CORONAMODUS Een ‘coronaverhaal’ van uw pastor
Ben je nu technisch werkloos, werd me gevraagd? Een priester is nooit werkloos. En ‘technisch werklozen’ worden door hun werkgever op non-activiteit gezet en krijgen 70 % van hun wedde en dat is bij mij niet het geval. En toch ben ik wat ‘werkloos’. In mijn agenda heb ik heel wat moeten schrappen en werd weinig ingevuld.
Is de vakantie dus al begonnen?
Mijn eerste ervaring was deze van ‘een’ vakantietijd. In juli en augustus zijn er altijd weinig pastorale activiteiten. Er zijn dan zelden vergaderingen. Gedurende enkele weken moet er ook niets geschreven worden voor KERK & leven. Er is dan meer vrije tijd die ik onder meer invul met het bezoeken van enkele kampen van scouts- en Chirogroepen. En zelf neem ik wat vakantie. Uiteraard zijn er de weekendvieringen en de uitvaarten. Elke keer tijdens de vakantiemaanden heb ik goede voornemens om ’t een en ander op te ruimen, wat orde te scheppen in papieren en documenten. Meestal komt daar echter niet veel van in huis, want mijn leefritme is vertraagd, er zijn geen deadlines meer, niets of weinig moet. Of het is te warm om veel te doen. Dat was nu ook mijn eerste ervaring in deze coronatijd. Wat gezonde stress en deadlines vallen weg en ik doe alles trager. Ik lees wat langer (digitaal) het dagblad en op zaterdag de papieren krantversie. Ik zit wat meer te surfen op het internet. Alle avondvergaderingen zijn weggevallen. Dus leek het mij belangrijk om tijdens de lockdown toch wat structuur te behouden en tijd te nemen voor andere activiteiten.
Geen vieringen meer
Gedurende weken ben ik niet meer voorgegaan in de eucharistie. En dat is wel een gemis. Eucharistie vieren in een lege kerk en dit voor mijn persoonlijke devotie – zelfs al zou ik één persoon vragen om er bij te zijn – doe ik niet. Een eucharistie voor een lege kerk heeft weinig zin. Het was trouwens een van de discussiepunten in maart jl. op de vicariale raad met de dekens, onze hulpbisschop en zijn directe medewerkers. Daar heeft men zich uitgesproken tegen de ‘gestreamde vieringen’ die via Facebook en YouTube worden uitgezonden. De argumenten hiervoor waren inhoudelijk: eucharistie vier je met mensen die er reëel aanwezig zijn. Het lichaam van Christus is geen virtueel lichaam. Dan is er ook een maatschappelijk probleem. Gestreamde vieringen geven argumenten om de kerken te sluiten. Als men toch de viering via scherm en computer in de huiskamer kunt brengen om zo de gemeenschap bijeen te houden, waarom moeten er nog kerken gesubsidieerd worden? Dan is er ook nog een technisch probleem. De meeste vieringen die ik - even - bekeek van achter mijn laptop waren van bedenkelijke technische kwaliteit: statische beelden, klank onverstaanbaar, vals gezongen. Bovendien is er het degelijke aanbod via kerknet, radio en televisie. Wel heb ik elke week de lezingen, gebeden en een overweging per e-mail doorgestuurd naar de gekende adressen van kerkgangers als hulp om thuis biddend verbonden te blijven met onze Kerk. Ik heb dus gedurende weken gedaan wat jullie allemaal wellicht deden, de vieringen volgen op televisie of via kerknet. Maar dat is toch niet hetzelfde als een viering in een kerk, als ik achter mijn bureau of in de zetel de viering volg.
Wel uitvaarten
Ik ging dus enkel nog naar de kerk om een uitvaart voor te gaan. En deze waren onwezenlijk en moeilijk. Er mochten maar enkele mensen deelnemen aan de viering. Familieleden moesten elkaar van op afstand groeten. En dat maakt het moeilijk om medeleven te betuigen en het verdriet te delen. Ook al waren er meer overlijdens – crematoriums en begrafenisondernemers konden niet volgen – ik had tijdens de coronatijd niet veel meer uitvaarten dan anders. Tussen het begin van de lockdown op 14 maart en 30 april had ik twaalf uitvaarten, waarvan de uitvaart van priester Marc Leermakers in Elsene, twee uitvaarten in Sint-Martinus, één in de basiliek, twee in Verrijzeniskerk Paloke en zes in Sint-Agatha.
