Als kind in de "bewaarschool" vertelde zuster Lina mij aandoenlijke verhaaltjes over Jezus. Haar vertellingen - ze kon dat knap! – zijn vage herinneringen geworden aan een zoete en verschrikkelijke brave Jezus. Hij hield niet op met wondertjes doen. Achteraf begreep ik dat het bewerkingen waren van oude legenden uit de zgn. pseudo-evangeliën.
Zou de kleine Jezus een voorbeeldig kindje zijn geweest? Extra mooi? Extra lief? Heel beleefd en hoogbegaafd? Of was hij even onzindelijk, even koppig als alle andere kinderen soms zijn? Smakte hij bij het eten of kreeg hij, zo nu een dan, een boze blik omdat hij zich niet voegde? Ik vraag het me soms af.
Wij hebben allemaal een voorstelling van dit Kind, deze Mens. Onze voorstelling! Misschien maken wij van Jezus teveel een supermens, in alle opzichten.
Als wij deze dag het geheim van ons geloof vieren, namelijk dat God mens is geworden, is dat niet het geloof in die ene, helemaal perfecte "Ubermensch", wel dat Hij "mens" is geworden. Vlees en bloed zoals wij! Een weerloos kind, kwetsbaar, opgejaagd door de keizer van Rome, aldus Lucas, op de hielen gezeten door koning Herodes, aldus Matteüs. Daarin kreeg de Eeuwige handen en voeten. Een kindje, verloren in de geschiedenis, bij wanhopige ouders, met dieren en herders als enig gezelschap.
Dàt weergaloze wonder vieren wij elke jaar! Daarom putten wij hoop uit deze kleine baby die misschien helemaal niet mooi was, maar lastig en ongemakkelijk. Want soms voelen wij ons zelf weerloos, voelen wij ons opgejaagd en gestrest door de moderne afgod Economie en Consumptie. Soms zijn wij de kwetsbare, neergeslagene, gedompeld in verdriet en pijn door verlieservaring. Soms wanhopig door de halsstarrige mens die alsmaar oorlog voert en onschuldigen tot slachtoffer maakt. De vraag die wij hier stellen is: kunnen we ook dan -vooral dàn - aanvaarden dat God aanwezig blijft? Dit had de vriendelijke zuster Lina ons niet verteld! Wij waren nog te klein. Het komt niet aan op Jezus' braafheid -dat was Hij helemaal niet- maar op zijn kwetsbaarheid. De kwetsbaarheid in elke mens. Ook in dat van de Oekraïner die dekking zoekt voor Russische bommen. Of in de Palestijn in Gaza die -letterlijk- geen kant meer op kan. De Israëli, verlamd door de angst door de dreiging van Hamas en Hezbollah.
De vergetenen van Darfur en Soedan ten prooi aan de wreedheid en blind geweld. De vluchtelingen in Oost-Congo waar de oorlog blijft woeden. Ik noem de straatkinderen in mammoetsteden als Sao Paulo, de eenzamen in ons midden, de landgenoot die vannacht terug in een kartonnen doos zal slapen... Het kerstverhaal spreekt over kwetsbaarheid van alle tijden.
Dit Kind roept ons in hen de Eeuwige te zien. Alleen Zijn liefde in ons maakt dat zien mogelijk en doet hoop geboren worden. Bij het einde van het jubeljaar mag ik met die hoop eindigen. Moge de liefde Gods in u allen wonen en u perspectief schenken!
Aan U, alle gezinsleden en familie thuis, aan alle thuisgebonden zieken en bejaarden vanwege de parochieploeg en mezelf: een zalige Kerst!
Pastoor Jan
