Thomas a Kempis krijgt eigen museum in Zwolle

Bert Pierik heeft iets met Thomas a Kempis. Zijn familie beheert al vier generaties lang Begraafplaats Bergklooster op de Agnietenberg in Zwolle. Op de plek waar nu alleen nog een gedenksteen aan Thomas a Kempis herinnert, stond ooit het augustijnerklooster waar de reguliere kanunnik zijn wereldberoemde De navolging van Christus schreef. We bevinden ons dan in de 15de eeuw. Tijdens de reformatie werd het klooster met de grond gelijk gemaakt. Het puin werd gebruikt voor de stadsomwalling.

En toch, bij het grafdelven komt Bert Pierik met de regelmaat van de klok resten tegen van het klooster. Zo kwam Thomas a Kempis letterlijk van onder een dikke laag stof en as naar hem toe.

Bert Pierik: Ik wilde Thomas a Kempis beter leren kennen en las zijn beroemde boekje vol levenswijsheid. Ook al is het ruim 550 jaar oud, het ontroert me. Hij wijdt erg mooi uit over de liefde en ook al is zijn toon soms erg streng, ik denk dat er vandaag honger bestaat naar de gemeenschapszin waar hij het over heeft.

Alle bijzondere kloosterresten die hij ondergronds terugvond, bewaarde Pierik in een schuur. Hij verwierf ook talrijke exemplaren van De navolging van Christus; van waardevolle antiquariaten tot een Zuid-Afrikaanse en Zweedse versie, van bombastische uitgaven tot een citatenboekje in zakformaat.

Tekst gaat verder onder de foto.

Bij de 550ste gedenkdag van zijn overlijden krijgt Thomas a Kempis nu een eigen museum in een voormalig schooltje vlakbij Begraafplaats Bergklooster. Blikvanger wordt bovenstaand antiek schilderij dat Thomas a Kempis op de Agnietenberg voorstelt. Het hing tien jaar geleden nog in de huiskamer van twee dames uit Tilburg. Ze hadden in Zwolle een tentoonstelling over de reguliere kanunnik gezien en namen contact op met de Stichting Thomas a Kempis. Zo kon Bert Pierik het werk aanschaffen. Hij hoopt in het najaar het museum te kunnen openen. 

Spiritueel toerisme

Thomas a Kempis is misschien wel de beroemdste inwoner van Zwolle ooit. Toch heeft de stad nooit fier met hem uitgepakt. Voor het gedenkjaar 2021 prijkt nu wel een metershoge muurschildering in de Sassenstraat. Een bezoek aan het museum (binnenkort) is te combineren met een fietst- of wandeltocht die langs Begraafplaats Bergklooster loopt. Ook het Geert Grotepad is de moeite van het ontdekken waard. Bezoek ook zeker de Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemelopneming in het centrum van de stad, waar zijn gebeente bewaard wordt.

Tekst gaat verder onder de foto.

Wie was Thomas a Kempis?

Thomas a Kempis werd rond 1380 geboren in het Duitse Kempen, niet ver van Roermond. Rond zijn 12de werd hij naar de Latijnse school in Deventer gestuurd, waar zijn broer hem al voorgegaan was. Dat was het centrum van de Moderne Devotie, een mystieke beweging gesticht door Geert Grote. De jonge Thomas logeerde bij Florens Radewijns, superior van de Broeders van het Gemene Leven. Zo werd hij helemaal ondergedompeld in de leer van de Moderne Devotie, waar hij een van de invloedrijkste figuren van zou worden.

Tijdens zijn studies bleek Thomas nogal vaardig in het kopiëren van manuscripten. Hij vestigde zich dan ook als zelfstandig kopiist. Pas later trad hij toe tot de augustijnen in de priorij van het Bergklooster, waar zijn broer prior was. Zelf werd hij er subprior in 1429. Vanuit die functie begon hij te schrijven aan de 4 tractaten in De navolging van Christus, als leidraad voor de novicen.

Enkele citaten uit ‘De navolging van Christus’

1. Beu word ik vaak van het vele lezen en horen; in U, God, is alles wat ik wil en begeer. Laat alle leraren zwijgen, laat alle schepselen stil zijn voor uw aangezicht: spreek Gij tot mij, Gij alleen!
2. Alle volmaaktheid in dit leven is met een zekere onvolmaaktheid verbonden, en al ons bespiegelen is enigszins behept met nevel en duisternis.
3. Het is een grote wijsheid, niet overijld te zijn in wat men doet, en niet hardnekkig vast te houden aan zijn eigen meningen.
4. Anderen willen wij door de regel straf in toom gehouden zien, en zelf kunnen wij er helemaal niet tegen dat wij wat meer worden ingeperkt.
5. Op twee vleugels wordt de mens van het aardse omhoog gedragen: eenvoud en zuiverheid. De eenvoud heeft God voor ogen, de zuiverheid vat en smaakt Hem.
6. Jezus heeft er veel die zijn hemels rijk liefhebben, maar weinig die zijn kruis dragen. Hij vindt er heel wat die zijn tafel delen, maar weinig deelgenoten aan zijn vasten.

Bekijk een video van RTV Oost over Bert Pierik en het Thomas a Kempis museum in Zwolle.