Eenzaam maar niet vereenzaamd
Het is wel stil en eenzaam dezer dagen. Geen lawaai meer van spelende kinderen in het olifantenpark achter de pastorie van Sint-Agatha. Er is weinig beweging op straat. Ook zijn er weinig sociale contacten. Hoewel de meeste vergaderingen taakgericht zijn, altijd zijn het ook ontmoetingen van mensen. En deze vallen nu weg. Voor het decanaat en het vicariaat hebben we enkele keren digitaal vergaderd via Skype en Zoom. Dat lukt wel, maar het is toch iets anders en wat vreemd. Ik mis dan ook de doodgewone sociale contacten. Op een vrijdagavond niet meer naar Dkantine gaan in gemeenschapscentrum De Kroon, niet meer kunnen supporteren voor RWDM, geen familiebijeenkomst met Pasen, … dat is een gemis. Het gebeurde wel dat ik in de late namiddag een wandeling of een fietstochtje deed in de hoop iemand te mogen ontmoeten. En dat lukte wel. Het is dezer dagen wat eenzaam. Echter, vereenzamen is nog iets anders. Wat senioren in woonzorgcentra en patiënten in ziekenhuizen beleven, is vaak vereenzaming en die kan dodelijk zijn. Trouwens, van de enkele uitvaarten die ik voorging van coronapatiënten stierven er verschillende van vereenzaming. Mijn eenzaamheid is geen vereenzaming en heeft – gelukkig – ook iets moois in zich. ‘Blijf in uw kot’ werd: ‘Ga in je binnenkamer’.
Van de nood een deugd maken
Zoals ik reeds schreef in mijn ‘vijfvoudige paaswens’ in KERK &leven nr. 17, heb ik van de nood een deugd gemaakt. Ik had namelijk meer vrije tijd. Dat betekent meer tijd voor gebed en meditatie. Elke ochtend het evangelie van de dag overwegen en ’s avonds volgde ik om 20.30 uur het Taizégebed dat live werd uitgezonden via de website van Taizé. Uiteraard volgde ik meer dan anders het nieuws en de duiding op televisie. Ook nam ik tijd om te lezen en zelfs te studeren. Zo heb ik mij wat verdiept in het Oude Testament en meer in het bijzonder in de periode na de ballingschap. Eveneens heb ik de teksten hernomen van een studiedag over de psalmen. Meer tijd is er ook voor ontspanning en zo heb ik nieuwe fietswegen ontdekt in de onmiddellijke omgeving en deed ik eens een niet–essentiële fietstocht naar mijn zus die in Nossegem woont. Ik had die namiddag 54 km (elektrisch) gefietst. En in de keuken heb ik mij ook gewaagd aan een aantal nieuwe recepten.
Hopelijk
Ik hoop – en ik denk jullie allen – dat we binnenkort toch kunnen terugkeren naar een normaler levensritme. Dat we op zondag terug kunnen samenkomen en eindelijk de nieuwe paaskaars mogen aansteken. De komende weken en de vakantiemaanden juli en augustus zullen weliswaar anders verlopen. Ik hoop dat de kampen van de jeugdbewegingen kunnen doorgaan en deze niet gelijkgesteld worden met de festivals. En mijn wens en hoop is tevens dat we zouden leren uit deze coronamodus en ons in de toekomst focussen op de essentie en op datgene wat werkelijk vrede en vreugde geeft.
En ten slotte
September wordt voor mij ook ‘anders’ en niet alleen omdat we met de ervaring van de coronatijd – hopelijk – nieuwe mensen geworden zijn. Eveneens omdat dan mijn mandaat als deken van Brussel-West beëindigd is en niet verlengd wordt. Een nieuwe decanale ploeg wordt samengesteld. Ik blijf pastor en verantwoordelijke voor de pastorale eenheden Emmaüs en Kleopas. Ik zal meer tijd hebben voor jullie. Ruim een derde van mijn tijd ging tot nu toe naar het decanaat en het vicariaat en meestal voor de Franstalige pastoraal en de zorg om de gebouwen. Dat zal nu anders worden.
Tot binnenkort
Niet alleen via de geschreven media, de digitale wereld en de onzichtbare – biddende – verbondenheid. Wel van harte, zichtbaar en nabij.
Johan Dobbelaere
