In deze coronatijden hoor je meer dan ooit dan de oproep om zorg te dragen voor kwetsbare kinderen en jongeren. What’s in a name? Of zoals Paul Jambers vroeger zijn reportages begon: “Wie zijn ze? Wat doen ze?” En wat mij betreft: wat is er zo anders dat ze dat etiketje krijgen?
Het jeugdwerk kan hier duidelijk het verschil maken. Want mogen zijn wie je bent zonder stempel, etiket of wat dan ook geeft jou en mij en kortom iedereen vleugels.
Een aantal accenten in het jeugdwerk liggen daarvoor aan de basis. Ik baseer me vooral op speelpleinwerkingen. Waarom komen zoveel kinderen en jongeren zo graag naar het speelplein? Waarom kijken ze uit naar die zomer waar ze ravotten, spelen en zoveel meer?
Ze vormen er een eigen gemeenschap. Een vorm van framily. Ze ontdekken er vrienden en vormen groep. Een groep met een naam, een betekenis en een statement. Ze dragen de sjaaltjes, T-shirts, sokken met respect en fierheid. Dat merk je ook in de jeugdbewegingen. Maar vooral: ze beschouwen elkaar tegelijkertijd als vrienden en familie. Hier telt wie je bent en van waar je komt niet zo sterk meer mee. Het etiketje vervalt.
Het komt er veel meer op aan wat jou buitengewoon maakt in diegene die je bent. Scoor jij altijd de doelpunten of werk jij altijd met zorg je knutselwerkje af of mag ik op jou rekenen als we een puzzel moeten oplossen? Jouw talenten komen op de voorgrond en je wordt gewaardeerd en groeit van daaruit. Je leert grenzen verleggen en verkent stilaan de mogelijkheden en de kansen in jezelf.
Zo kom je thuis in jezelf en verruim je je eigen kader. Het maakt je als kind of jongere rijker. Die ervaringen geven mee kleur aan de ontwikkeling. Het is een uitstappen uit de situatie waarin je leeft en waar je vaak ook verdriet over hebt.
Van daaruit ontdek je de kracht om zelf engagement op te nemen en mee het verschil te maken in de maatschappij. Jouw bestaan en leven komen in een andere dimensie terecht. Van overleven of vechten naar geven en inzet. Waar je durft te delen van wie je bent ontvang je zoveel meer. Het is een andere rijkdom dan degene waar je soms naar op zoek bent.
Het is een broos evenwicht tussen vallen en opstaan en keuzes maken. In de spirit van Don Bosco en gedragen door anderen slaag je erin om uit een soms vicieuze cirkel te stappen. Het is voor degene die naast je staat als begeleider of medespeler ontzettend belangrijk dat die de mogelijkheden en kansen ziet die in jou schuilen. Het geeft vleugels om onvermoede horizonten te kunnen zien.
Het jeugdwerk biedt kinderen en jongeren uit kwetsbare groepen net die stapstenen om verder te gaan en te durven groeien om in een ‘andere betekenisvolle kwetsbaarheid’ te staan en krachtig mee het verschil te maken en te geloven in de toekomst.
Ik huiver meestal van de term ‘kwetsbare groepen’, want het komt er volgens mij op aan om door de kwetsbaarheid heen de kansen te zien. Spelend, sportend, lachend je samen inzetten voor een ander doel dan het overleven: zo kom je tot leven, en dat statement is universeel.
Zr Katelijn Vandekerckhove