Drie jaar geleden startten Tonia Noterman en Roel Vansevenant samen aan de opleiding zorgpastoraat aan het ITP Brugge. Vandaag, drie jaar later, staan ze beiden aan de eindmeet. Een ideale plek om met hen even terug te blikken op de voorbije jaren. We treffen elkaar op een warme zomeravond in, hoe kan het ook anders, hun ‘studentenstad’ Brugge.
Interview door Elien Rogiers
Tonia en Roel, op 12 september (Op het startevent 'Samen kerk zijn') nemen jullie je getuigschrift van het zorgpastoraat officieel in ontvangst. Wat motiveerde jullie drie jaar geleden om deze opleiding te volgen en voor dit getuigschrift te gaan?
Roel: “Oorspronkelijk begon ik aan de opleiding omdat het een vereiste is. Wat ik ook goed begrijp. Via de opleiding krijg je een hedendaagse visie mee op spirituele en pastorale zorg. Je doorloopt een parcours dat je doet proeven van wat de job inhoudt”.
Tonia: “Ja, en daarnaast besef je ook steeds meer dat het beroep iets anders is dan vrijwilligerswerk (met alle respect voor vrijwilligers uiteraard). Door de opleiding te volgen, neem je het beroep zelf meer au sérieux en krijg je handvaten aangereikt om de job goed uit te voeren. En dat is nodig. Je bent uiteindelijk met mensen bezig die serieuze dingen meemaken. Zij verdienen het begeleid te worden door iemand die daar degelijk voor opgeleid is”.
Roel: “Wat mij van in het begin ook motiveerde, is dat er oor is voor jouw verhaal als mens. Er wordt gepolst naar je vooropleiding, maar ook naar het totaalplaatje. En op basis daarvan wordt stilgestaan bij de vraag: ‘Waar ben je op dit moment aan toe?’. Een individueel traject op maat vloeit hieruit voort”.
Tonia: “Wij hebben in die zin het geluk gehad om vrijstellingen te krijgen doordat we beiden een theologische vooropleiding hebben. Ik studeerde regentaat godsdienst en kreeg vrijstellingen voor theologische vakken. Het feit dat dat kan, vind ik een meerwaarde”.
Een opleiding volgen is terzelfdertijd bewust kiezen voor een bepaald beroep. Hoe zijn jullie het zorgpastoraat zelf op het spoor gekomen en wat heeft jullie getriggerd om pastor te worden?
Tonia: “Via het woonzorgcentrum waar mijn moeder verbleef, kwam ik voor het eerst in contact met het beroep. Toen dacht ik al dat het fijn moest zijn om dat te kunnen doen. Nog daarvoor was ik, als naastbetrokkene, in AZ Sint-Lucas getuige van wat de gesprekken met pastores Rob en Evelien betekenden. Door dat te ervaren, wou ik eigenlijk al jarenlang vrijwilligerswerk doen op de palliatieve eenheid ‘De Vlinder’, waar mijn zus verpleegkundige was. Toen mijn man ziek werd, heb ik de palliatieve eenheid op een andere manier moeten ontdekken en heb ik eens te meer beseft hoe belangrijk nabijheid is bij mensen”.
Roel: “Ook voor mij was een ingrijpende ervaring een eerste opspringende veer die me deed inzien: dit wil ik doorleven om iets voor andere mensen te kunnen betekenen. Kort daarna deed ik een interim in Sint-Lucas Brugge en dankzij de gesprekken met collega’s, ontdekte ik dat dit beroep iets voor mij is. Wat ik ook mooi vind aan het beroep is dat je op een dimensie komt waar je God aan het werk laat, waar je getuige van mag zijn”.
Tonia: “Inderdaad, je bent altijd geruggesteund door Iemand. In de meest uitzichtloze situaties, waar je niet meer weet wat gezegd, waar er geen hoop meer is in menselijke zin, word je als mens uitgedaagd om te blijven staan in de onmacht van de ander en van jezelf".
Dan is er steeds die Ander die je een duwtje in de rug geeft om de onmacht toch uit te houden. Dat is bijna de essentie van zorgpastoraat voor mij.
Roel: “Je mag er inderdaad op vertrouwen dat Iemand aan het werk is, op een manier die we op het eerste gezicht misschien niet opmerken.”
