“Naar een steeds groter wij” Wat er toe doet
In het 25e hoofdstuk van het evangelie van Matteüs zegt Jezus duidelijk waar het uiteindelijk op aankomt: “Ik had honger en jullie gaven me te eten, ik had dorst en jullie gaven me te drinken, ik was vreemdeling en jullie namen mij op” (v.35). Door de eeuwen heen hebben de christelijke gemeenschappen dit steeds weer ter harte genomen. Zo is ook de ‘Werelddag van migranten en vluchtelingen’ ontstaan, telkens op de laatste zondag van september. Het is een dag die ons oproept om migranten en vluchtelingen gastvrij te verwelkomen, te beschermen en te ondersteunen, en te helpen participeren en integreren in onze samenleving.
Boodschap voor de 107e editie
Paus Franciscus koos als thema voor de 107e editie van deze Werelddag, op zondag 26 september: ‘Naar een steeds groter wij’.
De paus roept op tot verbondenheid en broederschap. Ons ‘wij’ - zowel in de wereld als in de Kerk - brokkelt af en kraakt door kortzichtige en agressieve vormen van nationalisme en radicaal individualisme, waarbij de hoogste prijs wordt betaald door diegenen die het gemakkelijkst als ‘anderen’ worden gezien, onder meer buitenlanders, migranten, gemarginaliseerden en mensen in de periferie. Om daaraan iets te doen, benadrukt de paus dat wij allemaal in hetzelfde schuitje zitten en daarom geroepen zijn om samen te werken, zodat er geen muren meer zijn die ons scheiden, geen ‘anderen’ meer, maar alleen nog één 'wij', dat de hele mensheid omvat.
De paus wil een meer ‘katholieke’ kerk. Katholiek betekent algemeen, het geheel omvattend. Elke tijd moet de universaliteit van de Kerk omarmen en uitdrukken volgens de wil en de genade van de Heer, omdat de Heilige Geest ons in staat stelt iedereen te omarmen, gemeenschap te scheppen in verscheidenheid, verschillen te verenigen zonder een ‘gedepersonaliseerde’ eenvormigheid op te leggen. Tegelijkertijd moeten de katholieke gelovigen, ieder in zijn en haar eigen gemeenschap, eraan werken dat de Kerk inclusiever wordt. In de ontmoeting met de diversiteit van vreemdelingen, migranten en vluchtelingen ligt een kans om als Kerk te groeien en elkaar te verrijken.
Op de zelfde nagel
Van in het begin van zijn pontificaat heeft paus Franciscus aandacht gevraagd voor migranten en vluchtelingen. Denk maar aan zijn bezoek aan Lampeduza. En hij blijft op de zelfde nagel kloppen. Enkele uitspraken illustreren dit:
“Al te vaak werden jullie niet welkom geheten. Willen jullie ons vergeven voor het zich afsluiten van onze maatschappijen en voor de onverschilligheid, uitdrukkingen van angst en verandering in leefwijze en mentaliteit die jullie aanwezigheid vraagt. Jullie worden behandeld als een last, een probleem, een kost. Maar in werkelijkheid zijn jullie een geschenk”.
“Ik droom van een Europa waar het geen misdrijf is migrant te zijn”.
“Onze toekomst zal solidair en gekleurd zijn”.
Pr. Marcel Cloet