Anders dan bij de andere vormingen is bij het traject ‘Valorisatie van het kerkgebouw’ het afstemmingsgesprek geïntegreerd in de eerste bijeenkomst. De teams van de pastorale eenheid komen dus meteen samen om de vorming aan te vatten. Bij de valorisatie van een kerkgebouw komen theorie en praktijk immers samen. Maar hoe ‘valoriseer’ je als pastorale eenheid een kerkgebouw? Stafmedewerkers Dries Majewski en Nicolas-Alexander Goossens, die deze vormingstrajecten begeleiden, geven tekst en uitleg.
“Waarom hebben jullie voor dit traject gekozen?” Zo luidt de openingsvraag van Dries en Nicolas-Alexander op maat van het lokale team van de pastorale eenheid. Het blijkt dat de redenen heel divers kunnen zijn. Van “Toevallig” over “Het kwam in het gesprek over de vormingstrajecten bovendrijven en iedereen vond deze insteek boeiend” tot “Onze kerk is in gevaar. Wat is valorisatie en wat gaat dat doen met ons kerkgebouw?” Welke reden ook speelt, ze is niet beslissend voor de opbouw van de vorming. Die volgt immers een vast stramien, waarbij in de uitwerking uitgebreid aandacht is voor de lokale situatie en eigenheid van de pastorale eenheid in kwestie.
Verrassende oogst
Bij wijze van inventarisatie nodigen de begeleiders de teamleden eerst uit om elk individueel op te lijsten wat er vandaag al plaatsvindt in alle kerkgebouwen van hun pastorale eenheid. Kriskras borrelen voorbeelden op. De oogst is doorgaans verrassend: evenementen van/voor de schuttersgilde tot de fanfare, concerten, tentoon-stellingen, voordrachten …, naast liturgie maar ook catechese en verkondiging, diaconie en solidariteit, en gemeenschapsvorming.
Dan is het tijd voor wat theorie. Valorisatie is immers een term die mensen niet dagelijks gebruiken. Toch blijkt uit gesprekken met teamleden dat ze wel degelijk met die materie bezig zijn. Toen een vrijwilliger enthousiast vertelde over de Thomasdag die ze in de pastorale eenheid organiseerde, feliciteerde Dries haar met “die gevaloriseerde activiteit”, maar velen begrepen het niet.
Daarom definiëren Dries en Nicolas-Alexander de term: “Bij valorisatie blijft een kerkgebouw maximaal behouden voor de katholieke eredienst en blijft dat de hoofdactiviteit, maar op momenten dat het kerkgebouw daarvoor niet gebruikt wordt, kan er ter valorisatie een andere activiteit plaatsvinden. Het gaat om initiatieven die, met respect voor het normale gebruik van de parochiekerk, de betekenis van het kerkgebouw in al zijn aspecten kunnen versterken en bevorderen.” Voorbeelden uit de praktijk maken een en ander bevattelijk. Voor Dries verwoordt valorisatie wat er onder mensen leeft: “We hebben een gebouw, we hebben een op-dracht, wat gaan we ermee doen? Het is een woord dat de lading dekt.”
Pudding
De proof of the pudding is in the eating. En dus in de toepassing van de verworven kennis op de praktijk. Welke van de geïnventariseerde activiteiten vallen onder valo-risatie? Wat is er nodig om de andere om te vormen tot valorisatie? Ter voorbereiding van de volgende bijeenkomst krijgen de teamleden enkele vragen als huiswerk mee.
De tweede bijeenkomst start in de zondagskerk. Zo biedt ze de teamleden een geleide ontdekkingstocht in een voor hen bekende kerk. De begeleider frist de definitie van valorisatie op en stuurt de teamleden op pad met een lege plattegrond van een kerkgebouw. Met behulp van het instrument ‘valorisatie van een kerkgebouw’ en aan de hand van vragen stellen ze een eigen inspiratieplan op voor de zondagskerk. Het resultaat van die oefening presenteren de teamleden vervolgens aan elkaar. Ieder geeft zelf aan welk van de voorgestelde activiteiten in het ontworpen inspiratieplan realistisch zijn en welke activiteit haar of zijn voorkeur krijgt.
Dries en Nicolas-Alexander nemen de oogst van die brainstorm mee naar de derde en laatste bijeenkomst. Daarin kiezen de teamleden welke activiteit ze in het volgende werkjaar willen realiseren en stellen ze daarvoor een plan van aanpak op. Zo blijft dit valorisatietraject geen theoretisch verhaal, maar krijgt het stap voor stap concreet vorm in de eigen pastorale eenheid.
Myriam Smits
Lees meer in ‘Relevant’.
Abonneren kan via abonnementen.relevant@kerknet.be. Info op www.relevant-bisdomantwerpen.be.
Een abonnement kost 25 euro. Een los nummer kost 10 euro.
Info op 03 202 84 30.
