Vlaamse Kerk verliest een belangrijk boegbeeld

Terwijl de middelen steeds schaarser werden, probeerde professor Ernest Henau decennialang de kerk een stem te geven in de samenleving.
18/08/2023 - 17:18

De Vlaamse emeritus professor en oud-directeur van de Katholieke Televisie- en Radio-Omroep vzw (KTRO), Ernest Henau, is vanmorgen 18 augustus overleden. Professor Henau was jarenlang docent pastoraaltheologie, met het accent op gemeenschapsopbouw, aan de Hogeschool voor Theologie en Pastoraat in Heerlen, en aan de Katholieke Universiteiten van Nijmegen en Leuven. Maar in eigen land was zijn naam vooral onlosmakelijk verbonden met de kerkelijke media in Vlaanderen. Dat had hij zelf niet verwacht toen hij in 1955 intrad in de congregatie van de Paters Passionisten,  maar uiteindelijk werden kerkopbouw en verkondiging zijn grote passie. Hij werd in wat nu fusiegemeente Lierde is geboren op 12 mei 1937 als oudste van een kroostrijk gezin met negen kinderen. Vader was spoorwegarbeider en overleed toen Ernest volop theologie aan het studeren was. 

Professor Ernest Henau
Professor Ernest Henau ©Marc Roseeuw

Radio en Televisie

Ernest Henau was van 1992 tot 2007 directeur van het Katholiek Televisie- en Radiocentrum (KTRC) en de KTRO. Het KTRC verzorgde altijd al op de openbare omroep (eerst NIR, later BRT enz. ) op zondagavond het katholiek-godsdienstig programma en vanaf de start van de televisie het veertiendaags katholiek godsdienstig programma, eerst, in 1953 op zaterdagavond, later op vrijdagavond, en vanaf 1981 op zondagavond in het systeem van de zogenaamde 'derden' als Katholieke Televisie Omroep tot de Vlaamse Regering eind 2015 dit programma afschafte. Het programma kreeg van 1990 de roepnaam 'Braambos', dat ook de naam werd van het huistijdschrift. Het tweewekelijks televisieprogramma en het wekelijkse radioprogramma wist telkens tussen 100.000 tot 150.000 Vlaamse tv-kijkers te bereiken.

Teloorgang van de verzuilde samenleving

Professor Ernest Henau bleef tot aan zijn emeritaat in 2007 directeur van de omroep. De Vlaamse passionist was ook actief in de Vlaamse uitgeverswereld en was onder meer hoofdredacteur van het door de Passionisten uitgegeven succesrijk maandblad ‘Het Teken’, dat tot 50.000 abonnees telde. Hij was een drijvende kracht bij de opstart van het weekblad 'Tertio' waarvan hij tot enkele jaren geleden de verantwoordelijke uitgever was. Hij publiceerde meer dan 15 boeken, zowel wetenschappelijke werken in zijn vakgebied als catechetische voltreffers zoals ‘God is groter. Werkboek rond het geloven’ (Lannoo, 1985). En bij het Davidsfonds het veelgevraagde 'Waarom kerk?'. Zijn bibliografie telt 14 bladzijden titels voor vaktijdschriften en andere media. 

Ernest Henau
Ernest Henau ©Elisabeth Bayley/Archief Kerk en Leven

De emeritus professor theologie aan de KU Leuven verdedigde al die jaren de stelling dat de Kerk de media nodig heeft, ook al was hij teleurgesteld dat de kerk in die media te vaak negatief en bij sensationele gebeurtenissen aan bod komt. Dat kon hij het duidelijkst ervaren toen het radioprogramma, dat in het begin van zijn carrière nog om 18.30 uur zijn vaste plaats had, moest wijken voor lichtere kost. Het televisieprogramma was toen al de hele tijd aan het schuiven, soms zelfs tot na middernacht. Door de jaren heen moest hij ook ervaren dat de financiële middelen voor kerkelijke media steeds beperkter werden. Dat inspireerde hem tijdens een lezing aan de U Antwerpen tot de uitspraak:

'De Kerk heeft de media nodig om haar boodschap uit te dragen, maar die boodschap past niet meer in een markt van vraag en aanbod, waar kijkcijfers alles bepalen. Programmamakers mogen zich echter niet alleen afvragen wat het publiek wil, maar ook wat het publiek zou kunnen smaken maar wat het nog niet kent.'