Op 14 september – dit jaar een zondag! - viert de kerk het feest van de Kruisverheffing. Het feest vindt zijn oorsprong in de vierde eeuw. Nadat, volgens de overlevering, keizerin Helena het kruis van Christus had teruggevonden, werd in Jeruzalem de kerk van het heilige Graf gebouwd. Een overweging bij dit feest …
In het leven van een gelovige mens staat het kruis van Jezus centraal. Het krijgt een plaats in onze huizen, we geven het als teken van zegen en bescherming aan onze kinderen, onze zieken, onze stervenden. Op vakantie in de Franse Alpen treft het mij hoe in een gelaïciseerd land als Frankrijk in die bergdorpen nog erg veel kruisen te zien zijn. Ze markeren niet alleen de bergtoppen, ze sieren ook de voorgevels van hoevetjes en woningen. Hopelijk hangt het kruis er - daar of bij ons - niet vanuit een vage traditie, maar omdat het betekenis geeft aan ons leven. Omdat het naar Jezus verwijst, naar zijn manier van leven, naar zijn levensgave voor ons.
Bij tegenslag of ziekte zeggen wij wel eens: “Ik heb een kruis te dragen.” Het kruis ervaren wij dan als een last die op ons drukt. We kunnen daartegen in verzet gaan, protesteren, morren zoals eertijds het volk in de woestijn. We horen het verhaal ervan in de eerste lezing (Numeri 21,4b-9) van zondag op het feest van Kruisverheffing. Het volk van Israël had het slavenhuis dat Egypte was, opgelucht verlaten. Maar nu doolden ze rond in de woestijn, ze leden honger en dorst. En er waren giftige slangen waarvan de beet dodelijk was. Het was een en al kommer en kwel. Maar God verlaat zijn morrende volk niet. Hij laat Mozes een koperen slang oprichten; wie ernaar opkeek, werd genezen. Dat moest teken zijn van hun nieuwe toewending naar God, van hun herwonnen vertrouwen.
Ook Jezus zal op het kruis, dat verschrikkelijke foltertuig, omhoog geheven worden (Johannes 3,13-17). Naar hem, de verworpene, opkijken wordt dan een teken van vertrouwen. Op hem mogen wij onze hoop stellen: de verworpene wordt de verhevene. Inderdaad, het kruis dwingt ons soms om even stil te staan en tot onszelf te komen. Het kan ons helpen weer klaarder te zien in onze eigen situatie en nieuwe moed te pakken. De weg van het kruis is geen heilloze weg. Dat heeft Jezus ons in zijn leven getoond. De weg die hij ging en die hem voerde tot op het kruis, was een weg van trouw aan God en aan zijn medemensen. Die trouw voerde hem naar het nieuwe leven. Daarom laten wij ons bij het doopsel tekenen met een kruis. En bij het einde van ons leven wordt er in onze kerken bij ons dode lichaam een kruis geplaatst. Het kruis telkens als teken dat de weg van Jezus een weg ten leven is, een weg die ons dus alle moeite waard mag zijn, van het begin van ons leven tot aan het einde ervan. Het feest van Kruisverheffing mag ons bemoedigen om op die weg verder te gaan.
Jos Houthuys
