De Ukkelse en Vorstse Davidsfonds-afdeling hadden half april ter gelegenheid van de jaarlijkse Erfgoeddag een bezoek gepland aan een kleinood uit onze plaatselijke kerkelijke geschiedenis. Het betreft het lieflijk kapelletje gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw-ten-Troost in de Put van Kalevoet.Het kapelletje verdiende een kleine opknapbeurt om het nog jarenlang te kunnen bewaren. Op initiatief van de plaatselijke Davidsfonds-afdelingen werd vorig jaar de mooie Nederlandse tekst vakkundig opgefleurd door Willy Berghmans, die ook nog samen met Remi Degyter het dak en het houtwerk opgekalfaterd heeft.
Een brokje geschiedenis is hier op zijn plaats.
Kalevoet ontstond als een gehuchtje ten westen van Linkebeek en ten oosten van Drogenbos in een laagte langs de gelijknamige beek. Het staat bekend als de zogenaamde Put van Kalevoet. Oude vermeldingen van de plaats dateren uit het begin van de 13e eeuw als “Calenvort”. De naam zou een samenstelling zijn van “kaal”, verwijzend naar een onbegroeid gebied, en “voort”, een doorwaadbare plaats of voorde door de Linkebeek. De "r" verdween na de 18e eeuw uit de naam, en “vort” werd “voet”. Het landelijke gehucht was afhankelijk van het hertogelijk domein van Ukkel en paalde aan verschillende lenen, zoals Nekkersgat en Groelst, die op hun beurt afhingen van de heerlijkheden Carloo en Stalle.
In de 14e eeuw werd in Kalevoet een houten kapel opgericht, gewijd aan O-L-Vrouw van Troost. In 1425 werd deze vervangen door een grotere stenen kapel met achthoekig grondplan. In de eerste helft van de 17e eeuw werd de “Alsembergse kassei” aangelegd, de latere Alsembergsesteenweg. Het was een rechtlijnige zuidelijke uitvalsweg vertrekkend vanuit Sint-Gillis-op-Brussel, eerst naar Kalevoet, daarna naar Alsemberg. De voorde werd opgehoogd en er kwam een brug over de Linkebeek. De Ferraris-kaart uit de jaren 1770 vermeldt het gehucht “Calevoort” , alsook de kapel waar de steenweg de Linkebeek dwarst.
Op het einde van het Ancien Régime werden de gemeenten gecreëerd en het gebied ten noorden van de Linkebeek werd deel van de gemeente Ukkel. Bij de Franse Revolutie werd de kapel grondig verwoest en in 1828 helemaal afgebroken. Korte tijd nadien werd ongeveer op dezelfde plek het klein kapelletje opgetrokken met een beeld van Maria, dat nu nog in volle glorie staat te pronken.
Bij de Kalevoetenaren stond de Alsembergseseteenweg lange tijd bekend onder de naam “Beiweg nô Alsemberg”, verwijzend naar een bedevaartsweg, die van Ukkel naar de wondermooie gotische O-L-Vrouwekerk van Alsemberg leidt, met een halte aan het kapelletje van de Put van Kalevoet.
Leo Camerlynck
