Op 2 februari vieren we de Opdracht van de Heer, beter bekend als het feest van Maria Lichtmis. Anders dan deze populaire naam doet vermoeden, is Maria Lichtmis in eerste instantie een Christusfeest en vervolgens een Mariafeest. Het centrale thema is de openbaring van Christus als 'het Licht dat voor alle volkeren straalt'.
Maria, de moeder van Jezus, is de draagster van dit goddelijke licht. Omdat de lichtprocessie tijdens de mis van die dag als een huldeblijk aan de Moeder Gods werd beschouwd, heeft dit feest bij ons de naam Maria Lichtmis gekregen. Maria Lichtmis herinnert ons aan het verhaal van de Opdracht van de Heer zoals dat door de evangelist Lucas werd opgetekend. In het tweede hoofdstuk van zijn evangelie staat dat Jezus veertig dagen na zijn geboorte in de Tempel van Jeruzalem aan God werd opgedragen. Dat is de reden dat Maria Lichtmis op 2 februari gevierd wordt: 39 dagen na Kerstmis oftewel de 40ste dag na de kerstnacht.
Graag meer over dit feest.
Het gebeurt allemaal heel onopvallend. Joodse ouders die God komen danken voor dat kleine wonder van leven dat hen geschonken werd. Je vraagt je bijna af waarom de Kerk er een feest van gemaakt heeft. Neen, het is geen groots gebeuren dat we vieren. Lucas vertelt ons de gewone godsdienstige routine. Ondergedompeld in een menigte mensen begeven Maria en Jozef zich met de kleine Jezus naar de tempel, het religieuze centrum van hun land. Ze houden zich aan de gebruiken van hun volk. Zo was het bepaald door de Wet: het eerste jongetje moet aan de Heer worden toegewijd.
Het is zo'n onopvallend gebeuren dat bijna niemand het opmerkt. Ja, een oude man ziet iets in dat kind. Die Simeon is niet de man die wij ervan gemaakt hebben, in prachtige kledij afgebeeld op onze schilderijen. Hij was niet de hogepriester die alle eer toekomt om Gods Zoon in zijn tempel te ontvangen. Neen, een oude man, een zekere Simeon, schrijft Lucas. Dat die oude man maar op de zoveelste plaats komt, is ook duidelijk aan een klein woordje: hij nam het kind ook in zijn armen. Het ritueel was al voltrokken door de priester die op dat moment dienst deed in de tempel. Die had gewoon zijn werk gedaan, maar niks gezien. Toch niets bijzonders: alleen maar een kind, zoals zovele andere kinderen aan wie het voorschrift van de Wet vervuld moest worden en twee gelukkige ouders die hun plicht deden: ze offerden twee tortelduifjes. Dat was het minste dat men kon meebrengen naar de tempel.
Dus geen uiterlijk teken, geen aankondiging, geen stem uit de hemel. Niets wijst erop dat het kind op de arm van Maria de langverwachte Messias is. Was die oude Simeon dan een helderziende? In zekere zin wel. Die oude man beschikte over een heel gevoelige antenne, namelijk 'hij liet zich leiden door de heilige Geest'. Simeon liet zich leiden door een ingeving die belangrijke en drukbezette mensen niet kennen. Hij liet zich drijven door de heilige Geest, het enige wat hem nog kon bewegen, want de dood stond stilaan voor de deur. En hetzelfde gebeurde aan een oude profetes, Hanna, die haar laatste dagen sleet in de tempel.
Twee oude mensen zien dingen die anderen niet zien. Je zou kunnen zeggen: ze keken met Gods ogen, met de ogen van de ziel, ogen die het verborgene aan het licht brengen. En ze keken tegelijk recht in Gods ogen, recht in het nog weerloze aangezicht van de Heer, die te midden van de mensen wil wonen. 'Thans hebben mijn ogen het heil aanschouwd', jubelt Simeon, 'heil voor alle volken, een licht dat voor de heidenen straalt'. Maar tegelijk richt hij zich waarschuwend tot de jonge moeder: het kindje zal zijn eigen weg gaan, vaak tot spijt en pijn in haar hart. Maar alleen zo zal Maria ten volle beseffen dat Gods hand ermee gemoeid is. En vandaag wil die God, in die kleine Jezus, de mensen ontmoeten die daarvoor openstaan. Misschien juist daarom dat met Lichtmis ouders met hun kinderen naar de kerk komen, om hen te laten zegenen: omdat kinderen nog openstaan voor wat er aan hen gebeurt, ook als dat van God komt.
God wil een persoonlijke ontmoeting met mensen, en Hij gebruikt er de aloude gewoontes voor. Hij laat zich dragen door mensen, heel gewoon, omdat die mensen het als hun plicht zien, verplicht aan de wetten van hun volk en van Jahwe, hun God.
Het is dan ook een goede gewoonte om bij het begin van de viering op Lichtmiskaarsen te branden, ieder een kaars. Op die manier dragen we die Jezus, dat licht voor alle volkeren. Op een kaars die gewillig haar was laat smelten omwille van dat kleine vlammetje. Wij zijn op onze beurt Christusdragers geworden, dragers van het licht dat langzaam maar zeker de winterse duisternis verdrijft. Christus is het licht van de wereld. Maar die kaars is tegelijk het beeld van ons leven. Zoals die kaars zich niet verzet, zich niet verweert tegen de vlam die haar zal doen verdwijnen, zo zijn ook wij geroepen om het licht aan de wereld te tonen. We mogen ons daar niet tegen verzetten, het is onze opdracht als gedoopten de wereld met Christus te confronteren, Christus aan de wereld te tonen. Weliswaar bescheiden als een kaars, bescheiden als Maria en Jozef die niet weten wat er van hun kind zal worden. Maar toch ook fier als een rechte kaars, trots ook zoals ouders dat kunnen zijn omdat ze weten dat ze voor een groot en mooi werk staan: de opvoeding van hun kind. Voor dat werk verleent God graag zijn rijkste zegen.
(Bron: kerknet Lier)
Goed om weten:
Bij veel mensen is Maria Lichtmis traditioneel ook een dag dat men pannenkoeken bakt. We kennen er zelfs een spreuk van: “Geen vrouwtje zo arm of ze maakt op Lichtmis haar pannetje warm”. Waarom pannenkoeken bakken met Lichtmis? Wel, vanwege de symboliek: de ronde, goudgele pannenkoeken symboliseren de zon. Christus is de opgaande zon, het Licht dat in deze wereld is gekomen.
Een vreugdevol Lichtmisfeest.
En vergeet ook niet… om pannenkoeken te bakken. Smakelijk !
U bent van harte uitgenodigd op de lichtmisviering op 2 februari om 19.00 uur in de kerk van Kleit met zegening van de lichtmiskaarsen.
