Zie om je heen
Op de 1ste zondag in het nieuwe jaar, het feest van de Openbaring van de Heer aan alle volkeren, gaat het om zien. ‘Open je ogen, kijk om je heen,’ zegt de profeet Jesaja in de eerste lezing. Met deze woorden spoort de profeet ons aan om oog te hebben voor het wonder dat gaande is. In de evangelielezing horen we hoe magiërs uit het oosten een ster aan de hemel hebben gezien die hen naar de pasgeboren koning voert. Deze ster, het licht van Betlehem, straalt in alle tijden door onze dagelijkse werkelijkheid heen om ons de weg naar Gods Zoon te wijzen.
Feest van de Openbaring
Almachtige, eeuwige God,
door een straal van een ster hebt U aan de wereld gemeld
dat uw Zoon is mens geworden.
De wijzen uit het Oosten kwamen naar Hem toe, de handen vol geschenken
om U te aanbidden
als een kleine koning in de kribbe.
Wij willen U het goud brengen waarmee koningen worden bekroond
en de opstijgende wierook van ons gebed en onze aanbidding,
de mirre, de balsem, van onze liefde en ons medelijden.
Laat de ster aan de hemel blijven staan
dat we nooit de weg verliezen
maar de schat naar U brengen
van ons geloof, onze hoop en onze liefde.
Godfried Danneels
Het feest van 6 januari wordt in de volksmond Driekoningen genoemd. Bij de kribbe trekken de drie Wijzen uit het Oosten al aandacht met hun schitterende kledij, hun kamelen en hun mysterieuze geschenken voor het kindje: goud, wierook en mirre. We kijken naar de Wijzen met de verbaasde ogen van kinderen. Het is allemaal kleur, glans en schittering. En exotisch er nog bovenop.
Maar de Kerk kijkt anders en dieper. Ze noemt het feest ook anders: 'Openbaring van de Heer'. Dit feest heeft een vaste plaats in de zondagsliturgie op de 1ste zondag na Nieuwjaar.
De Kerk ziet veel meer dan die schitterende ster en drie uitgedoste bezoekers met hun geschenken. De Wijzen zijn symbolen en de ster ook, ze vervullen de psalm die al over hen had gesproken.
De Wijzen symboliseren de openbaring aan de 'heidenen'. Jezus toont zich aan hen die ver weg wonen: aan de hele mensheid. Ze zijn de eerste die nooit iets over Hem hebben gehoord, die nu tot Hem komen. Ze hebben een ster gezien die ze nooit eerder hadden opgemerkt. Ze hadden ze ook kunnen afwijzen en zeggen naar menselijke maatstaf: 'maar dat kan toch niet!' Nee, ze hebben geloofd boven de regels van de wetenschap uit: hun hart stond open voor meer. En ze zijn op zoek gegaan om het Kind te vinden.
Ze komen van ver. Uit het Oosten. Nooit hadden ze van een Messias gehoord. In niets waren ze voorbereid zoals de joden die door de profeten al beter wisten. Ze zijn de eerste heidenen en worden na hun terugkeer de eerste missionarissen. Christus is niet gekomen voor de joden alleen, maar voor alle mensen. Zijn boodschap is niet voor enkele geprivilegieerden, maar voor één uitverkoren volk.
En wij? Verheugen we ons vandaag omdat Jezus voor alle mensen is gekomen, niet alleen voor zijn volk, ook voor ons? Jezus wil zich aan alle mensen tonen. We zijn allemaal uitverkoren volk. Denken we daar wel eens aan als we op straat alle soorten mensen tegenkomen: van alle rassen, talen en culturen? We vieren de openbaring, de bekendmaking van Jezus aan heel de wereld. En dat geldt niet minder voor onze eigen volksgenoten. Spreken we wel ooit over ons geloof in de Redder van de hele mensheid?
Wie zijn de wijzen? Wij ?
Zij die naar boven kijken,
naar de hemel en zijn tekens,
die thuis zijn in de nacht en de geheimen,
die waken en uitzien naar de ster.
Maar wijzen hebben ook oog voor wat beneden ligt,
voor de aarde en haar wegen, voor de dag en het licht.
Wijzen durven omwegen maken.
Want wie lijnrecht naar zijn doel wil,
doet de wereld en de mensen geweld aan.
Want de goede weg is gehoorzaam aan de aarde,
voegt zich naar haar hoogten en laagten
en volgt de kronkellijn van de rivieren.
En wie de wijsheid van de weg heeft geleerd,
weet dat we worden geleid door vreemde paden.
Want niet wij maken de weg. De weg maakt ons.
Wijzen zijn zij
die altijd op weg willen gaan, altijd opnieuw willen beginnen.
Want wat in één keer wordt gevonden is voorbarig en onbetrouwbaar.
Wijzen zijn zij die terugkeren naar huis, verdwijnen in stilte,
terug naar hun werk en naar hun plaats onder de mensen.
Want daar wacht het leven.
Frans Cromphout
