Wijsheid
Een wijs woord, een wijs mens geeft ons te denken. Nu bestaan er allerlei soorten wijsheid. Ook het eeuwenoude boek dat de Bijbel is, bevat veel wijsheid. We horen er zondag in de liturgie een staaltje van (Jezus Sirach 3,17-18.20.28-29), en wel uit het boek met de titel ‘Wijsheid van Jezus Sirach’. Dat staat vol spreuken en levenswijsheid. In die spreuken gaat het vaak over bescheidenheid en nederigheid. Ze zijn bedoeld om je op je plaats te zetten, zodat je het niet te hoog in de bol krijgt. Bijvoorbeeld: vergelijk je niet voortdurend met anderen en denk niet steeds in termen van ‘hoger’ en ‘lager’ of van ‘meer’ en ‘minder’. De eerste plaats hebben, je wordt er niet meer om. De laatste plaats krijgen, je wordt er niet minder om, want je bent waard wat je waard bent in de ogen van God. Hoogmoed die eenmaal wortel heeft geschoten in je hart, is moeilijk te genezen. Daarom zegt Jezus Sirach: “Hoe hoger je staat, des te kleiner moet je je maken, en je zult genade vinden bij de Heer.”
Iedereen uitgenodigd
Misschien heeft Jezus aan deze woorden gedacht, toen hij zag hoe de genodigden bij een maaltijd op de beste plaatsen uit waren (Lucas 14,1.7-14). Hij bekeek het tafereel en zei: “Als je op een bruiloft genodigd bent, ga je niet meteen op de ereplaats zitten. Het zou wel eens kunnen dat de gastheer je lager zet, en wat een afgang zou dat niet zijn.”
Tot zover zou het algemene wijsheid kunnen zijn, waar niets typisch christelijk aan is. Maar plots komen andere spelers op het toneel: gebrekkigen, kreupelen, blinden - we mogen het verder zelf aanvullen: drugsverslaafden, ex-gedetineerden, zwervers. De deur gaat nu wijd open naar de straat, wanneer Jezus tegen zijn gastheer zegt: “Als je een gastmaal geeft, nodig armen, gebrekkigen, blinden uit. Gelukkig zul je zijn, omdat zij niets terug kunnen doen.”
Parabel van het Rijk Gods
Het beeld van de tafel met de genodigden wordt een parabel van het Rijk Gods, dat de zaken op z’n kop zet, anders dan het er aan toe gaat in deze wereld. In Gods wereld gelden andere maten en voorkeuren, los van wie macht, geld en aanzien heeft. Gods wijsheid is van een ander soort. Het is een wijsheid die ook te vinden is in andere woorden van Jezus. Als iemand je op de rechterwang geslagen heeft, bied dan je linkerwang aan. Bid voor wie je vervolgen. Als iemand je jas vraagt, geef dan ook je hemd. Of een melaatse omhelzen zoals ook Franciscus in navolging van Jezus zal doen: wat voor soort wijsheid is dat? Niet dat we allen buitengewoon moeten zijn om het evangelie oprecht te beleven. Gelukkig zijn veel ‘gewone’ mensen ‘gewoon’ goed voor een ander, zonder dat ze er iets voor terugkrijgen. Anderen mogen zeggen: goed gek. Maar is dat niet juist Gods dwaasheid, waarvan Paulus zegt dat ze wijzer is dan de wijsheid van de mensen?
