In ‘Welriekende’ werd er eind jaren negentig komaf gemaakt met de hachelijke situatie op de E-weg: Oostende-Zuid-Europa. Voor wandelaars en fietsers was het bijzonder gevaarlijk bij de oversteek naar Jezus-Eik. De lang beloofde tunnel kwam er uiteindelijk…
In de volksmond spreekt men nog over ‘Welrieken’…Geschiedkundigen zien er de plaatsnaam: ‘Vileriacum’ in naar de Romeinse naam Vilerius. Deze verklaring is mogelijk omdat niet alleen de site Welriekende maar ook een deel van de huidige druivenstreek door de Romeinen was bewoond. In de 19de eeuw werd onder de funderingen van de oude kerk een votief-altaar met de naam Caius Appianius Paternus ontdekt.
Wie was die Romein? Of was hij een Gallisch huurling in dienst van de Romeinen die net als anderen zijn naam een Latijns tintje gaf? Een tweede aanwijzing is op te maken uit de oude kaarten. Men kan duidelijk merken dat de Welriekendreef in de verlenging ligt van de Opperjachtmeesterstraat en de Lindestraat (Bosvoorde-Centrum) als een verbindingsstuk van de toen bestaande heirbanen… Heden kan men nog limonietsteen die ijzererts bevat, aantreffen tegen de helling van de Dumberg (Hoeilaart) tot aan de vijver van het centrum… Hoeilaart, kende zeer vroeg ijzerertsontginningen.
Volgens een legende kwam de plek in het woud met het kapelletje aan de boom bij de lokale mensen over als een heerlijk ruikende plek veroorzaakt door geurende planten en bloesems. (Notre Dame de Bonne Odeur). Zieke mensen kwamen er genezing afsmeken. Een zekere vrome pelgrim, Jan Hinckaert, knutselde een afdakje met hout en bladeren ten einde het boomkapelletje te beschermen tegen regen en sneeuw. Omstreeks 1477 werd er door toedoen van de geestelijke overheid een houten kapel opgetrokken en acht jaar later legde Hendrik Vanden Hecke, kanunnik van Groenendael in naam van de Aartshertog Maximiliaan, de eerste steen van een riant bedehuis.
De pelgrims bleven in grote drommen toestromen…
Elk jaar op 25 maart, feest van Maria-Boodschap werd er een plechtige eucharistieviering gecelebreerd. Kinderloze vrouwen kwamen er vurig bidden in de hoop een gezegende toestand met goede afloop te bekomen. In de loop der jaren evolueerden de intenties want trouwlustige meisjes baden novenen in de vurige hoop een geschikte man te vinden. Zij personaliseerden hun verlangen door een stukje stof (lint) of jarretel aan de hekken te knopen. De eerst gebouwde kapel was afgesloten door een houten hek en stond pal op de grens van Hoeilaart, Overijse en Watermaal-Bosvoorde. Soms veroorzaakte deze situatie spanningen bij de clerus. Uiteindelijk werd de knoop doorgehakt en werden de bediening en offerblok aan de parochie van Hoeilaart toegekend. En terecht, het waren steevast de pastoors van het glazen dorp die eeuwenlang trouw voor het bedehuis hadden gezorgd. In de 19de eeuw trok men een nog grote stenen gebouw op ietwat naar het zuid-westen maar nog duidelijk op Hoeilaartse bodem. Waarom werd de aanvankelijk jaarlijkse viering op 25 maart afgeschaft? ‘Welriekende kermis’ viel in dezelfde periode en bepaalde kermisgangers verstoorden de godsdienstige plechtigheid. Dan maar op 15 augustus vieren, de feestdag van de Tenhemelopneming van Maria.
Eigenaardig genoeg, voor de inwoners van Watermaal-Bosvoorde, leeft van bij ’t begin het gevoel dat het Kapelleke van Welriekende bij hun gemeente hoort. Elk jaar togen inwoners in de namiddag al biddend naar het ‘gezongen lof’ aan de Kapel. Als kind vergezelde ik moeder en wat me steeds is bijgebleven zijn heerlijke frisse boslucht, wierookwalmen en mooie Mariagezangen. Een beetje vergelijkbaar met Halle, Scherpenheuvel, Alsemberg maar met minder ‘ampleur’.
Er bestaat nog een andere kapel toegewijd aan de heilige Cornelius op een boogscheut van Welriekende, namelijk aan de vijvers van Groenendaal. Mij werd destijds verteld dat dit bedehuisje zowat het laatste toevluchtsoord was voor jongens die geen ernstig lief konden vinden (?). Ter gelegenheid van fietstochten en wandelingen die ons naar de vijvers voerden heb ik er nooit processies of grote toeloop van bedevaarders gezien. Ik geef grif toe dat ik er ooit een zalig uurtje heb doorgebracht en er een pentekening heb gemaakt die ik helaas…ben kwijt gespeeld. Mijn lief heb ik gelukkig nog. (uit: Grasduinen in het verleden (4) )
Jos Vancauteren