Jullie startten beiden met een grote motivatie aan de opleiding. Wat hield jullie motivatie warm om elke zaterdagmorgen naar het hartje van Brugge te komen en de lessen te volgen?
Tonia: “De boeiende inhoud zorgde ervoor dat ik nooit met tegenzin naar de les vertrok. In de opleiding kregen we bovendien veel ruimte om over de input uit te wisselen onder studenten. Sommige studenten stonden op dat moment ook al in de praktijk, wat de uitwisseling des te boeiender maakte. Delen met elkaar is eigenlijk even belangrijk als boeiende input. En een aangename groep helpt uiteraard ook om gemotiveerd te blijven.”
Roel: “We hebben inderdaad heel veel aan elkaar gehad. Wat mij ook motiveerde was dat we les kregen van goede docenten die niet alleen spraken vanuit de theorie, maar ook vanuit hun eigen praktijkervaring en die daarnaast sterk inzetten op begeleiding. Zo volgde ik in het eerste jaar dat ik werkte, naast de lessen in het Grootseminarie, tien sessies supervisie. Het delen met collega’s, de opleiding, de supervisie, sinds vorig jaar ook intervisie: het vormde allemaal een mooi geheel. Ook al was het druk qua agenda”.
Dat brengt me meteen bij mijn volgende vraag: jullie combineerden de opleiding met het opdoen van praktijkervaring als ‘pastor in opleiding’ op de werkvloer zelf. [Roel behield na zijn interim de job als pastor in AZ Sint-Lucas, Tonia werkte eerst bij de WZC’s in Mintus Brugge, later in AZ Sint-Jan Brugge] Hoe hebben jullie de combinatie ‘werk en opleiding’ ervaren?
Tonia: “De opleiding bracht wel redelijk veel (t)huiswerk met zich mee, voornamelijk door de reflectieopdrachten die je uitdagen om na te denken over de leerstof en deze te koppelen aan je eigen pastorale praktijk en pastor-zijn. Maar precies dat doet je ook heel bewust stilstaan bij de job en de keuzes die je hierin maakt. Het vergt veel, maar het is dan ook een heel degelijke opleiding. De combinatie werk-opleiding vond ik in die zin alleen maar verrijkend. Wat je ervaart in de praktijk kan je onmiddellijk meenemen naar de opleiding en omgekeerd. Het is een meerwaarde dat deze combinatie mogelijk is”.
Roel: “Voor mij waren het allemaal samen – de opleiding, het werken, gesprekken met collega’s en docenten, mijn gebed en onderscheidingsproces – puzzelstukjes die in elkaar vielen. Het volgen van de opleiding houdt je fris. Een taal leer je ook alleen maar door ze te spreken”.
Tonia: “Ja, het volgen van de vakken houdt je inderdaad fris. De boeiende inhoud doorheen de opleiding heeft mij zelfs geprikkeld om nog een aantal theologische vakken op te nemen als vrije student. Gewoon uit interesse en om de inhoud wat op te frissen. Ik kreeg een vrijstelling voor de module ‘rouw en verlies’, maar ik overweeg om deze toch nog te volgen volgend werkjaar. Als pastor kun je je niet genoeg blijven vormen”.
Zou je de opleiding aanraden aan anderen? Zo ja, aan wie en waarom?
Roel: “Als je ervoor open staat en je je op sleeptouw wil laten nemen door goede docenten, maar ook voldoende ruimte hebt, dan zou ik zeker aanraden om de opleiding op je eigen tempo te volgen”.
Tonia: “Ik zou het ook zeker aanraden. De opleiding is inhoudelijk heel interessant. Je krijgt voldoende bagage mee om het beroep uit te oefenen en er is veel ruimte voor uitwisseling. Het beroep wordt vandaag nog te vaak ondergewaardeerd.
Als we als volwaardige schakels in de zorg gezien willen worden, is een degelijke opleiding noodzakelijk. En voor wie nog twijfelt aan het beroep zelf? Het is zo de moeite waard om het beroep te mogen uitoefenen. Pastor-zijn is enorm verrijkend als mens”.
Dankjewel, Tonia en Roel, om ons even mee te nemen langs de weg die jullie samen aflegden. We wensen jullie nog veel verrijkende momenten toe als pastor en willen jullie alvast van harte feliciteren met het behalen van jullie getuigschrift.
