Afstand houden
Niet alleen in Jezus’ tijd, ook in onze tijd lopen mensen rond met littekens of wonden die ze lichamelijk of geestelijk dragen en waardoor zij zich soms apart gezet weten in de samenleving. Zo verging het de melaatse uit het evangelie dat we lezen op de zesde zondag door het jaar B (Marcus 1,40-45): door zijn ziekte moest hij zich op afstand houden van de andere mensen.
Vandaag is er het inzicht dat melaatsheid veroorzaakt wordt door de leprabacterie. Mensen die besmet zijn met de bacterie, verspreiden deze door de lucht als zij hoesten, niezen of praten. Dat lijkt akelig op wat het coronavirus doet. Alleen is het een totaal ander ziektebeeld: melaatsheid begint vaak met vlekken op de huid. Het kan uitmonden in verlamming en wegvallen van gevoel in zenuwen en spieren. Maar het afstand houden geldt in beide gevallen. En mensen wringen zich ook nu soms in allerlei bochten bij het kruisen van elkaar. Als ook dat ons niet blijvend zal tekenen …
Het valt op in het evangelie hoe Jezus niet ingaat tegen de joodse reinheidsregels die golden voor de omgang met melaatsen en andere uitgestotenen. Hij pleit er verrassend genoeg bijvoorbeeld niet voor om die mensen zonder meer in de gemeenschap op te nemen. De genezen man moet zich eerst gaan laten zien aan de priesters. Jezus blijft in het systeem en respecteert de joodse wet die ook hem als zoon van het volk dierbaar is.
Genezende benadering
Maar toch laat de ontmoeting met de melaatse hem niet onberoerd. Er staat dat Jezus door medelijden bewogen wordt. Het lot van die man grijpt hem aan. Zo werd ook eens een Damiaan door het lot van diezelfde mensen getroffen. Door zich te laten benaderen en de melaatse te genezen, neemt Jezus de reden weg om die man uit de gemeenschap te verwijderen. De joodse wet blijft gerespecteerd. Maar evenzeer komt daardoor aan het licht wie en wat Jezus is en waarvoor hij staat. In hem komt de onbegrensde goedheid van God zichtbaar. Die laat zich door niets of niemand tegenhouden om mensen te aanvaarden en op te nemen in de liefde van God. Zo laat Jezus zien: “Ook jij bent een kind van God, gekend en geliefd door Hem, en niets kan je tegenhouden van zijn liefde.”
Dat is de stille maar diepe revolutie die zich afspeelt in het optreden van Jezus. De genezen melaatse is een van de eersten die mag delen in een liefde die er alles voor doet dat grenzen van stigmatisering en uitsluiting doorbroken worden. Dat is voor hem zo’n verweldigende ervaring dat hij er niet kan over zwijgen, ondanks het verbod van Jezus. Hij kan die vreugde niet voor zich houden; overal waar hij komt, verkondigt hij ze. Waar het hart vol van is, loopt de mond van over. Als dat goed nieuws is, laat maar komen, denk ik dan. Het kunnen de eerste tekenen zijn van een ontluikende lente na een winter van angst en afzondering.
(jh)
