Voor mijn verjaardag kreeg ik van de pastores een kleine klimopplant.
Een mooi symbool, denk ik dan…
Rita van het secretariaat schreef: “Ik ben zo vrij geweest jouw klimop-plantje te ontdoen van papier en het wat water te geven. Als je nog eens langskomt, neem het dan gerust. Ik zorg er zolang voor”.
Ondertussen is de klimplant gegroeid, maar het is eerder een klimaf dan een klimop geworden. Ze werd afwisselend geconfronteerd met teveel water en te weinig water en de vlakke zon die haar ook geen deugd deed, tot spijt van de medebewoners. Maar ze blijft niet klein!
Ze is namelijk verdubbeld in omvang!
De plant (Hedera helix) kan meer dan 10 meter hoog klimmen, maar kan ook uitgestrekt over de grond liggen. Oudere klimmende planten die voldoende licht ontvangen, kunnen boogvormig afstaande bloeiende zijtakken vormen, zo lees ik.
Een ding is zeker: ze moet gesteund worden.
Die plant groeit gewoonlijk op vochtige, voedselrijke grond langs muren en ook schoorstenen, en tegen bomen waaraan de plant zich met korte hechtwortels vastklampt. Mijn kleine plant is al verpot in een grotere bloempot. Ze moet voldoende wortels kunnen genereren.
Zo moeten mensen zich ook aan ouders en anderen hechten om hogerop te geraken in het leven, denk ik dan. Ze moeten zich gesteund weten, de basic-trust kunnen opbouwen.
Ze moeten opgewassen zijn tegen de gevaren van opgebouwde muren waarop ze vastzitten; ze moeten op hun wijze tot de volle wasdom kunnen komen, volwassen kunnen worden.
Maar eens groot raak je ze nog zelden echt kwijt. En oude muren met poreuze voegen kunnen op de lange duur schade ondervinden. Gezonde en krachtige bomen lijden niet onder klimopbegroeiing. Dit is iets van alle tijden, het is het leven zelf, denk ik dan.
De Schepping zit vol verrassingen
Bij het bestuderen van die plant leer ik de wonderlijke wereld van de natuur kennen en begrijpen. De bladeren en vruchten van klimop zijn voor de mens giftig. Vanwege het hoge saponinegehalte kan een afkooksel van klimopbladeren gebruikt worden als wasmiddel. Ik zou het maar niet direct proberen!
De bloeiende klimop is voor vele insecten in de herfst een rijke bron van nectar en stuifmeel, omdat er dan weinig andere planten bloeien. De dofzwarte bessen zijn in de lente rijp.
Klimop is een goede slaap- en schuilplaats voor allerlei vogels. Bloeiende klimop trekt vlinders en andere op nectar beluste insecten aan. De bessen worden 's winters tot in het voorjaar onder meer door merels, spreeuwen en houtduiven gegeten. In klimop nestelen graag vogels zoals de heggenmus, de merel, de winterkoning en de grauwe vliegenvanger. In het klimopstruweel overwinteren sommige dagvlinders.
Dat zijn dan ook al de nuttige kenmerken van zo’n soort liaan uit onze contreien.
Symboliek
Klimop is ook in de godsdienst belangrijk gebleken als een zinnebeeld voor trouw (het aanhechten) en eeuwig leven (blijft immer groen).
Op grafstenen wordt hij dan ook gebruikt als symbool voor onsterfelijkheid.
In het Oude Egypte was de klimop gewijd aan Osiris en in het Oude Griekenland aan Dionysos.
Zomergroeten, p. walbert
