Vaak moet kwetsbaarheid weggestoken worden, verhuld worden. Sinds kort zit daar verandering in. Wie vanouds midden in die kwetsbaarheid aanwezig wil komen is God zelf. In het verhaal van de menswording – het kerstverhaal – zien we hoe God uit liefde ons menselijk, kwetsbaar bestaan heeft willen delen en nog deelt. Juist in onze kwetsbaarheid kunnen we ontdekken wie we zelf zijn en ook wie God is, als we Hem in onze kwetsbaarheid dan ook toelaten. Dan vallen alle maskers af.
Focussen we even in op het kerstverhaal, dan zien we dat de aankondiging groots is aan Maria. ‘Hij zal een groot man worden en Zoon van de Allerhoogste genoemd worden en God zal Hem de troon van zijn vader David geven. Aan zijn koningschap zal geen einde komen.’ Maria antwoordt de engel in al haar kwetsbaarheid dat ze nog geen gemeenschap met een man heeft en niet weet hoe dat allemaal moet gebeuren. Daarna beginnen Jozef en Maria hun weg die vol symbolische betekenis zit. Door de beslissing van de macht van de keizer omwille van een volkstelling moet het zwangere paar al op weg. Voor de bevalling was er voor hen geen plaats in het gastenverblijf. Ze zijn dan maar aangewezen op de plaats waar de dieren overnachten. De kribbe, een voederbak, wordt het eerste bedje van het kind. Voor God die in de wereld wil komen is er geen plaats in de reguliere mensenwereld. Dakloos zijn is zijn lot. De eersten die de boodschap te horen krijgen van de engel zijn degenen die aan de rand van de samenleving leven: de herders. De eerste aanspreking van de engel is dezelfde als aan Maria: ‘Wees niet bang.’ Het goede nieuws dat de engel brengt is dat er een redder geboren is, de Messias. De kwetsbare en precaire situatie van zowel het kind als de herders zijn geen beletsel voor die grote boodschap, integendeel. ‘Een Redder is geboren!’ het antwoord is ‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor de mensen die Hij liefheeft.’
Het avonduur van de kwetsbaarheid gaat verder. Uiteindelijk moeten ze op de vlucht. Hildegund Keul, Duitse theologe, °1962, schrijft: ‘De kerststal is geen idylle, geen utopie van een perfect gezin met decoratieve accessoires zoals zachtaardige herders, juichende engelen, beeldschone vrouwen en rijkelijk versierde koningen. De protagonisten vertolken veeleer aangrijpende dingen over hoe God en de mensen omgaan met de kwetsbaarheid van het menselijk leven. Kerstmis maakt van ‘kwetsbaarheid’ het sleutelwoord van de christelijke godsdienst.’
Zien we vandaag de kwetsbaarheid in ons leven, in onze families en gemeenschappen en in de wereld, dat het leven voor velen niet zo evident maakt, een plaats waar God kan thuis komen? Is dat de metanoia – bekering - waarop Johannes de Doper doelde om de wereld en het leven anders te bekijken en te beleven opdat God er werkelijk plaats kan krijgen en zo levensveranderend aanwezig kan zijn? Jozef, Maria en uiteindelijk Jezus hebben veel moeten achterlaten, zowat alles loslaten dat hen enige traditionele zekerheid bood. Jezus zal uiteindelijk het kruis moeten aanvaarden, om zijn roeping als Redder van de wereld waar te maken en als voedsel te dienen voor velen. Zo laat Hij God zien in al zijn kwetsbaarheid.
Zalige Kersttijd.
Emmanuel, deken.
