Open je ogen, kijk om je heen
zegt de profeet Jesaja. Met deze woorden spoort de profeet ons aan om oog te hebben voor het wonder dat gaande is.
Laten wij met de wijzen op zoek gaan naar waar de ster ons brengt.
Driekoningen – ook gekend als Epifanie dat komt van het Griekse ἐπιφάνεια en kan worden vertaald als verschijning – symboliseert het bezoek van de niet-joodse volkeren van de wereld aan het kerstekind. Het christendom zou zich namelijk niet beperken tot het joodse volk maar eenieder ontvangen. Driekoningen is mogelijks afkomstig van het oostelijke deel van het Romeinse Rijk en het feit dat wordt gesproken over magiërs, kan een verband met Perzië inhouden. Perzische magiërs – onze woorden ‘magisch’ en ‘magiër’ hebben dus een Perzische oorsprong – waren mogelijks zoroastrische priesters die zich steunden op de leer van de Perzische profeet Zarathoestra (ca. 1400-1200 v.Chr.) en zich in het bijzonder bezighielden met de astrologie wat toen als een belangrijke wetenschap werd beschouwd. Melchior – een van de magiërs – is volgens de traditie een Perzische geleerde, terwijl Caspar van India komt en Balthazar een Babylonische geleerde is. Let wel, die namen staan niet vermeld in de Bijbel, maar deden hun ingang vanaf de middeleeuwen. Ook zouden de drie een verschillende leeftijd hebben gehad bij het bezoek aan het kerstekind: 20, 40 en 60 jaar, om aan te tonen dat alle trappen van de menselijke leeftijd werden vertegenwoordigd.
Heel populair is onze streken is het koningsbrood (gallette des rois) waarvan de vorm verwijst naar een kroon. In het koningsbrood zit een boon of een klein figuurtje. Het koningsbrood is afkomstig uit Frankrijk, maar de traditie gaat terug tot de Romeinse Saturnalia, een feestelijkheid waarop Saturnus werd gevierd. De ‘koning’ van het feest werd diegene die de boon aantrof in de taart die werd gebakken voor dat evenement. Daarna heeft de Kerk die traditie gekerstend en werd die gekoppeld aan Driekoningen. In Latijns-Amerika is het gebak ietwat anders en wordt gesproken over een koningentaart (roscón de reyes). Terwijl het koningsbrood bestaat uit bladerdeeg met een amandelvulling, is de koningentaart gemaakt van een briocheachtig deeg met versiering zoals gekonfijt fruit die de kroonjuwelen voorstelt. Het zal niet verbazen dat de koningentaart afkomstig is uit Spanje en op die manier werd verspreid in Latijns-Amerika.
In Spanje, Mexico en andere Latijns-Amerikaanse landen is het ook traditie om op 6 januari (Día de los Reyes) cadeaus te geven aan de kinderen, zoals wij doen met Sinterklaas. De kinderen zetten op 5 januari hun schoenen klaar, met daarin vaak een brief met al hun wensen erin opgenomen, waarna zij op 6 januari ’s morgens de geschenken van de magiërs ontdekken. Stoute kinderen konden een stuk kool vinden in hun schoen, maar gelukkig zijn er tegenwoordig geen stoute kinderen meer.
In onder meer Oostenrijk en Duitsland bestaat de gewoonte om het huis te zegenen aan het begin van het nieuwe jaar. Daarbij wordt aan de ingang van het huis, op de deurpost, op Driekoningen in krijt een zegening geschreven. Op 6 januari 2025 wordt dit: 20 + C + M + B + 25. De getallen verwijzen naar het jaar. De letters staan voor Caspar, Melchior en Balthazar. Een andere interpretatie is dat de letters betekenen: “Christus Mansionem Benedicat” (Christus, zegene dit huis). De kruisen staan voor de zegen door God, waarbij het huis wordt beschermd. Normaliter blijft de zegening staan tot Pinksteren. Op de website lichtvanchristus.nl staat het volgende gebed vermeld, dat kan worden gezegd op het moment van het aanbrengen van de getallen en letters: “U God, almachtige Vader, smeken wij ootmoedig voor dit huis, voor zijn bewoners en voor al wat er in is: opdat Gij U moogt gewaardigen het te zegenen en te heiligen en met alle goed te verrijken: geef hun, Heer, van de dauw des hemels overvloed en van de vruchtbaarheid der aarde levensonderhoud, en gelief de verlangens van hun gebed tot het uitwerksel uwer erbarming te geleiden. Gewaardig U dus bij onze intrede in dit huis te zegenen en te heiligen, gelijk Gij U gewaardigd hebt te zegenen het huis van Abraham, Isaac en Jacob. En mogen binnen de wanden van dit huis de engelen van uw licht wonen en het en zijn bewoners bewaren. Door Christus onze Heer. Amen”.
Frederic Eggermont
Vieringen
SINT-CECILIAKERK
Sint-Ceciliavoorplein 1, 1083 Ganshoren
Zaterdag 4 januari 16.00 u. eucharistie
Voorganger: Johan Dobbelaere
SINT-AGATHAKERK
Sint-Agathavoorplein, 1082 Sint-Agatha-Berchem
Zaterdag 4 januari 17.30 u. eucharistie
Voorganger: Johan Dobbelaere
SINT-MARTINUSKERK
Gemeenschapskerk
Koningin Fabiolaplein, 1083 Ganshoren
Zondag 5 januari, 10.00 u eucharistie
Voorganger: Johan Dobbelaere
Lector: Bernard Rommel
Onthaal: Martine Suys
HEILIG HARTBASILIEK
Basiliekvoorplein, 1081 Koekelberg
Zondag 5 januari 11.30 u. eucharistie
Voorganger: Johan Dobbelaere
Woensdag 8 januari 09.00 u. eucharistie
Voorganger: Johan Dobbelaere
