Sinds Piet Raes tien jaar geleden in het boekenwinkeltje van de Adbij Notre-Dame d’Orval het werk van Madeleine Delbrêl (1904-1964) op het spoor kwam, laat deze Franse sociaal werkster, auteur en mystica de Kuurnse filosoof en bisschoppelijk gedelegeerde van het bisdom Brugge voor vorming en catechese niet meer los. Sterker… “Ik had niet de indruk dat ik haar vond. Het voelde net andersom want het was alsof zij op het juiste moment op mijn pad kwam, alsof zij op mij wachtte. Haar teksten hebben mij bovendien nog nooit in de steek gelaten. Wanneer de vertwijfeling toeslaat en de moed mij ontglipt, herlees ik sommige van haar wonderlijke teksten, die je als gelovige een hart onder de riem steken en de schat van het geloof helpen begrijpen,” schrijft Piet Raes op pagina 14 van zijn recent verschenen boek ‘Leven met God – Madeleine Delbrêl wijst de weg’ over deze hoogst merkwaardige vrouw, die het postuum aanzien geniet van een van de belangrijkste spirituele figuren van de twintigste eeuw.
Eerder publiceerde Piet Raes een viertal boeken over het katholiek onderwijs en christelijk leraarschap. Over Madeleine Delbrêl is het echter de tweede keer dat Piet zijn filosofenpen scherpt. In 2016 bloemleesde hij meerdere van haar teksten en gedichten. Sinds enkele jaren broedt namelijk een soort revival van Delbrêl. Zo bundelde de Franse uitgeverij Nouvelle Cité haar gezamenlijke geschriften in zeventien boekdelen.
Madeleine Delbrêl was een twintiger toen zij zich tot het christendom bekeerde. In 1933 verhuisde zij van het centrum van Parijs naar Ivry-sur-Seine, destijds een van de eerste stadsrandlocaties in Frankrijk waar de rode vlag op het dak van het gemeentehuis wapperde. Daar ontwikkelde zij tussen de communisten en de kansarmen een praktische spiritualiteit. ‘La Charité de Jésus’ was de benaming van de nieuwe missionaire beweging die zij daar op gang trok en verder uitbouwde.
“Madeleine Delbrêl was een authentieke, consequente vrouw die heel transparant leefde en uitvoerde wat zij verkondigde,” spreekt de auteur. “Volgens haar was geloof levenskunst, een bestaansstijl, een leven van en voor de liefde, waardoor het leven een glans en een diepgang krijgt die verwondert en dankbaar stelt. Delbrêl combineerde haar gebedsleven met een meervoudige, concrete inzet. Zij was een van de allereerste missionarissen in eigen land. In 1943, dus bijna tachtig jaar geleden, schreef zij in haar boek ‘Missionnaires sans Bateau’ dat men niet naar China of Latijns-Amerika moet reizen om missionaris te zijn. De rand van Parijs volstond als missiegebied. Bijna tachtig jaar geleden had zij al door dat de wereld aan het veranderen was en dat de christenen er wel nog hun plaats zouden hebben, maar niet meer de dominante plaats.”
In het hoofdstuk ‘Alcide of de levenswijsheid van een jonge monnik’ rolt Piet Raes een rijkelijk gestoffeerde reflectie uit over dit figuurtje dat Madeleine Delbrêl bedacht en dat naar een leven in heiligheid verlangt. De auteur gaat dieper in op toetsstenen als nederigheid, gehoorzaamheid en realisme. En dan komen de aforismen van de mystica eraan. In groot ornaat. Zij zijn hun spiritueel gewicht in goud waard. “Spiritualiteit begint met de hele kleine dingen in het hier en het nu,” aldus nog Piet Raes. “De grote valkuil is ervan dromen een goede christen te zijn en ondertussen niet zien wat je kunt doen omdat je aan het dromen bent. Het geloof beleef je niet enkel tijdens de zondagsmis. God is zeker buitengewoon, maar nooit buiten het gewone. Madeleine Delbrêl roept op altijd te bidden, op elk moment. Zo heb ik een kleine bidring in mijn portefeuille om een tientje te bidden. Ik heb hem overal mee. Soms ook als ik ga joggen.”
‘Leven met God’ kost 19,90 euro en is verkrijgbaar bij Halewijn/Adveniat.
Filip Lecluyse
