Is Jezus een extremist? Als hij al een extremist is, is het in de tegenstelde zin, in het dienstbaar zijn aan anderen. Iemand die zich wegschenkt aan anderen kun je geen extremist noemen. Het is pure gegevenheid, het is helemaal bedacht zijn op het goed van anderen. Jezus is zo, omdat hij daarmee de wil van zijn Vader volbrengt. Zijn God is geen God die mensenslachtoffers eist zoals de IS-extremisten dat doen. De God van Jezus is een God die het leven wil voor de mensen, en niet de dood.
Dienstbaar en gegeven zijn, in de evangelies vinden wij die houding van Jezus in twee sublieme gebaren samengevat. We vieren het op Witte Donderdag. Het eerste gebaar is dat van de eucharistie, het dankzeggen rond het brood en de wijn. In het breken van de brood en het ronddelen van de beker met wijn vat Jezus zijn eigen leven samen. Zo wil hij zijn: brood dat gebroken wordt om ervan te delen met anderen die ernaar hongeren, een beker van overvloed en vreugde voor wie wil delen in zijn levensgave, vergoten zijn als wijn.
De evangelist Johannes diept deze houding van Jezus uit in het gebaar van de voetwassing. Het wassen van de voeten was een nederig werk waar mensen op blote voeten of open schoeisel op weg gingen in een droog en stoffig klimaat als dat van Palestina. Het werd gedaan door slaven. Of soms, als sterk gebaar van gastvrijheid, door de gastheer zelf! Jezus is die gastheer. Hij staat op en legt zijn bovenkleren af. Opstaan en afleggen wijzen op dood en verrijzenis! In het gebaar van de voetwassing ligt de kiem van wat verrijzenis is. Sterven om te leven. Of zoals Jezus elders zegt: “Ik ben niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen!” En als Petrus protesteert, voegt hij eraan toe: “Als je dat niet toelaat, heb je geen deel aan mij.” Wie wil zich de voeten laten wassen? Alleen mensen in een rust- of ziekenhuis moeten het accepteren dat ze geholpen worden. Gezonde mensen moeten nog leren zich kwetsbaar en afhankelijk op te stellen voor elkaar. Pas als we ons willen laten aanraken door de Messias, door zijn gebaar van liefde, zullen we in staat zijn om zijn weg te gaan. En dat is door de knieën durven gaan voor elkaar en doen wat de ander nodig heeft. Waar dat gebeurt, daar heerst liefde en vriendschap. Daar is God! Laten we ontdekken hoe we dit voorbeeld van Jezus in eigen leven kunnen omzetten en zo zijn volgelingen zijn.
