Priester Rik Cloet is voogd over enkele niet-begeleide minderjarige vluchtelingen. Hij is geen vader… maar hij is er wel ‘als een vader’. Voor minderjarige vluchtelingen blijft het, net zoals voor alle kinderen en jongeren, ongelooflijk belangrijk dat ze iemand hebben die aan hun kant staat, voor hen supportert en hen mee-draagt: een taak voor elke ouder, voogd, vader!
Net als een andere vader ligt hij wel eens wakker: “Zal het lukken? Zal de jongere die ik begeleid zich kunnen handhaven in onze wereld waar niet iedereen de vluchteling een warm hart toedraagt? Vindt hij mensen die hem omringen en het beste met hem voorhebben? Komt hij de traumatische ervaringen te boven?"
Hoe kwam Rik er toe om dit engagement op te nemen? Wat houdt het in?
Geraakt door een verhaal
Komiek Bert Gabriëls getuigde tijdens het programma ‘De Afspraak’ op Canvas over zijn engagement om enkele minderjarige vluchtelingen te begeleiden. Eén van die jonge mensen kwam aan het woord en vertelde hoe belangrijk het voor hem was dat hij op de hulp en begeleiding van een voogd kon terugvallen. Ik werd geraakt door dit verhaal en –om eerlijk te zijn- ik heb er die nacht van wakker gelegen.
Zware rugzak
Jongeren die hier toekomen hebben een zware rugzak mee. Niet letterlijk zwaar (want vaak hebben ze bijna niets), wel figuurlijk. Het zal je maar overkomen: zien hoe je vader gedood wordt en samen met je moeder, broer en zus zoeken naar een veilig onderkomen... tot op het moment dat er geen andere uitweg is dan te vluchten omdat de Taliban of IS ook jou als jonge gast komt opeisen… Een tocht van weken en soms maanden te voet tjolen, vervoerd te worden in een auto(koffer), met een boot of een trein, angstig en onzeker, nooit wetend wat er te wachten staat. Ze zijn zo kwetsbaar en meestal ook niet opgeleid en analfabeet. Het trauma van wat deze jongeren gezien en ervaren hebben, de mishandeling onderweg ook, het heimwee naar het thuisfront maar vooral ook: de grote onzekerheid over de toekomst: wat staat hen te wachten, op wie kunnen ze vertrouwen?
Dit liet me niet los, ik voelde me geroepen om “mijn nek uit te steken”, om iets te doen. Ik stelde mij kandidaat als voogd en na een informatiesessie, een sollicitatiegesprek en 5 opleidingsdagen werd ik aanvaard als voogd.
Drie taken
Als voogd over een minderjarige vluchteling heb je 3 taken. Vooreerst begeleid je hen bij de juridische kant van hun asielaanvraag: de verhoren door de Dienst VreemdelingenZaken en het Commisariaat Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen, de onzekerheid en het vele wachten dat hierbij gepaard gaat…
Daarnaast waak je over het welzijn van de jongere: hoe gaat het medisch, psychologisch, hoe lukt het op school, op de plek waar hij verblijft,… Voor deze jongeren is het hier leven en samenleven allesbehave evident: één van de jongeren van wie ik voogd ben was kwam hier toe als 16-jarige, had nog nooit school gelopen en moest hier nu een totaal andere taal leren spreken maar ook leren lezen en schrijven! Daarnaast zitten zij vaak nog met een trauma van wat ze meemaakten. Hier is het zo essentieel –maar ook zo moeilijk- om te zoeken hoe zij kunnen geholpen worden.
En ten derde help je mee zoeken naar een duurzame oplossing: wat als hij 18 –en dus meerderjarig- wordt? Hoe kan hij zijn toekomst uitbouwen: een opleiding volgen, starten met werken, waar wonen, hoe een vriendennetwerk uitbouwen…?
Als voogd ben je toch 'als een vader'?
Tja: dit is een moeilijke vraag voor een celibatair die geen vader is!
Het feit dat ik voogd ben over ondertussen al een derde jongere maakt mijn leven wel rijker. Ik voel mij –wellicht net als een andere vader- verantwoordelijk en… ook hiervan lig ik wel eens wakker: zal het lukken? Zal hij zich kunnen handhaven in onze wereld waar niet iedereen de vluchteling een warm hart toedraagt? Vindt hij mensen die hem omringen en het beste met hem voorhebben? Komt hij de traumatische ervaringen te boven?
Voor minderjarige vluchtelingen blijft het, net zoals voor alle kinderen en jongeren, ongelooflijk belangrijk dat ze iemand hebben die aan hun kant staat, voor hen supportert en hen mee-draagt: een taak voor elke ouder, voogd, vader!
Een wens voor alle vaders
Ik wens dat alle vaders geluk vinden in wat ze doen, dat ze mogen voelen dat ze iets betekenen voor iemand. Het feit dat je iets betekent, dat je iemand gelukkig maakt, maakt jou zelf ook gelukkig.
