We moeten terug naar de late derde eeuw om Valentinus te ontmoeten.
Volgens een legende leefde er tijdens de regering van keizer Claudius II Gothicus (268-270) een priester in Rome, genaamd Valentinus. Andere verhalen spreken over een bisschop Valentinus in de stad Terni.
In elk geval zou hij tegen de wil van de keizer een huwelijk voltrokken hebben tussen een Romeinse soldaat een jong christenmeisje. Geconfronteerd met de keizer zou Valentinus geweigerd hebben zijn christelijk geloof af te zweren, waarop de keizer hem veroordeelde tot de doodstraf.
Of die martelaar Valentinus nu de Romeinse priester dan wel de bisschop van Terni betrof, is niet duidelijk.
Als het al om een echte historische figuur gaat, betreft het mogelijk een en dezelfde man.
In het kerkelijk Martyrologium, de officiële heiligenlijst van het Vaticaan gepubliceerd in 2001, wordt er maar één Valentinus meer vermeld, zonder onderscheid tussen de priester en de bisschop. Volgens de Legenda Aurea, een middeleeuwse verzameling heiligenlevens, werd Valentinus begraven nabij de Porta Flaminia in Rome in het jaar 269.
Het was paus Gelasius I die in 496 de feestdag van Sint-Valentijn instelde op 14 februari, toevallig of niet de dag van de Lupercalia, een oud Romeins feest van de vruchtbaarheid waarbij jonge mannen moesten proberen een meisje op een speelse manier te ‘slaan’ met een zweep.
Het graf met de relieken van de heilige Valentinus werd vereerd in de basiliek van Santa Maria in Cosmedin in Rome en daar rust zijn schedel in een verguld schrijn.
Aanvankelijk werd Valentinus niet strikt gelinkt aan de geliefden. Hij was patroonheilige van de imkers, wat mogelijk verband houdt met de hogervermelde heidens vruchtbaarheidscultus. De bloemetjes en de bijtjes. Hij zou ook worden aangeroepen tegen epilepsie en de pest. Zijn naam Valentinus betekent in het Latijn ‘hij die gezond is’.
Dat hij vooral bekend is als beschermheilige van verliefde koppeltjes en jonggehuwden is wellicht te danken aan latere middeleeuwse gebruiken.
Zo schrijft de Engelse schrijver Chaucer in zijn gedicht Parliament of Fowls (Parlement van Vogels) van circa 1380 over ‘Saint Valantyns day when every byrd cometh there to choose his mate’ (Sint-Valentijnsdag wanneer elke vogel zijn partner kiest). Chaucer wordt wel eens gezien als de uitvinder van Valentijnsdag, maar mogelijk borduurde hij gewoon verder op bestaande tradities.
In de kunst zien we heel wat voorstellingen van Valentinus. Soms als priester met een martelarenpalm, soms als bisschop met bijenkorven. Begeleidende attributen zijn onder meer rozen en vogels.
De voorstellingstraditie als patroon van de geliefden in combinatie met een jong koppeltje, engeltjes en hartjes is van recentere datum.
In de loop van de negentiende eeuw ontstond in Engeland de gewoonte om elkaar Valentijnskaartjes te sturen. In het Victoriaanse tijdperk bracht chocolatier Cadbury voor het eerst een hartvormige doos met bonbons uit. De commercialisering van Valentijnsdag ging hiermee van start.
We wensen iedereen een mooie Valentijnsdag: gehuwd, samenwonend of single. Mensen worden geboren om ten diepste liefdevol in het het leven te staan, er zijn voor de anderen. Jezus heeft het ons voorgedaan. Dat je om je heen veel vriendschap en liefde mag geven en ontvangen.
Jan Baert, pr.
Reacties
Om reacties te zien en te reageren op dit artikel moet je je eerst even aanmelden via het menu bovenaan. Tot gauw.