloof nog daadwerkelijk? Mag ik die redenering even doortrekken? Hoeveel leerlingen kunnen een correcte tekst schrijven of lezen in hun vrije tijd een roman? Moeten we daarom de vakken Nederlands, Frans of Duits schrappen? Hoeveel leerlingen buigen zich in hun vrije tijd over de wet van Pythagoras? Halen we wiskunde dan ook maar best uit het curriculum?
Het appel van de ander
Godsdienst is zoveel meer dan een vak met inhouden, vaardigheden en attitudes. Ik verwijs graag naar een citaat van Augustinus uit zijn Belijdenissen: “Dilige et quod vis fac”, wat ik vertaal als “Leef je leven voluit, met de liefde als leidraad”. Ik leef het leven voluit wanneer ik mijn talenten kan ontwikkelen en ik me gerespecteerd weet dankzij mijn sterke kanten en ondanks mijn zwakke momenten. Uiteraard ben ik afhankelijk van wat anderen daarover denken. Het is net de ontmoeting met die ander die mijn blik opent op mijn eigenheid en mij aanzet over de grenzen van mijn denken en doen heen te kijken. Het is de ontmoeting die mij in staat stelt om mijn leven voluit te leven.
Verplichten tot niets
Wie daagt mij uit om naar die anderen toe te gaan? Wie nodigt me uit om mezelf te ontwikkelen zonder in de valkuil te trappen van een ongegronde zelfoverschatting? Wie geeft mij een taal en toont me daden die verbindend zijn? Jezus! Hij is geen waardencataloog of een normencodex. Hij wordt gedreven door een onbegrensde liefde voor zijn Vader die Hem aanzet tot een even onbegrensd respect voor de mens als beeld en gelijkenis van God. Die respectvolle liefde krijgt een taal en toont zich in daden waarvan we vandaag nog altijd kunnen leren. Jezus is vooral het verhaal van God met de mensen en het verhaal van de mensen met God. Weet je wat de leerlingen doorgaans het meest bijblijft uit mijn lessen? Niet de waarden en de normen maar wel de vele verhalen, verhalen van menselijke kwetsbaarheid, van menselijk verlangen waarin ze zelf de liefde tot de naaste en de andere als rode draad mogen ontdekken. Dergelijke verhalen geven stof tot nadenken en creëren banden die binden. Godsdienstlessen verplichten hen tot niets, tenzij tot nadenken en tot zoeken en vinden van inspiratie van waaruit ze hun leven voluit kunnen leven samen met anderen.
Verbinding
Waar worden jongeren tegenwoordig nog met verhalen geconfronteerd van een mens die hen dicht bij God brengt, van een God die zich dicht bij de mens weet? Vandaag zijn jongelui sterk geïnteresseerd in een realiteit die hen overstijgt. Maar ze hebben vaak de neiging dat te gaan zoeken in verslavende middelen, waanvoorstellingen van de dag of bruisende ideeëncocktails van het moment. Ze verliezen er zichzelf in, zonder de ander te vinden. Het leven wordt vaak moeilijk om dragen, omdat ze menen dat ze het alleen moeten dragen. Tijdens de godsdienstlessen brengen we niet het verhaal van een individu op zoek naar een overstijgende realiteit, maar van gemeenschappen die doorheen de tijd met veel vallen en evenveel opstaan antwoorden zochten en vonden op vragen die nog altijd gesteld worden. Tijdens godsdienstlessen wijzen we jongeren op de gedeelde verantwoordelijkheid voor het samenleven. Net het samen dragen maakt de last licht en het juk zacht. Het samen dragen zet aan tot het voluit leven met en voor elkaar.
Eenvoudige keuze
Eigenlijk is de keuze eenvoudig: leggen we waarden en normen op of vertellen we beklijvende verhalen? Wie kiest voor het eerste, wint misschien wel het verstand, maar zelden het hart. Wie opteert voor het tweede, raakt het hart en weet dat daar de mond van overloopt.
Francis Dierckxsens,
norbertijn en godsdienstleerkracht in het Sint-Michielscollege in Brasschaat
