‘Zo zal het ook zijn met de nieuwe wereld. Daar zijn veel mensen voor uitgenodigd, maar er zijn weinig mensen die er echt bij horen.' God roept met andere woorden mensen op, maar er is weinig reactie. Hij roept geen select publiek op, maar iedereen. En toch luistert niemand. Zijn ze bang? Kiezen ze liever een makkelijkere weg? Dat kan allemaal. Maar deze zomer luisterden Emmelien en ik wel: wij gingen naar de Wereldjongerendagen. De paus had immers jongeren opgeroepen om naar Lissabon te komen en daar elkaar te ontmoeten, over geloof te spreken en na te denken over een mooiere wereld.
Eén week om over alles na te denken, alles te voelen en alles te beleven is echter maar wat kort. Daarom besloten we om ook een voorprogramma te doen. Emmelien trok naar Juignac en ik reisde naar de Noord-Portugese bergen. In de bergen legden we een zevendaagse pelgrimstocht af. In kleine wandelgroepen beklommen we bergen en verkenden de dalen. We werden er verbluft door de prachtige natuur.
Elke dag trokken we om zeven uur onze wandelschoenen aan, klaar om twintig kilometer in de ruige natuur te trotseren. Het warme weer, de steile hellingen en de lange tochten maakten de tochten soms zwaar, maar gelukkig werden we veel geholpen en aangemoedigd: het enthousiasme in de groep, de andere groepen die supporteren tijdens het kruisen, de bevoorrading en lach van de logistieke ploeg in het midden van de tocht … Blaren, kniepijnen, vallen en weer opstaan hoorden erbij.
Maar we werden niet enkel fysiek uitgedaagd: elke dag bespraken we thema’s die ons raken: liefde, rouwen, hoop… We maakten tijd om daar samen over te denken en te spreken en leerden elkaar op die manier nog veel beter kennen. En niet enkel elkaar: ik heb op die momenten ook mezelf beter leren kennen. Vaak haalden we inspiratie uit het verhaal van Chiara Luce. Zij haalde dertig jaar geleden zoveel vreugde en geruststelling uit haar geloof dat ze op achttienjarige leeftijd met een stralende glimlach stierf aan botkanker. Het is een sterk verhaal van vertrouwen in God, in de liefde en in de toekomst. De verbondenheid met elkaar, met de natuur en met God hebben we toen nog nooit zo diep gevoeld. En met een rugzak gevuld met ervaringen, verrijkingen en vriendschappen trokken we verder naar Lissabon…
Eens aangekomen in Lissabon, startten de Wereldjongerendagen pas echt: onze kleine stapgroep of kloostergemeenschap werd losgelaten in de stad die tijdelijk was omgebouwd tot festivalterrein. Elke dag waren een miljoen jongeren uit heel Lissabon en omstreken onderweg naar het centrum om elkaar te ontmoeten en te vieren. Dit leidde tot chaos en drukte, maar niet zoals we die op andere momenten zouden ervaren: in een zee van mensen schuiven tot de metrodeuren, maar zonder geduw; een nachtelijke stad vol jongeren, maar zonder geweld; anderhalf jongeren op een veld, maar enkel stilte. De vreugde overheerste er.
Die vreugde verbond ons. We ontmoetten mensen uit alle hoeken van de wereld: Australië, China, Ghana, Canada … We spraken met elkaar, vierden met elkaar, maar vooral leerden we ook van elkaar. Diversiteit is overal aanwezig, maar daar was ze alomtegenwoordig. We leerden dat in die diversiteit de vreugde en verbondenheid gigantisch kunnen zijn. Iedereen had zijn eigen verhaal, maar was toch om éénzelfde reden daarnaartoe gekomen: om die verbondenheid met de hele wereld te voelen en te vieren.
Op woensdag werden we verwelkomd door paus Franciscus op de welkomstceremonie. Hierbij vertelde hij ons: “Beste vrienden, jullie zijn hier niet toevallig. De Heer heeft jullie geroepen, niet alleen in deze dagen, maar vanaf het begin van jullie leven. Ja, Hij heeft jullie bij naam geroepen. Geroepen bij naam: probeer je deze drie woorden voor te stellen, geschreven in grote letters. Bedenk vervolgens dat ze in je binnenste geschreven staan, in je hart, alsof ze de titel van je leven vormen, de zin van wie je bent: je bent geroepen bij je naam, je bent geroepen bij je naam, ik ben geroepen bij mijn naam. Aan het begin van onze levensloop, nog vóór de talenten die we hebben, vóór de schaduwen en wonden die we in ons dragen, worden we geroepen. Geroepen omdat we bemind zijn. In Gods ogen zijn we kostbare kinderen, die Hij elke dag roept om te omarmen en aan te moedigen; om van ieder van ons een uniek en origineel meesterwerk te maken, waarvan we de schoonheid enkel maar kunnen voorvoelen.” Daarnaast sprak de paus tot ons op de kruisweg, tijdens de avondwake en tijdens de sloteucharistie.
Op zaterdag begaven we ons buiten de stad naar het Parque do Tejo, aan de oever van de Taag, voor de iconische afsluiting van de Wereldjongerendagen. Alle pelgrims verzamelden zich op het uitgestrekte terrein, waar naar schatting 1,5 miljoen mensen bijeenkwamen. Het moment waarop de menigte volledig stilviel, zal ongetwijfeld lang in onze herinneringen blijven als een aangrijpend en indrukwekkend moment.
We brachten de nacht in open lucht door op het terrein. Om half zeven werden we gewekt door de ‘hallelujabeats’ van priester-DJ Guilherme Peixoto. Tijdens de slotviering stuurde paus Franciscus ons huiswaarts met een krachtige boodschap: “Lieve jonge mensen, ik wil ieder van jullie in de ogen kijken en tegen jullie zeggen: heb geen angst, wees niet bang. Sterker nog, ik vertel jullie iets heel moois. Ik ben het niet meer, het is Jezus zelf die nu naar jullie kijkt, Hij die jullie kent, Hij die het hart van ieder van jullie kent, Hij die het leven van ieder van jullie kent, Hij die vreugden kent, Hij die het verdriet kent, de successen en de mislukkingen, Hij die jullie hart kent. En vandaag, hier in Lissabon, op deze Wereldjongerendagen zegt hij tegen jullie: “Wees niet bang, wees niet bang, wees moedig, wees niet bang.”
De Wereldjongerendagen 2023 hebben een overweldigende indruk op ons gemaakt. We hebben er ongetwijfeld herinneringen voor het leven aan overgehouden. Het was bijzonder om mensen van overal ter wereld te ontmoeten. Op bus of metro liedjes zingen waarbij andere pelgrims spontaan enthousiast meezongen, zijn momenten die ons altijd bij zullen blijven. Nog veel waardevoller en intenser waren de ontmoetingen met de andere Vlaamse deelnemers, vooral dan in onze voorprogramma’s. Wat een fijne mensen hebben we daar leren kennen.
Om af te ronden willen we vooral meegeven dat we enorm dankbaar zijn voor het unieke gevoel van verbondenheid dat we hebben mogen ervaren. Bovenal is dat de kracht van het geloof: mensen verbinden. Daarom zullen we schijnen, luisteren en niet bang zijn, zoals paus Franciscus het ons gezegd heeft. Want we stralen als we, door Jezus aan te nemen, leren liefhebben zoals Hij. We luisteren naar Jezus, Hij wijst ons de weg van liefde. Tot slot zijn we niet bang en dragen we de herinneringen van de Wereldjongerendagen voor altijd in ons hart.
