Een politiek onderwerp in een kerk, het is niet gebruikelijk en sterk af te raden. Maar op een bepaald moment kan/mag je niet meer zwijgen of het wordt schuldig verzuim. Eerlijk, ik twijfelde lang maar doe het nu toch. Ook omdat in het kielzog van dit actueel menselijk drama een ander punt speelt.
Je zag -wel of niet- aan het portaal van onze kerken een zwarte affiche hangen 
met een rode lijn doorheen. Die bloedrode streep is lang getrokken.
Gaza: beelden van een quasi totale verwoesting, hongerende kinderen, vechtende bevolking voor een portie voedsel, de dagelijks tientallen doden. Het blijft op ons netvlies gebrand. Met beelden moet je opletten. Kampende partijen misbruiken ze graag voor eigen propaganda doeleinden. In elke oorlog is het eerste slachtoffer de waarheid. Wie de publieke opinie aan z’n kant krijgt heeft voor een deel de oorlog gewonnen, zegt men.
In oktober 2023 stak de terreurorganisatie Hamas het vuur aan de lont. Een brutale, goed voorbereide raid op een muziekfestival met 1100 onmiddellijke doden en tal van Israëlische gijzelaars waren het gevolg. Deze gewelddadige organisatie kan het niet schelen wat de Palestijnen wordt aangedaan. Ze hebben hun eigen agenda. Nog steeds zijn ze niet bereid de nog levende gijzelaars vrij te laten. Zij dragen zonder enige twijfel boter op hun hoofd.
De reactie is keihard. De extreem-rechtste joodse regering o.l.v. Netanyahu kent geen genade. Het oorspronkelijk objectief om Hamas vleugellam te maken, verplaatste zich naar hen helemaal uitschakelen … naar de ganse bevolking straffen. Vrouwen en kinderen incluis. De noodzakelijke infrastructuur zoals watervoorziening, wegen, huizen, appartementen, ziekenhuizen werd verwoest. Ontelbaar niet ontziende bombardementen baarden tot nu toe 60 000 dode Gazanen. Gaza doet me denken aan Berlijn op het einde van WO II. De Sovjets namen toen wraak op de bevolking. Geen steen bleef op een ander. Daarenboven wordt bewust voedsel als wapen gebruikt. Alle internationale wetten lapt deze Israëlische regering aan z’n laars. Elk humanitair basisrecht, na de WO II, plechtig ondertekend in de schoot van de Verenigde Naties is een vodje papier, mensenrechten van geen tel. Het is niet meer ‘oog om oog, tand om tand’. Neen, voor één Israëli sterven 6 Palestijnen. Aan de grens staat het voedsel in duizenden wachtende vrachtwagens te bederven; mensen die voor hun gezin eten halen worden beschoten … Het tart alle verbeelding. Wie kritiek geeft of de situatie aanklaagt -zoals ik nu doe - krijgt van de rechtse regering onmiddellijk het label ‘antisemitisme’. Hoe cynisch klinkt dat? De vreselijke Shoa, vertaalt ‘de Ramp’ in de Tweede Wereldoorlog – beter bekend als de Holocaust – wordt misbruikt om z’n actueel politiek agenda te bereiken en alle tegenstemmen te smoren. Het is de vele miljoenen joodse slachtoffers van deze vreselijke Nazi-periode onwaardig; hun nagedachtenis wordt er door besmeurd. Niemand verstaat waarom een volk dat zelf ondervond hoe wreed verdrukking is; nu een ander volk hetzelfde leed aan doet. Het gaat mijn en ieders gezond verstand te boven.
Uit getuigenissen weet ik hoe ingewikkeld de situatie ligt maar ooit moet men er uit raken. Paus Franciscus durfde een tweestaten-oplossing als uitweg benoemen. Vooraanstaande joodse mensen, vroeger legerofficieren en veiligheidsmensen riepen de afgelopen week in een brief de Amerikaanse president op meer druk te zetten. Intussen bidden en hopen we op meer moed vanuit het Westen, in de eerste plaats Europa, om een duidelijk standpunt tegen de gang van zaken in te nemen.
In de marge hiervan sluipt in onze liturgie een ander probleem binnen. Met name het woord “Israël”. Vaak hoor ik van kerkmensen hoe zij zich deze dagen ergeren aan dat woord. Voortdurend in lezingen, psalmen, teksten spreken we van “Israël”. Het is de naam die Jakob ontvangt na het gevecht met de engel Gods. Etymologisch betekent het ‘Gij hebt u vorstelijk gedragen met God’. Van Jakob gaat het over op het Hebreeuwse volk; nog later duidt men er het “Gods volk” mee aan; het volk aan wie de Eeuwige zich bekend maakt en zo onze geschiedenis binnen treedt. Vandaag verwarren christenen constant het zionistische Israël, opgericht na WO II met het wat de Schrift bedoeld: het Gods volk. In feite is het woord door de huidige toestand besmet geraakt. Dit valt niet zomaar op te lossen. We kunnen er ons enkel bewust van worden dat het Israël van de Bijbel niet compleet samenvalt met de huidige staat.
Het joodse volk zag zichzelf steeds als een licht voor alle volken; een wegwijzer naar de Eeuwige God, zij die “zich vorstelijk gedragen met God” … Vele joden blijven dat zo zien en protesteren tegen wat nu gebeurt. Ik sluit me bij hen aan, wetende dat het nog lang zal duren voor het vergoten bloed van vele onschuldigen zal zijn weg gewassen.
Pastoor Jan
