Wegens de veiligheidsmaatregelen moesten spiritualiteitsavonden, supervisiegesprekken, intervisiegesprekken, geestelijke begeleidingen en tweedaagse opleidingen noodgedwongen digitaal schakelen. Sommige stages vielen stil, andere konden doorgaan. Toch blikken coördinator Peter Houlleberghs en staflid Paul Sas, beiden diaken, tevreden terug op de hervorming en de groeiende synergie met het Hoger Instituut voor Godsdienstwetenschappen HIGW in ons bisdom.
Bart Willemen
Peter heeft ondertussen al twaalf jaar ervaring als coördinator van de opleiding Pastoraal Handelen. Daarnaast is hij diaken en teamlid in de pastorale eenheid Sara en Abraham. “De band tussen mijn pastoraal werk en mijn taak in de opleiding creëert een voortdurende dynamiek. Dat daagt me uit”, vertelt hij. “Dat stuurde ook de uitwerking van de hervorming van de opleiding, waarbij nood was aan meer synergie met de driejarige studie aan het HIGW. Zo groeiden vertrouwen en wederzijdse verrijking vanuit de eigen sterkte.”
Tegelijk bleek het noodzakelijk om de opleiding Pastoraal Handelen terug te brengen van twee naar één jaar. Het Vaticaan schrijft immers voor dat voor mannelijke kandidaten die na pastoraal handelen ook de opleiding tot permanent diaken aanvatten, het totaal aantal opleidingsjaren – vanaf het eerste jaar HIGW tot en met de diakenwijding –slechts vijf jaar mag zijn.” Kortom, het was een uitgelezen moment voor de broodnodige hervorming.
Paul kan dat alleen maar beamen. Met zijn ervaring als docent, coördinator van Amandus Internationaal en staflid in de opleiding ervoer hij het uitwerken van de hervorming als een rijk didactisch proces. “Aan de hand van de taxonomie van Bloom (n.v.d.r. een manier om kennisniveaus in te delen en leerdoelen te classificeren) stelden we voor elk van de vier pijlers van de Kerk – verkondiging, liturgie, diaconie, gemeenschapsopbouw – een lijst competenties voor de pastor samen”, legt Paul uit. “Op die manier is onze opleiding meer ingebed in de wijze van Kerk-zijn eigen aan ons bisdom, waar in elke pastorale eenheid ook een teamlid verantwoordelijk is voor een van deze pijlers.”
Paul vervolgt: “In onze ‘competentiegids’, die de bestaande handleiding vervangt, geven we de kandidaat een houvast door de competenties per pijler telkens onder te brengen bij ‘weten’, handelen’ en ‘beleven’. Tijdens de opleiding is deze gids een heus ‘werkboek’, dat zowel door kandidaat als stage- of werkbegeleider gebruikt kan worden om de eigen leerkansen en groeipunten onder woorden te brengen. Dergelijke structuur sluit uitstekend aan bij onze tijd en context.”
Bleven een aantal elementen van de opleiding behouden, zoals voor elke kandidaat een geestelijk begeleider, een stage- of werkbegeleider en een praktijkcoördinator vanuit de opleidingsstaf, in de concrete organisatie werden ook nieuwigheden doorgevoerd. “De individuele supervisie wordt vervangen door een groepssupervisie”, somt Peter op. “Verder voorzien we voor elk van de vier pijlers van Kerk-zijn een opleidingsweekend in een abdij, ter vervanging van de tweewekelijkse zaterdagvoormiddagen. Daarnaast voegden we zes spiritualiteitsavonden aan de opleiding toe, waarbij we met de kandidaten aan de hand van twee boeken werken aan en vanuit spiritualiteit.”
Tot slot werd hard gewerkt aan de synergie tussen HIGW en de opleiding Pastoraal Handelen. “HIGW-studenten die daarvoor toestemming krijgen, kunnen nu reeds tijdens hun studies aan het HIGW enkele modules en stage-onderdelen van de opleiding Pastoraal Handelen volgen en krijgen ook al de kans tot geestelijke begeleiding en intervisie.”
Beiden besluiten: “We hopen dat elke kandidaat het mooie kan ontdekken van het pastor-zijn, in zijn rijke schakering. Zo kunnen we, zoals de Heer Jezus het wenste, zelf ook belichamen wat het is om ‘herder’ voor anderen te zijn.”
Info bij Peter Houlleberghs, coördinator van de opleiding, peter.houlleberghs@bisdomantwerpen.be of 0479 88 54 94,
of vicaris-generaal Bruno Aerts, bruno.aerts@bisdomantwerpen.be.
Op de website van het Hoger Instituut voor Godsdienstwetenschappen vind je een overzicht van de ‘pastorale route’. Surf naar www.higwa.be en klik op ‘diakens/pastoraal werkers’.